Kerkük hattına işgal

ABD Başkanlığı’na Trump’ın geldiği, Irak’ta Musul operasyonuyla IŞİD’in yenilgisinin yaklaştığı dönemde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bağımsızlık ilan edip etmemesi ve statüsü tartışmalı bölgelerin akıbeti açısından kritik bir hamle yapıldı. IKBY’nin topraklarına katmak istediği petrol zengini Kerkük’te dün Ceyhan’a uzanan boru hattından petrol akışı birkaç saatliğine durdu. Buna Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtsever Birliği’ne (KYB) bağlı silahlı bir grubun petrol pompalama tesisini işgal etmesinin yol açtığı ortaya çıktı.

Bir hafta süre verdiler

KYB Başkanlık Konseyi Üyesi ve Kerkük Teşkilatı Sorumlusu Aso Mamend, Ceyhan Limanı’na petrolün akışını sağlayan Irak’ın Kuzey Petrol Şirketi’nin AT1 bölümüne girdiklerini açıklayıp Irak hükümetinin Kerkük petrolü konusunda yaptığı anlaşmaya bağlı kalmasını istedi. Aso Mamend, “Bağdat’a Kerkük petrolünün Kerküklere ait olduğunu göstermek için pompa istasyona girip akışı durdurduk. Bölge halkının çok ihtiyacı olmasına rağmen, Bağdat, Kerkük petrolünü Irak’ın tamamına bölüştürmek istiyor. Kentin ihtiyaçları karşılanmıyor. Anlaşmaya göre kentte rafineri inşa edilip işsiz binlerce genç istihdam edilmeliydi” diyerek rest çekti:

“Bu, Kerkük halkının öfkesinin yansıması. Daha fazla haksızlığı kabul etmiyoruz. 2.5 yıldır buradaki petrol yataklarını biz koruyoruz. Bağdat isteklerimizi bir hafta içerisinde yerine getirmezse, Kuzey Petrol Şirketi’ni Kerkük’ten çıkartırız.”

Talabani’nin IKBY Başkanı Mesut Barzani’ye muhalif olması, KYB’nin İran’a dost çizgisinden ötürü bu hamle beraberinde pek çok soru işareti getirdi. IŞİD’le savaş sırasında Kerkük tümüyle peşmerge kontrolüne girmişti. Barzani’nin son Bağdat ziyaretinde varılan anlaşma Irak’ın günlük 100 bin varil petrolü Kerkük’ten Ceyhan’a göndermesini, yüzde 50’sinin gelirini IKBY’ye vermesini de öngörüyor.

Irak güçlerinin Musul’un doğusunun ardından batısını kurtarma operasyonu fırtınanın kopması üzerine IŞİD’in saldırılarıyla sekteye uğradı. Önceki gece fırtına yüzünden havadan keşif yapılamadığı ve karada görme mesafesi düştüğü için IŞİD’in düzenlediği bombalı saldırılarda ABD’nin eğittiği elit terör mücadele biriminin kayıplar verdiği belirtildi. Dün operasyona geçici ara verildi. Militanların kentten çıkmak için kaçan sivillerin arasına karıştığı şüphesiyle siviller önce toplu gözaltı ve güvenlik taraması sürecinden geçirilerek sığınmacı kamplarına gönderiliyor. IŞİD’in kontrolündeki Ömer Asvad Camii’ne düzenlenen hava saldırısından ise sivillerin öldüğü haberi geldi. Kentte hala 750 bine yakın sivil mahsur. Öte yandan IŞİD’le savaşın Suriye ayağında ise Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu “çölün gelini” lakaplı antik kent Palmira’nın bir kez daha tamamıyla kurtarıldığını duyurdu.