Paketten adalet çıkmadı

Adalet Bakanı Sadullah Ergin “yargının hızlanması” için hazırladıkları üçüncü paketten hızlandırıcı bir sonuç yaratacak düzenleme çıkmazken uygulanmayan mevcut yasal düzenlemelerin uygulanmasına dönük “temenni” öne çıktı. Bakan “tutuklamanın zorlaşacağını” savunurken Ceza Muhakemesi Kanunu’nun mevcut 101. maddesindeki kuralların işletilmesi halinde tutuklama kararının verilmesi zaten kendiliğinden zorlaşıyor. Bakan savunma süresindeki sınırlamaların kaldırılacağını açıklamasına karşın mevzuatta herhangi bir sınırlama bulunmuyor.

Bakan Ergin, çalışmalarını anlatırken “tutuklamanın zorlaşacağını” açıkladı. Bakan tutuklama kararlarına “kuvvetli suç şüphesinin varlığını, tutuklama nedenlerinin varlığını ve somut olayda tutuklama tedbirinin ölçülü olduğu”nun somut olgularla gerekçelendirilmesiyle bunun mümkün olacağını savundu. Oysa Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “tutuklama kararı”nı düzenleyen 101. maddesine göre, “Tutuklamaya, tutuklamanın devamına veya bu husustaki bir tahliye isteminin reddine ilişkin kararlarda hukuki ve fiili nedenler ile gerekçeleri” gösterilmek zorunda. Kararlarda sıklıkla “kuvvetli suç şüphesi” ve “kaçma şüphesi”ne vurgu yapılmasına karşın bunların kaynağı, hiçbir şekilde gerekçelendirilmemesi de pek çok çevre tarafından eleştiriliyor. Bakanın değerlendirmesi, bu yönüyle, tutuklamalar için bir zorlaştırıcı nitelik taşımaktan çok yasadaki mevcut hükümleri hatırlatma niteliği taşıyor.

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, “Özel yetkili mahkemelerde savunma hakkı genişletileceğini, sanık ve müdafisine hâkim tarafından verilen süre sınırlamasının kaldırılacağını” açıkladı. Ancak hiçbir usul, ceza yasasında ve mevzuatta savunma süresinin kısıtlanmasına yönelik bir hüküm bulunmuyor. Tersine tüm hukuki metinlerde ve kararlarda “savunma hakkının vazgeçilmezliği” kutsanıyor. Savunma süresinin kısıtlanmasına ilişkin yalnızca İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi görmekte olduğu Ergenekon davasında bir ara karar aldı. Bu karara göre, savunma süresi 15 dakika olacak bunun gerekçesi de dava dışı konulardaki beyanların önüne geçmekti. Bu karar dışında Türkiye’de savunma süresini kısıtlayan bir düzenleme bulunmuyor.

Bakan, basın yayın yoluyla işlenen “suçlar” bakımından af niteliğinde bir düzenlemeye gidileceğini; soruşturma, kovuşturma evresindekilerin hatta kesinleşmiş olanların infazlarının da erteleneceğini açıkladı. Başbakan Tayyip Erdoğan başta olmak üzere hükümet yetkilileri “basın faaliyeti” nedeniyle cezaevinde bulunan gazeteci olmadığını savunuyor. Bu nedenle cezaevinde bulunan gazetecilerin bu düzenlemeden tahliye anlamında yararlanmaları söz konusu olamayacak. Ancak cezaevindeki gazetecilerden yazdıkları haberler nedeniyle haklarında “gizliliği ihlal” gibi suçlamalarla dava açılanlar bu kapsamda değerlendirilecek.