Madencilikte büyük kaos

Anayasa Mahkemesi ve Danıştay'ın peş peşe aldığı kararlar maden işletmeciliği alanında hangi mevzuatın uygulanacağını belirsiz hale getirince madencilik faaliyetleri kaosa sürüklendi.

Ortaya çıkan yasal boşluk üzerine Mahkeme kararlarını dayanak gösteren Orman Genel Müdürlüğü yayınladığı bir genelgeyle, ormanlık alanlarda madencilik faaliyetlerini sürdürebilmek için gerekli ruhsat izinlerini ikinci bir emre kadar durdurdu.

Türkiye yüzölçümünün yüzde 27'sini kapsayan orman alanlarında izinlerin durdurulmasının sektörü felç edeceğine dikkat çeken Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticisi Birliği (TÜMMER) Başkanı Selahattin Onur, "Çok acil yeni yasal düzenlemeler yapılmalı" dedi.


Krize adım adım

Madencilerin elini kolunu bağlayan yargı süreci şöyle başladı: Anayasa Mahkemesi Ocak ayında Maden Kanunu'nda madencilik faaliyetleri için gerekli izinleri düzenleyen 7'nci maddenin 1'inci fıkrasının iptal edilmesi yönünde karar verdi. İptal edilen madde, orman ve sit alanlarından kültür ve turizm koruma bölgelerine kadar çeşitli bölgelerde yapılacak madencilik faaliyetleri için alınacak izinleri düzenliyordu. Anayasa Mahkemesi, bu maddeyi 15 Ocak'ta iptal etmiş ancak belirsizlik oluşmasın diye bu iptal kararının, gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandıktan bir yıl sonra yürürlüğe girmesine karar vermişti. Anayasa Mahkemesi'nin kararına göre gerekçe bugünlerde yayınlansa bile yasanın iptal kararı Haziran 2010'dan önce yürürlüğe giremeyecek. Yani yasa en az 2010 Haziran'ına kadar yürürlükte kalacak.


Dayanak yok yönetmelik durdu

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı ardından Danıştay'dan gelen bir diğer karar da madencileri krize bir adım daha yaklaştırdı. İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) ve Noyan Özkan, madencilik faaliyetlerinin hangi kriterlere göre yürütüleceğini düzenleyen 2005 tarihli Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin iptali ve yürütmesinin durdurulması için Danıştay'da dava açmıştı. Bu davalarda, 2005'teki yönetmelikte değişiklik yapan 2007 yılındaki yönetmeliğin de iptali istenmişti.

Danıştay 8'inci Dairesi geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı ile Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin yasal dayanağını yitirdiğini gerekçe göstererek yürütmeyi durdurma kararı aldı. Böylelikle Danıştay, Anayasa Mahkemesi'nin, "İptal kararı verme halinde gerekli görülürse Meclis'e yeni düzenleme yapmak için bir yıla kadar süre tanıma" yetkisini aşmış oldu.


İkinci bir emre kadar izin yok

Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararı ardından Orman Genel Müdürlüğü de bir genelge yayınlayarak orman alanlarının madenciler için artık yasak bölge olduğunu duyurdu. Buna göre ikinci bir emre kadar orman alanlarında maden işletme izni için tüm başvurular reddedilecek.


"Madende kaos çıktı çözüm bekliyoruz"

Madencilik faaliyetleri için çok önemli olan şu günlerde böylesi kararların sektörü durma noktasına getireceğine dikkat çeken TÜMMER Başkanı Selahattin Onur, "Ekonomik krize rağmen ciddi fedakarlıklarla çalışmak isteyen sektörümüz kaosa sürükleniyor" diye konuştu.

Onur şöyle devam etti: "Madencilik sektörünün çözüm bekleyen bir çok sorunu var. Sektörün lokomotifi durumunda olan mermer ve doğaltaşlar, ileri dünya ülkeleri ile rekabet halindeyken alınan bu kararlar sektörü devre dışına itecektir. Bu doğrudan ulusal bir sorun olmaktadır. Meselenin çözümü yönünde TÜMMER, üyesi olduğu 'Madencilik Sektörü Başkanlar Konseyi Birliği' ile birlikte yoğun çalışma içerisindedir. Sadece iktidar değil, iktidar ve muhalefetiyle birlikte bu ulusal sorunun çözümünde gerekli işbirliğini kendilerinden ivedilikle beklemekteyiz."