Merkez Bankası'ndan sürpriz hamle

Gecelik borçlanma faiz oranı da yüzde 1,50'den yüzde 5'e yükseltildi. Buna göre, gecelik borç alma ve verme oranları arasındaki makas 7,5 puandan 4 puana geriledi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun ''bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borcu sorununa ve küresel büyüme görünümüne ilişkin artan endişeleri değerlendirmek üzere'' gerçekleştirdiği ara toplantı sona erdi.

Kurul kararına göre, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 6,25'ten yüzde 5,75'e düşürüldü. Gecelik faiz oranlarında da değişiklik yapıldı. Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 1,50'den yüzde 5'e yükseltildi. Borç verme faiz oranı yüzde 9, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranı yüzde 8 düzeyinde sabit tutuldu.

Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde de Bankalararası Para Piyasası'nda saat 16.00–17.00 arası gecelik vadede uygulanan Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 0, borç verme faiz oranı yüzde 12 düzeyinde sabit tutuldu.

Yurtiçi iktisadi faaliyette durgunluk riski...

Toplantıya ilişkin açıklamada, bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borcu sorununa ve küresel büyümeye ilişkin endişelerin giderek güçlendiği ve Temmuz ayı Kurul toplantısında işaret edilen risklerin belirginleştiği kaydedilerek, şu ifadelere yer verildi: ''Bu çerçevede Kurul, kısa vadeli faizlerde oluşabilecek aşağı yönlü oynaklığı azaltmak amacıyla gecelik borçlanma faizini önemli ölçüde artırarak faiz koridorunu daraltmaya karar vermiştir. Ayrıca, Türk Lirası piyasalarındaki likidite yönetiminin etkinliğini artırmak ve Merkez Bankasınca sağlanan likiditenin sistem içinde daha dengeli dağılmasına katkıda bulunmak amacıyla teknik bir düzenleme yapılmasını uygun görmüştür. Bunun yanı sıra Kurul, küresel ekonomiye dair giderek artan sorunların yurt içi iktisadi faaliyet üzerinde durgunluğa yol açma riskini azaltmak amacıyla politika faizinde ölçülü bir indirime gitmiştir. Kurul, önümüzdeki dönemde gelişmelerin yakından izlenmesi ve gerek duyulması halinde uygun görülecek araç ve yöntemlerle piyasaya döviz likiditesi sağlanması konusunda mutabık kalmıştır.''

Açıklamada, her türlü yeni verinin ve haberin, Kurul'un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulandı. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti, 5 iş günü içinde yayımlanacak.

Merkez Bankası döviz satışına başlıyor

Merkez Bankası, döviz satım ihalelerine ilişkin bir yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, bugünkü Para Politikası Kurulu toplantısında belirlenen strateji çerçevesinde Merkez Bankasının 5 Ağustos 2011 tarihinden itibaren gerek gördüğü günlerde döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlamasına karar verildiği bildirildi. Merkez Bankasının açıklamasında ''önümüzdeki dönemde küresel risk iştahına ilişkin göstergeler yakından izlenmeye devam edilecek, döviz piyasası gelişmelerine bağlı olarak önceden duyurularak ihalelerde değişiklik yapılabilecektir'' denildi. Açıklamaya göre, Merkez Bankası günlük piyasa gelişmeleri doğrultusunda döviz satışı yapma kararı aldığı günlerde, satımı yapılacak tutarı saat 11.00'da ilan edecek.
 

Döviz satım ihale esasları

Banka açıklamasında döviz satım ihale esaslarına da yer verildi. Buna göre, ihaleye, döviz ve efektif piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar katılabilecek. Türkiye'de işgünü olmasına rağmen, ABD'de ödeme sistemlerinin tatil olduğu günlerde, yarım işgünlerinde ve ihale saati öncesinde Merkez Bankasınca dövize doğrudan müdahale edilen günlerde ihale düzenlenmeyecek. İhale numarası saat 13.30'da ilan edilecek, bankalar ihale tekliflerini saat 13.40-14.00 arasında verebilecekler.

Teklifler Elektronik Fon Transferi (EFT) sistemi aracılığıyla gönderilecek. İhale çoklu fiyat ihalesi yöntemiyle yapılacak ve ihale sonuçları ilan edilecek. İhalede teklif miktarı minimum 1 milyon ABD Doları ve katları üzerinden verilecek. Her bir bankanın ihalede verebileceği maksimum teklif tutarı toplam ihale tutarının yüzde 20'siyle sınırlı olacak. Bankalar verdikleri teklif tutarlarını ve fiyatlarını ihale süresince değiştiremeyecekler. İhalenin kesildiği fiyatta birden fazla teklif olması halinde dağıtım oransal olarak yapılacak.

İhale yükümlülüğünü yerine getirmeyen bankalara Döviz ve Efektif Piyasaları Uygulama Talimatı çerçevesinde müeyyide uygulanacak. Merkez Bankası en son 2 Nisan 2009 tarihinde döviz satım ihalesi yapmış ve 3 Nisan 2009 tarihi itibarıyla ihaleleri durdurmuştu. Banka, 10 Mart-2 Nisan 2009 arasında günlüğü 50 milyon dolardan toplam 18 ihalede 900 milyon dolar döviz satmıştı.

'Döviz alım ihaleleri, 25 Temmuz'da durdurulmuştu'

Öte yandan döviz arzının döviz talebine kıyasla arttığı dönemlerde döviz alım ihaleleri düzenleyen Merkez Bankası, 25 Temmuz 2011 tarihi itibariyle döviz alım ihalelerini durdurmuştu. Banka, ''2011 Yılı Para ve Kur Politikası'' duyurusunda belirtildiği üzere döviz rezervi birikimine 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren günlük 50 milyon ABD Doları satın alınarak devam etmişti. Sermaye akımlarında gözlenen yavaşlama dikkate alınarak, günlük döviz ihalelerinde alımı yapılacak tutar, 31 Mayıs 2011 tarihinden itibaren 50 milyon dolardan 40 milyon dolara düşürülmüştü. Tutar, 29 Haziran'da 30 milyon dolara indirilmiş, 25 Temmuz'da da alım ihalelerine ara verilmesi kararlaştırılmıştı.