Katalonya'da seçim bitti tartışma büyüyor

İspanya’da genel seçimlere üç ay kala Katalonya özerk bölgesindeki seçimleri bağımsızlık yanlılarının kazanmasıyla siyasi hesaplar iyice karıştı. Katalonya’da 5 milyondan fazla seçmenin yüzde 78’inin katılımıyla rekor kırılan seçimde bağımsızlık ilanını net biçimde destekleyen Evet İçin Birlikte İttifakı ile radikal solcu Halk Birliği Adaylığı (CUP) oyların yüzde 48’ini aldı. 62 milletvekili çıkaran Evet İçin Birlikte İttifakı ile 10 milletvekili çıkaran Halk Birliği Adaylığı’nın toplam milletvekili sayısı, 135 sandalyeli parlamentoda çoğunluk için gereken 68 vekili geçiyor.

Ancak Evet İçin Birlikte ittifakının lideri Artur Mas’ın Katalan Bölge Başkanlığını devam ettirip bağımsızlık kampanyasının başını çekmesine karşı çıkan CUP, bağımsızlık ilan edecek başkanın başka biri olmasını istiyor. Oylarını ikiye katlayan CUP’un liderlerinden Antonio Banos, seçim soncunu “Katalan cumhuriyetinin doğuşu” ilan edip İspanya devletinin Katalonya’daki otoritesine yıkmak için “adil olmayan yasalara karşı sivil itaatsizlik” çağrısı yaptı.

‘Ayrılık istemiyorlar’

Madalyonun diğer yüzünde bağımsızlık ilanını desteklemeyenlerin oy oranı yüzde 52’yi buluyor. Dolayısıyla Madrid’deki sağcı Halk Partisi (PP) hükümeti, bağımsızlıkçıların başarısızlığa uğradığını savunuyor. PP’den Pablo Casado “Bu seçim bağımsızlık tartışmasını tümden bitirmeye hizmet etmeli” dedi. PP’ye yakın Abc gazetesi “Katalanlar ayrılmak istemiyor” manşeti attı. Liberal yurttaş hareketi Ciudadanos’un bağımsızlık karşıtı olmasına rağmen oylarını yüzde 8’den 18’e çıkarıp ikinci parti haline gelmesi de dikkat çekti.

‘Güç kazandık’

Mas ise seçim sonuçlarını kutlayan taraftarlarına “Katalanlar bağımsızlığa evet oyu verdi. Bağımsızlık projesini ilerletmek için parlamentoda mutlak çoğunluğu elde ettik, muazzam bir güç kazandık” diye seslendi. Katalan bayrakları (Estelada) arasında gözyaşları içinde Katalan milli marşı okundu ve “Çok yaşa Katalonya” sloganı atıldı. Evet İçin Birlikte, 18 ay içinde bağımsız Katalan devleti ilan edebilmek için bir yol haritası uygulamayı vaat etmiş ve seçimin de facto bağımsızlık referandumu olduğunu savunmuştu.

Asıl amaç referandum

Katalonya’nın geleceği, aralıkta yapılacak İspanya genel seçimlerinin de en önemli meselelerinden biri. Mas, 2006’da Madrid‘deki sosyalist hükümetin daha geniş özerklik yasası çıkarmasını sağlamış bir lider. Ancak PP’nin başvurusuyla anayasa mahkemesi 2010’da yasayı kısmen iptal edip “Katalonya bir ulustur” maddesinin içini boşaltınca, Mas bağımsızlık yanlılarının safına geçti. Yine PP’nin talebiyle anayasa mahkemesi 2014’te resmen kendi kaderini tayin referandumu düzenlenmesini yasakladığından, parlamentoda bağımsızlık ilanı hedefine gelindi. Dolayısıyla hala gerçek amaç, yasal olarak tanınan bir referandum düzenlemek. Bunun için de genel seçimlerde PP’nin ya iktidardan gitmesi ya da çok zayıflaması gerekiyor. PP’yi pazarlığa zorlamak için Evet İçin Birlikte’den Raul Romeva “Devlet müzakere iradesi göstermezse, bağımsızlık ilan ederiz, çünkü bunun için halktan yetki aldık” dedi.

Podemos’tan eleştiri

İspanya’daki muhalefet partileri de PP’nin Katalan politikasını eleştiriyor. Yunanistan’da iktidardaki Syriza’nın İspanyol versiyonu gözüyle bakılan Podemos’un lideri Pablo Iglesias, “Ancak İspanya’yı biz yönetirsek, İspanya adında bir ülke inşa edebiliriz ve orada Katalonya adında bir ulusa yer olur” dedi. Podemos, Katalonya’nın kendi kaderini tayin referandumu düzenlmesini destekliyor, ancak bölgenin İspanya’dan ayrılmasını istemiyor. Anketler de Katalanların büyük çoğunluğunun referandumdan yana olduğunu, ama iş bağımsızlık ilan etmeye gelince yarı yarıya bölündüğünü gösteriyor.