"Kamu ihalelerindeki gereksiz istisna hükümleri ortadan kaldırılmalı"

Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun Kamu İhale Kurumunun 2006, 2007 ve 2008 yılları faaliyet ve İşlemlerin Denetlenmesi Raporu'nda, Kamu İhale Kurumu tarafından, sahip olunan özerklik statüsünün gereklerine uygun hareket edildiği ve özerlik statüsünün, kurumun faaliyet ve sorumluluk alanı ile ilgili kamu ihale ve alımlarının düzenlenmesi ve denetlenmesine yönelik asli işlevlerinin yerine getirilmesinde önemli katkılar sağladığı tespit edildi.

İdari ve mali özerklik uygulamasının, mali karar ve işlemlerde yolsuzluk veya kamu zararına yönelik belirgin davranışlara yol açmadığı tespit edildi. Kamu İhale Kurumunun bünyesinde herhangi bir problemin var olmadığı, gerek kamu ihale mevzuatı ile ilgili bazı eksikliklerin gerekse Kurumun bazı yapısal sorunları ile uygulama iş ve işlemlerinde ve mali karar ve işlemlerinde görülen hata ve eksikliklerin giderilmesinin gerekmekte olduğu ifade edildi. Devlet Denetleme Kurulu'nun, Kamu İhale Kurumunun 2006, 2007 ve 2008 yılları faaliyet ve İşlemlerin Denetlenmesi Raporu'nda tespit ve öneriler, şöyle sıralandı:


İstisna getiren düzenlemeler tekrar gözden geçirilmeli

-Kamu İhale Mevzuatının AB müktesebatına uyumlaştırılması çalışmaları bir an önce tamamlanmalı. 4734 sayılı Kanuna atıf yapılmaksızın diğer Kanunlarla yapılan değişiklikler sistemin bütünlüğünü ve kontrolünü bozmakta. Ayrıca, sık sık Kanun değişikliğine gidilmesi, uygulayıcıların mevzuat takibini zorlaştırmakta. Kamu alımları ile ilgili temel mevzuat düzenlemesi olan 4734 sayılı Kanundan istisna getiren düzenlemelerin tekrar gözden geçirilerek gereksiz istisna hükümlerinin ortadan kaldırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.


Kurul kararlarında istikrar sağlanmalı

-Kurul kararları üzerinde yapılan incelemede, bazı kararların, usul kurallarına uyulmadan alındığı, aynı somut olaylara dayandığı halde birbirleri ile çeliştiği ve aynı kavramın farklı tarzda ve farklı hukuki sonuç doğuracak şekilde tanımlandığı tespit edildi. Bu itibarla, Kurul kararlarında, hukuka uygunluğu ve tarafsızlığı sağlayacak nitelikte istikrar sağlanmalı.

-Kurum tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda uygun bulma kararlarında olduğu gibi uygun bulmama işlemlerinin de Kurul kararına bağlanmasının uygun olacağı düşünülmekte.


Kurul başkan ve üyelerin mal bildirimleri Maliye Bakanlığı tarafından incelenmeli

-Üyeler tarafından her yıl mal bildiriminde bulunulduğu, bu bildirimlerin Başkanlıkça muhafaza edilmekte olduğu, ancak, söz konusu bildirimler üzerinde herhangi bir karşılaştırma işleminin yapılmadığı tespit edildi. Bu itibarla, Kurul Başkan ve üyelerinin mal bildirimlerinin Maliye Bakanlığı tarafından her yıl düzenli olarak incelenmesinin sağlanması gerekmekte.


Sağlık harcamaları, lojman giderleri ve cep telefonu giderleri incelenmeli

-Kurumun bütçe giderleri üzerinde yapılan incelemeler sonucu, Kurul kararına dayanmakla beraber gerek üst normlara gerekse Başbakanlık Tasarruf Genelgelerine uygun olmadığı tespit edilen Sağlık Harcamaları, Lojman Giderleri ve Cep Telefonu Giderleri hakkında sorumluluğun ve sorumluların belirlenebilmesi amacıyla konunun Başbakanlık Müfettişlerince incelenmesi gerekmekte.

-Kurumun yönetim dönemi hesabından alınan veriler ile Kamu İhale Kurumu Kamu Alımlarını İzleme ve Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığından elde edilen veriler ışığında hesaplanmış olan bağıtlanan sözleşmelerden alınması gereken kurum payları arasında önemli bir fark bulunduğu görülmekte. Bu nedenle, Kamu İhale Kurumunun yoksun olduğu gelir 2006, 2007 ve 2008 yılı için toplam 13 milyon 404 bin 745 TL gibi büyük bir miktara ulaşmakta. Bu itibarla, Kamu İhale Kanunu kapsamında bağıtlanan sözleşmeler üzerinden alınması gereken Kurum payının eksik tahsil edilip edilmediğinin Maliye Bakanlığınca veya Kurum Başkanlığınca araştırılması ve sonucuna göre işlem yapılması gerekmekte.


Kamu ihale mevzuatı AB müktesebatı ile uyumlaştırılmalı

-Kamu özel sektör ortaklığı ile ilgili modellerin ve mevzuatın gözden geçirilerek AB müktesebatı ile uyumlu, rekabet ve şeffaflık ilkelerini gözeten genel bir Kanun çıkarılmasının uygun olacağı düşünülmekte.


Kanun tasarı taslağı TBMM gündemine getirilmeli

-Enerji, posta, su ve gaz sektörlerinin ihale işlemlerini yasal altyapıya kavuşturmak üzere hazırlanmış olan Kanun Tasarı Taslağının TBMM gündemine getirilmesi sağlanmalı.


Ar-Ge çalışmalarına verimliliği artırılmalı

-İkincil ihale mevzuatının sık sık değişiklik yapılır durumdan kurtarılması ve söz konusu mevzuatın basitleştirilebilmesi amacıyla Ar-Ge çalışmalarının etkinliği ve verimliliği artırılmalı.


Atama ve kontenjan uygulamaları yeniden ele alınmalı

-Kurum ve Kuruluşlara kontenjan tanınmış olmasına rağmen Kurul üyeleri atanırken bu kontenjanların getiriliş amacının gözetilmediği, örneğin, Sayıştay'a bir üyelik hakkı verildiği halde şu an fiilen üç Sayıştay Uzman Denetçisinin Kurulda görev yapmakta olduğu görülmekte. Öte yandan, Kurulun üye sayısının çift sayı şeklinde belirlenmiş olması ve sayının çokluğu karar alma sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek unsurlar olarak değerlendirilmekte. Bu itibarla, Kurulun oluşumu, üye sayısı ve nitelikleri ile atama ve kontenjan uygulamaları yeniden ele alınmalı.

-İkinci başkanın seçiminin Kurula bırakılmış olması nedeniyle Kurum içinde çalışma ahenginin olumsuz etkilendiği ve Kurul ile Başkan arasında yetki çatışması doğurduğu görüldüğünden Başkanı atamaya yetkili makamın ikinci başkanı da atamasının uygun olacağı değerlendirilmekte.

-Kurul üyelerinin yapamayacakları işleri düzenleyen maddedeki "telif ücreti karşılığı bilimsel amaçlı yayın yapabilir, ücret karşılığı ders verebilir" hükmü, Kurul üyelerinin tarafsızlığını tartışılır hale getirebileceğinden ve özerlik statüsüne uygun görülmediğinden söz konusu hükmün yeniden gözden geçirilmesi gerektiği düşünülmekte.


Eğitim dairesi başkanlığının kurulması gerekli

-Kurum faaliyetlerine yönelik iş ve işlemler ile süreçlerin üst yönetim adına değerlendirilmesi, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla iç denetim biriminin kurulması ile ihale mevzuatıyla ilgili olarak kamu ve özel sektöre sertifikalı ve sertifikasız eğitim verilmesi amacıyla müstakil bir Eğitim Dairesi Başkanlığının kurulmasının gerekli olduğu değerlendirilmekte.


Taşınır mal hesabındaki tutarsızlıklar giderilmeli

-Kurumun taşınır mal kesin hesabının düzenlemesinde belirlenen usullere riayet edilmeli ve tutarsızlıklar giderilmeli. Ayrıca, kullandığı ayniyatın teslim alma fişini imzalamayan personel hakkında gerekli disiplin işlemleri yapılmalı.

-Kurumun hizmet vermekte olduğu binanın kira sözleşmesindeki düzenlemeler, Maliye Bakanlığınca çıkarılan Kamu İdarelerinin Taşınmaz Kiralamalarına İlişkin Genelge hükümleri çerçevesinde yeniden gözden geçirilmeli.

-Kanun ve İnsan Kaynakları Yönetmeliğinde belirlenmiş usullere aykırı olarak yapılan atama ve görevlendirme işlemlerine ve "kurum hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin meslek personeli ve diğer personel eliyle yürütüleceği" hükmüne aykırılık teşkil eden diğer uygulamalara son verilmelidir.