Mutfak yangın yeri: 'Yükseliş sürecek'

Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ocak ayında gıda fiyatlarında gözlenen yükselişin etkisiyle yüzde 1.06 artarken, yılllık enflasyon yüzde 20.35’e çıktı. TÜFE’de gıda fiyatlarının yarattığı yukarı yönlü baskı nedeniyle yüzde 0.8 ile yüzde 1 arasında artış öngörülüyordu. Enflasyonun yılın ilk yarısında yüzde 20’nin üzerinde seyretmesi bekleniyor.

Aylık en yüksek artış yüzde 6.43 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu. Gıda enflasyonu yıllık bazda yüzde 30.97’ye ulaştı. Gıda enflasyonundaki artış, tarımda yaşanan sorunlar çözülmeden depo baskınlarıyla, marketlere yönelik baskılarla fiyatların düşürülemeyeceğini bir kez daha gösterdi. Tarım ürünleri fiyatındaki artışın temel nedeni yüksek girdi maliyetleri, iklime bağlı olarak yaşanan olumsuz hava koşulları, ürünün üreticiden tüketiciye ulaştırılmasındaki zincirde yaşanan organizasyon bozukluğu olarak sıralanabilir. Bu sorunlara çözüm üretmeden gıda fiyatlarının düşmesini beklemek hayal olur.

Zam şampiyonu biber
Nomura ekonomisti İnan Demir, gıda fiyatlarındaki yüzde 6.4’lük artışın enerji fiyatlarındaki indirimleri baskıladığını, bunun da yıllık gıda enflasyonunu Merkez Bankası’nın yüzde 13 olan 2019 varsayımının iki katından fazla olan yüzde 31’e yükselttiğini belirtti.
Gıda fiyatlarında son 16 yılın en yüksek artışı yaşanırken, fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında ilk 9 sırada yaş sebze ve meyve ürünleri yer alırken ilk 15 ürünün ise 12’si tarım ürünü oldu. Ocak ayı enflasyon verilerine bakıldığında fiyatı en çok artan ürünler ise yüzde 88 ile çarliston biber, yüzde 81 ile patlıcan ve yüzde 67.63 ile ıspanak oldu.
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler yüzde 29.63, ev eşyası yüzde 29.07, eğlence ve kültür yüzde 23.15 ve lokanta ve oteller yüzde 19.89 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Yıllık TÜFE 2018 Ekim ayında giyim ve gıda fiyatları öncülüğünde TL’deki değer kaybının etkisiyle 15 yılın zirvesi olan yüzde 25.24’e yükselmiş ve 2018’i yüzde 20.30 seviyesinden kapatmıştı.

ÜFE de arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tüketici fiyatlarına yansımaları nedeniyle yakından takip edilen yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ocakta yüzde 0.45 artarken, yıllık yüzde 32.93 arttı.
Ayrıca Merkez Bankası’nın talebi doğrultusunda özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin kapsamının 2019’da genişletildiği duyuruldu. Buna göre özel kapsamlı TÜFE göstergelerine E (Alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE) ve F (Yönetilen yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE) göstergeleri eklendi.