“Para o kadar büyüktü ki her ay öderler mi diye düşündük”

İş dünasındaki belli kurumlar ve belli kademelerde görev yapanların genellikle aynı üniveriste hatta aynı bölümden mezun olduğu biliniyor. Üst yönetiminde genellikle Orta Doğu Teknik Üniversitesi mezunlarının yer aldığı İş Bankası da bu kurumlardan biri. Ancak Genel Müdür Adnan Bali’nin anlattığı işe giriş öyküsü, Mülkiyelilerin de kendi mensuplarını nasıl koruyup kolladıklarını, kendi arkadaşlarına yer açmak için nasıl küçük beyaz yalanlar söylediğini keyifli bir şekilde ortaya koydu. Şube ziyareti için gittiğimiz Tiflis’te üniversite ve iş hayatının ilk yıllarına ilişkin de sohbet ettiğimiz Bali, işe giriş öyküsünü şöyle anlattı:

ODTÜ Ekonomi’den mezun oldum; 1986. Sermaye Piyasası Kurumu yeni kuruluyor. SPK uzmanlık sınavı açmış, kazandık. Maaşı 110 bin lira ama lojman veriyorlar ve bir de ABD’de kursa gönderiyorlar diye duyduk. İş Bankası’nın da sınavını kazanmışız. Maaş 310 bin lira. Önce SPK’ye gittik, lojman falan var diye... O zaman görüşmeleri Hasan Ersel yapıyor. Bize dedi ki “Lojman falan yok. Eğitime de ücretsiz izne çıkarak kendi paranla gidiyorsun. Hatta bana bugün İş Bankası’nın sınavını kazansam hiç düşünmem giderim.” O öyle deyince gönül rahatlığı ile İş Bankası’na girdik. Yıllar sonra onların dönem arkadaşı olan kişi Sırrı Erkan benim ekip şefim oldu. Bir gün bize anlatıyor: SPK’de çalışmak için iki kişi gelmiş ODTÜ’yü birincilik ve ikinclikle bitirenleri dönemin müdürü postalamış. O kişilerin biz olduğumuzu bilmiyor o zaman. Ben merak ettim, biraz daha detay öğreneyim dedim. Meğer lojman da varmış, eğitim de...

Her ay vercekler mi?

O dönem maaşların bankada bir hayli iyi olduğunu da hatırlatan Bali, bankaya girdiklerinde Ford Taunus’un yeni çıktığını, ayda 50 bin lira taksitle alabildiğini ve “Bu parayla 6 tane Ford Taunus taksidine girebilirim” düşüncesiyle bankaya girdiğini hatta “Para o kadar büyüktü ki her ay öderler mi diye düşündük” dedi.

İş Bankası sınavlarının çok zor olduğunu; yazılı, sözlü ve mülakat olmak üzere üç aşamalı olduğunu, hele İngilizce sınavlarının ODTÜ mezunlarını bile zorladığını hatırlatan Bali, bankanın ücret ve sınav politikasına ilişkin anılarını şöyle anlattı:

O zamanlar banka teftiş kurullarının maaşı çok yüksekti. Şimdi de öyle, sıfırdan teftiş kuruluna başlayan bir kişi bizim bankada 7 bin lira maaş alıyor. Her yıl 10-15 kişi falan alıyoruz. Bizim sınavlar daha zor. “Bir ara gidin İş Bankası’nın sınavına girin, kazandığınıza dair belgeyi getirin, burada işe başlayın” diyen bankalar vardı. Sınavı outsourcing etmişler. Bizim aklımız tabii böyle cinliklere çalışmaz... Bir anda baktık ki bizim sınava girmek isteyen bir güruh var, geliyor, sınava giriyor, kazanıyor ama çalışmıyor. O zaman anladık. Biz de şimdi sınav için 200 lira alıyoruz.