Kanserden korunmanın yolları

Ege Üniversitesi (EÜ) İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu ve Meme Kanseri ile Savaşım Derneği'nce (MEMEKANDER) ortaklaşa düzenlenen panelde, kanserden korunmanın yolları tartışıldı.

Panel yöneticisi EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selmin Şenol, toplumun kanser hastalığı hakkında bilinçlenmesi gerektiğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2030'da insan ölümlerinin ilk nedeninin kanser hastalıkları olacağını belirten Şenol, aynı yıla kadar kansere yakalananların sayısının 24 milyonu, ölenlerin sayısının ise 17 milyonu bulacağını kaydetti.

EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu öğretim elemanı Dr. Gülay Oyur Çelik ise kanserin, önlenebilir bir hastalık olduğunu söyledi. Kişilerin, vücutlarında meydana gelen değişiklikleri takip etmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, şöyle devam etti:

''Vücuttaki anormal şişlikler, boyun, meme ve kol altında beliren bezeler asla göz ardı edilmemeli. Anormal dişeti ve burun kanamaları, kadınlarda düzensiz adetler, iyileşmeyen yaralar ve sebepsiz kilo kaybı gibi belirtilerle karşılaşanlar, derhal uzman bir hekime başvurmalı ve vakit kaybetmeden gerekli patalojik incelemeler yapılmalıdır.''

Kansere birçok faktörün yol açabileceğini bildiren Çelik, ''Genetik etkenlerin önemi yadsınamaz. Örneğin annesinde meme kanseri olan kişinin bu hastalığa yakalanma olasılığı yüzde 8.8'dir. Ancak hormonal, çevresel, fiziksel ve kimyasal etkenler de hastalığa yakalanma riskini arttırır'' dedi.

Alınacak önlemlerle, kansere yakalanmayı kolaylaştıran çevresel etkenlerin en aza indirilebileceğini ifade eden Gülay Oyur Çelik, şunları kaydetti:

''Oje, saç şekillendirici, koku verici gibi kozmetik ürünler satın alınırken kanserojen etkisi düşük olanlar tercih edilmelidir. Diş macununu ayda bir kez değiştirmek ve farklı diş macunları kullanmak gerekir. Beyin tümörüne yakalanma riskini artıran yapay bir radyasyon kaynağı cep telefonuyla konuşurken de radyasyonun etkilerinden korunmak için kulaklık kullanılmalıdır. Bilgisayar karşısında sürekli vakit geçirilmemeli, kısa molalar verilmedir. Evlerde kullanılan buzdolabı, televizyon, çamaşır makinesi, elektrikli süpürge ve mikrodalga fırın gibi eşyalar da belirli oranda radyasyon yaymaktadır. Bu olumsuz etkiden korunmak için çamaşır ve bulaşık makinelerini mümkün olduğunca geceleri insanlar uyuyunca çalıştırmak, mikrodalga fırını çalıştırınca da mutfakta bulunmamak gerekir.''

"Sigara en önemli kanser nedenlerinden"

EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu araştırma görevlisi Züleyha Seki de sigaranın kalp, damar ve solunum sistemini ilgilendiren kanser türlerinin görülmesindeki en önemli etkenlerden olduğunu vurguladı.

Sigara içmenin düşük kilolu doğumlara neden olduğunu bildiren Seki, ''Ayrıca akciğer kanserine yakalanma riskini 13 ila 20 kat, gırtlak kanserine yakalanma riskini ise 16 kat arttırmaktadır'' diye konuştu.

Uzman Diyetisyen Fügen Bayrak ise kansere yakalanma riski ve beslenme arasındaki ilişkiye değindi.

Besinlerde kullanılan katkı maddelerine dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bayrak, ''Yapay tatlandırıcıların uzun süre kullanımı üriner sistem kanserlerine, tuzun fazla alınması yemek borusu ve mide kanserine yakalanma olasılığını artırır. Protein içeren et türünde gıdaların kızartılması sakıncalıdır. Bu tip besinler E ve C vitamini içeren sebzelerle pişirilmeli'' dedi.

MEMEKANDER Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şenay Kaymakçı ise derneğin yurt çapında kanser hastalığına ilişkin farkındalık yaratmaya yönelik etkinliklerde bulunduğunu ve her ay düzenlenen seminerlerin halka açık olduğunu kaydetti.