İşsiz sayısı 1 milyon 179 bin kişi arttı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs, Nisan ve Haziran aylarını kapsayan Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Mayıs Dönemi Sonuçlarını açıkladı.

Genç işsizlik oranı yüzde 24.9

Mayıs döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 818 bin kişilik artış ile 70 milyon 435 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 875 bin kişi artarak 51 milyon 575 bin kişiye ulaştı. Mayıs döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 387 bin kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düştü. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 69 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 455 bin kişi azaldı. Aynı dönemde istihdam edilenlerin yüzde 25,3'ü tarım, yüzde 18,6'sı sanayi, yüzde 6'sı inşaat, yüzde 50,1'i ise hizmetler sektöründe olduğu belirlendi. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0.8 puan, hizmetler sektörünün payının 1.2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1.8 puan, inşaat sektörünün payının ise 0.2 puan azaldığı görüldü. Genç işsizlik oranı ise aynı dönemde 24.9 oldu.

İşsiz sayısı geçen yılan göre 1.7 milyon kişi arttı

Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 179 bin kişi artarak 3 milyon 382 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 4.4 puanlık artış ile yüzde 13.6 seviyesinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 5.4 puanlık artışla yüzde 16.5, kırsal yerlerde ise 2.5 puanlık artışla yüzde 7.8 oldu. Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 5.5 puanlık artışla yüzde 17'ye yükseldi. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 5.4 puanlık artışla yüzde 15.8, kadınlarda ise 5.4 puanlık artışla yüzde 21.1 oldu. Aynı dönemde işsizlerin yüzde 71.9'unun erkek olduğu belirlenirken, yüzde 60.4'ünün de lise altı eğitimli olduğu görüldü.

İşsizlerin yüzde 26.1'i bir yıldan fazla süredir iş arıyor

İşsizlerin yüzde 26.1'inin bir yıl ve daha uzun süredir iş aradığı görüldü. İşsizlerin yüzde 31.4'ü eş-dost vasıtasıyla iş aradığı belirlendi. İşsizlerin yüzde 90.1'ine denk gelen 3 milyon 47 bin kişinin ise daha önce bir işte çalıştığı tespit edildi. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 47.4'ü hizmetler, yüzde 25.7'si sanayi, yüzde 16.8'i inşaat, yüzde 7.6'sı tarım sektöründe çalıştığı görülerken, yüzde 2.5'i ise 8 yıldan önce işinden ayrıldı.

İşsizlerin yüzde 25.4'ü çıkarılanlardan oluştu

İşsizliğin yüzde 25.1'i çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25.4'ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14.2'sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9.8'ini işyerini kapatan-iflas edenler, yüzde 7.2'sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8.2'sini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 10.1'ini diğer nedenler oluşturdu.

Kamu istihdamı 2.9 milyon kişi

Mayıs döneminde istihdam edilenlerin yüzde 71.8'i erkeklerden oluştu. Yüzde 59,1'i lise altı eğitim olduğu görülürken, yüzde 59.9'u ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 26.5'i kendi hesabına ve işveren, yüzde 13.6'sı ücretsiz aile işçisi olduğu belirlendi. Çalışanların yüzde 60.3'ü "1-9 kişi arası" çalışanı olan işyerlerinde çalıştığı tespit edildi. Çalışanların yüzde 3 ek iş yaparken, yüzde 3.4'ü mevcut işini değiştirmek veya mevcut işine ek olarak bir iş aradığı belirlendi. Ücretli olarak çalışanların yüzde 88.6'sı sürekli bir işte çalıştığı görüldü.
Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre 2009 yılı II'inci Döneminde toplam kamu istihdamı 2 milyon 974 bin kişidir olduğu belirlendi.

Kayıtdışı oranı yüzde 44.6

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.6 puanlık artışla yüzde 44.6 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 88.4'ten yüzde 86.6'ya düşerken, tarım dışı sektörlerde yüzde 29.6'dan yüzde 30.4'e yükseldi.

Mayıs döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.8 puanlık artışla yüzde 48.2 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.1 puanlık artışla yüzde 70.5'e, kadınlarda ise 1.3 puanlık artışla yüzde 26.6'ya yükseldi. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.8 puanlık artışla yüzde 45.8, kırsal yerlerde ise 0.3 puanlık artışla yüzde 53.6 seviyesinde gerçekleşti.

Yükseköğretim mezunlarının işgücüne katılım oranı yüzde 82.9

Toplam işgücünün yüzde 17.6'sını 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 46 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 78 olduğu belirlendi. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin işgücüne katılma oranı yüzde 69'ken, kadınlarda yüzde 22.6 olduğu görüldü. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 74.6, kadınlarda yüzde 34.3 oldu. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 82.9 iken, kadınlarda yüzde 71 olduğu tespit edildi.

İşgücü dışında olanların yüzde 46.6'sı daha önce bir işte çalıştı. Mayıs döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 16.7'si tarım, yüzde 12.1'i sanayi, yüzde 3'ü inşaat, yüzde 21.1'i hizmetler sektöründe çalıştığı görülürken, yüzde 47.1'inin ise 8 yıldan önce işten ayrıldı. Daha önce bir işte çalışıp, sözkonusu dönemde işgücü dışında olan 12 milyon 448 bin kişinin yüzde 10.4'ü emeklilik, yüzde 6.5'i mevsim gereği, yüzde 7.6'sı sağlık nedeniyle, yüzde 4.3'ü eşinin isteği ve evlilik, yüzde 5.2'si işten çıkartılma-işyerinin kapanması, yüzde 3.7'si işinden memnun olmama, yüzde 15.2'si diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.

Mayıs'ta 373 bin kişi işten ayrıldı

Mayıs döneminde 1 milyon 820 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 8.5 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 30.3'ü 25-34 yaş grubunda bulunduğu görüldü. Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 16.5'i sanayi, yüzde 32.1'i hizmetler, yüzde 25.3'ü inşaat sektöründe, yüzde 26.1'i ise tarım sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin yüzde 11'ini bu dönemde işten ayrılanlardan oluştu. Bu dönemde 373 bin kişinin iten ayrıldığı görüldü.

BETAM'ın araştırması

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) araştırmasında, Türkiye'de işsizliğin artmaya devam ettiği belirtildi.

Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve Araştırma Görevlisi Onur Altındağ tarafından hazırlanan araştırmada, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bugün yayımladığı mayıs ayına ait ham işgücü rakamlarına bakıldığında, tarım dışı istihdamın nisan ayına göre 300 bin kişi arttığı ve işsizlik oranının yüzde 18,2'den yüzde 17'ye düştüğünün görüldüğü ifade edildi.

Araştırmada, tarım dışı istihdamda görünen artışın büyük oranda mevsimselliğe bağlı olduğu dile getirilerek, şunlar kaydedildi:
''Mevsimsellikten arındırılmış veriler bize istihdamdaki düşüşün devam ettiğini göstermekte. Buna göre tarım dışı istihdam nisan ayına göre yaklaşık 15 bin 600 kişi gerilemiş durumda. Tarım dışı işsizlik oranı ve tarım dışı işsiz rakamları da bunu doğrular nitelikte. Nisan ayına göre tarım dışı işsizlik oranı yüzde 18,4'ten yüzde 18,6'ya çıkarken tarım dışı işsiz sayısı da 3,6 milyona dayanmış durumda. Sonuç olarak TÜİK'in yayınladığı mayıs ayı işgücü verilerine bakarak iyimser olmak için henüz erken. Bununla birlikte, istihdamdaki düşüşün yavaşladığı ve buna paralel olarak işsizlik artışının zayıfladığı görülüyor.''