Nükleer santral için son hazırlıklar tamamlanıyor

TAEK'in Yüksek Aktiviteli Kapalı Radyoaktif Kaynakların Ve  Sahipsiz Kaynakların Kontrolü Yönetmeliği ile Nükleer Güç Santrali Sahalarına İlişkin Yönetmelik'i Resmi Gazete'de yayımlandı. İlk düzenleme ile kayıt altındaki yüksek aktiviteli kapalı radyoaktif kaynaklardan dolayı meydana gelebilecek iyonlaştırıcı radyasyonun zararlı etkilerine karşı çalışanların ve halkın korunması ve sahipsiz kaynakların kontrol altına alınması için idari ve teknik düzenlemelerin yapılmasını sağlandı.

İkinci düzenlemeye göre ise; bir yerin nükleer güç santral sahası olarak uygunluğunun değerlendirilmesinde şu noktalar dikkate alınacak:

-Önerilen yerde meydana gelebilecek doğal ve insan kaynaklı dış olayların etkileri.

-Santralden salınabilecek radyoaktif maddelerin bireylere veya çevreye taşınımını etkileyebilecek saha ve yer karakteristikleri.

-Acil durum önlemlerinin uygulanabilirliğini etkileyebilecek nüfus yoğunluğu ve dağılımına ilişkin bilgiler ile diğer yer karakteristikleri.
 

Santral sürekli izlenecek

Nükleer güç santralinin güvenliğini etkileyebilecek tüm yer karakteristikleri ile santrale ait işletme durumları ve kaza koşullarının olası radyolojik etkilerine maruz kalabilecek bölgenin doğal çevre karakteristikleri araştırılacak ve değerlendirilecek. Bu karakteristiklerin hepsi santralin tüm ömrü boyunca izlenecek.

Önerilen nükleer santral yeri, doğal ve insan kaynaklı dış olaylar kapsamında güvenlik açısından önemli olabilecek bütün yer karakteristiklerini ortaya koyacak ayrıntıda araştırılacak.

Saha ve çevresindeki olası tüm doğal olaylar ile insan kaynaklı olay ve faaliyetler belirlenir ve santralin güvenli işletimi açısından değerlendirilecek. Bu değerlendirme sonucunda, doğal veya insan kaynaklı dış olaylar arasından önemli olanlar belirlenecek. Değerlendirme sırasında, mümkünse, santralin tüm ömrünü kapsayan bir zaman süresi için tahmin edilebilir değişimler de gözönüne alınacak.
 

Afetlerin tarih öncesine bakılacak

Önemli doğal olaylar ile insan kaynaklı olay ve faaliyetlerin meydana gelmesi, sıklığı ve şiddetine ilişkin, tarih öncesi, tarihsel veya ölçüm aletleriyle kaydedilmiş tüm bilgi ve kayıtlar derlenecek ve bu bilgiler güvenilirlik, kesinlik ve bütünlük açısından analiz edilecek.

Santralin tasarımında dikkate alınacak önemli dış olaylarla bağlantılı tehlikeler belirlenecek, bu tehlikelerin türetilmesinde, tehlikelerin diğer çevre koşullarıyla kombinasyonunun etkileri de dikkate alınacak.

Nükleer güç santralinden salınabilecek radyoaktif maddelerin halka ve çevreye ulaşabileceği doğrudan veya dolaylı yollar değerlendirilecek.
 

Halkın mazruz kalma derecesine bakılacak

Saha ve tasarımın uygunluğu için, normal işletme sırasındaki radyoaktif salımlar vasıtasıyla halktan en yüksek doza maruz kalma potansiyeli olan kişilerin maruz kalacağı dozların radyasyondan korunmaya ilişkin mevzuatta belirlenen doz sınırlarını aşmadığı ve bu mevzuat gereklerinin karşılanabileceği gösterilecek. Aksi takdirde, önerilen santral için sahanın uygun olmadığına karar verilecek.

Acil durum planlama bölgesi, sınırında bulunan bir kişinin DEBK durumunda iki gün içerisinde etkin doz olarak 10 mSv'ten, tiroit dozu olarak da 100 mGy'den fazla doz almayacağı bölge olarak belirlenecek. Sahada birden çok ünite kurulması öngörüldüğü durumda her bir ünite için belirlenmiş acil durum planlama bölgelerini kapsayacak şekilde, santral için tek bir acil durum planlama bölgesi belirlenecek.

Önerilen santralin çevresinde bulunan tehlike oluşturma potansiyeline sahip tesisler ile faaliyetlerden kaynaklanabilecek olaylar belirlenerek değerlendirilecek. Bunların arasından gerçekleşme olasılığı yılda 7-10 veya daha büyük olan olaylar incelemeye alınacak. Etki mesafesi santrale ulaşarak tesiste radyolojik sonuçlara yol açabilecek olaylara karşı alınması gereken önlemler ile bunlara ilişkin tasarım parametreleri belirlenecek.
 

10 kilometre sınırı

Önerilen santral sahasının içerisi de dahil olmak üzere önerilen santralden 10 km'lik mesafe içerisinde yer alan ve tehlike oluşturma potansiyeline sahip tüm tesis ve faaliyetler belirlenecek. Bundan daha uzak mesafedeki tesis ve faaliyetlerden, önerilen santralin güvenliği açısından önem taşıyabilecek olanlar da bu listeye dahil edilecek.
Tehlike oluşturma potansiyeline sahip tesis ve faaliyetler belirlenirken kimyasal tesisler, rafineriler, maden ve taşocağı işletmeleri, askeri tesisler, askeri tatbikatlar, hava, kara ve su taşımacılığı, liman, rıhtım, havaalanları gibi taşıma tesisleri, petrol ve gaz boru hatları, sondaj tesisleri, petrol kuyuları, gaz depolama tesisleri, elektromanyetik girişim ve Eddy akımları oluşturan tesisler, aynı sahadaki diğer üniteler ile üretilen, depolanan veya taşınan ürünleri veya malzemeleri santralin güvenliği açısından tehlike oluşturabilecek benzeri diğer tesis veya faaliyetler dikkate alınacak.