Kendine Yerleşmek

Yakın ilişkilerimizde sıkça kullandığımız “kendine iyi bak” şeklindeki tümceler ruhsuz, vurgusuz ve otomatik bir şekilde ifade edildiğinde yerini bulmayan anlamsız, içeriksiz klişelere dönüşebilmektedir. Aslında kendini tanı, kendini bil, kendine iyi davran, kendin ol, kendi içine yerleş gibi derin felsefi söylemler barındırıyor kendine iyi bak tümcesi.

Eğitim sistemimiz bireyin kendi olmasına olanak tanımıyor. Bireyin kendine yerleşmesini sağlayacak donanım kazandıramıyor. Eğitimden anladığımız otoriteye, güce ve statükoya bağımlı kılmaktır bireyi. Bağımlı olmak kulluktur. Her türlü bağımlılık kendinden vazgeçmek demektir. Oysa eğitimin temel işlevi bireyin kendi olmasına, kendini ortaya koymasına, kendine yerleşmesine yardım etmektir.

Kendine yerleşmek deyiminden ne anlamalıyız? Kişisel gelişimini eksiksiz, sağlıklı oluşturmak demektir. Kısaca kalıbının adamı olmak, düzgün adam olmaktır. Omurgalı olmak, dik durmaktır. İçi dışı bir olmak, güzel olup güzel görünmektir. Kendini sevmek, kendisiyle barışık olmak, kendini onaylayan tutumlar içinde olmak demektir. İğreti duruşlar sergilememek, sözünün eri olmaktır.

Heykeltıraş yapıtını oluştururken malzemesindeki fazlalıkları atarak estetize eder. Bizde bir deyim vardır. Eğitimden yeterince nasibini alamadığı için kaba ve ilkel davranış sergileyen insanlara yontulmamış kişi denir. Ya da aldığı eksik eğitimle kendi heykelini oluşturamamış kimse. Kendine yerleşebilen birey yaşamını bir sanat yapıtına dönüştürürken zaman içinde kendi heykelini de oluşturur.

Otoritenin korku ve baskısını aşırı hissedip onu içselleştiren kişi sürekli savunma içinde olacağından enerjisinin büyük bölümünü ona harcar. Öğrenme yavaşlar. Öğrenmeler anlam kaybeder. Öğrenci etkili bir varoluş sergileyemez. İşte tepkisellik zemini böyle oluşmaktadır. Tepkisel insanlar süregeleni ve süreci bozmak isterler. Okullardaki çatışmaların kaynağında, başarısızlıklarının temelinde bunların yattığını düşünüyorum. Özgürleştirici eğitim insanın kendi içine yerleşmesini sağlayan eğitimdir.