Özel istihdam bürolarıyla ilgili yasa teklifi kabul edildi

Özel istihdam bürolarının faaliyetlerinin yasal hale getirilmesini öngören yasa teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Genel Kurulda, AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'ın, İş Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nda değişiklik yapılmasını öngören yasa teklifi görüşüldü. Teklif üzerinde söz alan muhalefet milletvekilleri, özel istihdam bürolarıyla ilgili maddeye karşı çıkarak, metinden çıkarılmasını istedi.

Kabul edilen yasa, özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulmasına imkan tanıyor. Düzenleme, Türkiye'de yıllardır danışmanlık hizmeti adı altında geçici iş ilişkisi sözleşmesi düzenlenmesi uygulamalarını yasal hale getiriyor. Teklifle, mesleki anlamda geçici iş ilişkisi; ''özel istihdam bürosunun geçici iş gücü talebinin karşılanması amacıyla iş sözleşmesi düzenlediği işçisine iş görme edimini yerine getirmek üzere ücret karşılığı bir başka işverene devri'' şeklinde tanımlanıyor. Bu faaliyet Türkiye İş Kurumu tarafından izin verilmiş özel istihdam büroları tarafından yerine getirilecek.

Geçici iş ilişkisi sözleşmesine dayalı olarak çalıştırılan işçi sayısı, iş yerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalıştırmaya dönüştürülecek. Aynı işçi için, aynı işverenle yapılacak geçici iş ilişkisi sözleşmelerinin toplam süresi 18 ayı geçemeyecek. Devredilen iş yerinde grev ve lokavt olması ve özel istihdam bürosunun işçiyi bu süre içinde başka yerde istihdam edememesi durumunda işçinin asgari ücretten az olmamak üzere sözleşmede belirtilen ücretinin yarısı ödenecek. Bu düzenleme, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmayacak.
 

İşsizlik ödeneği alanlar

Yasa, işsizlik ödeneği alanların işe alımına teşvik getiriyor. Buna göre, belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan işçi ve işveren payı sigorta primleri ile Genel Sağlık Sigortası primi; kalan işsizlik ödeneği süresince İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. Bu süre, başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği süresinden düşülecek. Bu kapsamdakiler için kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, yüzde 1 olarak uygulanacak.

Söz konusu primlerin İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılar için yasa uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) verilmesi ve prime esas alt kazanç sınırı ve prime esas kazanç arasındaki fark ile işsizlik sigortası primlerinin SGK'ya ödenmiş olması gerekecek. İşverenler, aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destekten yararlanamayacak. Bu düzenleme, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmayacak.

2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave olarak, 31 Aralık 2009 tarihine kadar işe alınan ve fiilen çalıştıranlar için, alt sınır üzerinden işveren prim hisseleri 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenecek. Bunun için işe başlama tarihinden önceki 3 ay içinde aynı işverende çalışmamış olma koşulu aranacak. Ayrıca, düzenlemeden yararlanma ve başvuru süresinin 6 aya kadar daha uzatılması konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki veriliyor.
 

GAP'a İşsizlik Fonu'ndan kaynak

Yasayla, Güneydoğu Anadolu Projesine (GAP) kaynak aktarılıyor. 2009 yılına münhasır olmak üzere; İşsizlik Fonu'nun nema gelirlerinden dörtte üçü, bütçeye gelir kaydedilecek. Bu tutarın, Yüksek Planlama Kurulu kararına istinaden GAP kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak üzere, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere ilgili idare bütçelerine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkili olacak. Bu ödenekler, 2009 yatırım programı ile ilişkilendirilecek.

Fon tarafından tahsil edilecek nema gelirlerinin 2010 yılında dörtte üçü, 2011 ve 2012 yıllarında dörtte biri, ilgili yıl genel bütçelerinde bütçe gelir tahmini olarak yer alacak. Teşvik edilen yatırımlara bağlı olarak istihdam edilen işçilerin sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmının belirli bir süre Hazine tarafından karşılanacak. Yatırımın konusuna, büyüklüğüne ve bulunduğu illerin gelişmişlik seviyesine göre uygulama süresi, karşılama oranı ve kapsam; yatırımın sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu ile göre Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.

TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, teklifinin yasalaşmasının ardından, özverili çalışmalarından ötürü milletvekillerine teşekkür ederek birleşimi 30 Haziran Salı Günü saat 15.00'de toplanmak üzere kapattı.