'Kültür Polis Teşkilatı kurulsun’

Yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin yurda iadesinin sağlanması amacıyla Meclis’te kurulan araştırma komisyonundan dikkat çeken bir öneri geldi. Komisyon, kasım ayında taslak raporu güncellerken, yeni tedbirlerin alınması konusunda hazırlanan rapora “Kültür Polis Teşkilatı” önerisi eklendi. İtalya’da kültür mirasının korunması için İtalyan Jandarma Komutanlığı’na (TPC) bağlı faaliyet gösteren polis teşkilatına benzer olması düşünülen ve İçişleri Bakanlığı bünyesinde kurulması önerilen “Kültür Polis Teşkilatı’, Türkiye çapında kültür ve tabiat varlığı kaçakçılığını önlemeye yönelik olarak istihbarat çalışmalarını organize edecek, operasyonlar düzenleyerek örgütsel yapıları çökertecek. Yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin yurda iadesinin sağlanması amacıyla ve kültür varlıklarının korunması amacıyla Meclis’te kurulan araştırma komisyonunun görev süresi, 25 Ocak itibarıyla uzatıldı. Komisyon, ilk taslak rapora, komisyon üyelerinin de görüşleriyle, yeni öneriler ekledi. Rapordaki önerilerden bazıları dikkat çekici. Bu öneriler şöyle sıralanıyor:

-‘Acil Müdahale Ekibi’ oluşturulsun: Sit alanları, korunması gerekli kültür varlıklarının bulunduğu alanlar ile müze ve kütüphanelerde bekçi veya koruma güvenlik görevlisi kadrosu ihdas edilmeli. Her ilde görevlendirilecek, devlet müzelerinin birinde ‘Acil Müdahale Ekipleri’ oluşturulmalı. Bu ekiplerce tespit edilen kaçak kazı alanlarında; nekropol, tümülüs (höyük) ve benzeri yerlere öncelik tanınarak kurtarma kazıları yapılmalı. Bu iş için bütçeye ayrıca ödenek konmalı ve acil müdahale ekibinde bu işle uzmanlaşmış elemanlar çalıştırılmalı.

-Bakanlık bünyesinde enstitü kurulsun: Yurtdışında bulunan Türkiye kökenli kültür varlıklarının tespiti, bu eserlerin yurtdışına çıkarılmasıyla ilgili bilgi ve belgeyi toplayarak sistemli bir şekilde tasnif edilmesini ve bu kültür varlıklarının Türkiye’ye iadesi çalışmalarını sağlamak için Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde bir enstitü kurulmalı. Bu enstitü; yurtdışına kaçırılmış eserler hakkında dosya oluşturarak Türkiye’deki müze ve kütüphanelerde bulunan ilgili belgelerin kataloğu, tasnifi ve sayısallaştırılmasını yapmalı. Eski harfli ve başka lisanlarda düzenlenmiş olanların ayrıntılı bir şekilde analizini yaparak, yasadışı yollarla Türkiye dışına çıkarılmış kültür varlıklarının iadesi için bir veri tabanı oluşturmalı.

-Kültür Polis Teşkilatı’ kurulmalı: İtalya’da kültür mirasının korunması için İtalyan Jandarma Komutanlığı’na (TPC) bağlı faaliyet gösteren polis teşkilatına benzer İçişleri Bakanlığı bünyesinde “Kültür Polisi Teşkilatı” kurulmalı. Bu teşkilat, bakanlık bünyesinde yetişmiş ve deneyimli ekiplerin oluşmasına da zemin hazırlayacak. Türkiye çapında kültür ve tabiat varlığı kaçakçılığını önlemeye yönelik olarak istihbarat çalışmalarını organize etmek ve operasyonlar düzenleyerek, örgütsel yapıları çökertmek bu teşkilatın ana görevi olmalı. Bu görevini icra ederken, uluslararası polis teşkilatlarıyla işbirliği içine girmeli ve örgütsel yapıların iç ve dış bağlantılarını tespit etmeli. Bu tespit çalışmalarına ilişkin dokümanlar, kaçırılan kültür ve tabiat varlıklarının iadesinde de delil teşkil edecek. Bu teşkilat, müze ve ören yerlerinde güvenliği arttıracak sistemleri tespit etme ve alternatif projeler geliştirmede rol alabileceği gibi, iç piyasa denetimlerinde de önemli görevler üstlenebilecek. Böyle bir teşkilat, kültür ve tabiat varlığı kaçakçılığında caydırıcı bir güç olacak.

'Gümrüklere sanat tarihçisi...'

Gümrük kapılarındaki kontrollerin titizlikle yerine getirilmesi, her gümrükte kadrolu olarak arkeolog ve sanat tarihçilerinden müteşekkil kontrol ekiplerinin oluşturulması, kamuoyu farkındalığını artırabilmek amacıyla tanıtıcı ve farkındalığı geliştirmeye yönelik tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri düzenlenmesi sağlanmalı.