Performans sanatının zirvesi

Performans sanatı deyince akla ilk gelen isim: Marina Abramovic. 73 yaşındaki Sırp sanatçı, 50 yıllık sanat kariyerinde hafızalara kazınan, hatta yoğun tartışmalara da konu olan performanslara imza attı. Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da eylül ayında açılan ve halen devam eden “The Cleaner” isimli sergisi de onun tüm bu kariyerini gözler önüne seriyor. Serginin girişinde ilk yaptığı resimler yer alıyor. Burada, şiddet ve hareket gibi elle tutulamaz etmenleri tuval üzerinde canlandırmak üzerine denemeler yapıyor Abramovic. Sergi de yürümeye devam ettikçe Abramovic’in performans kariyerine doğru attığı gelişmesi takip ediliyor. Abramovic, 1973 yılında Edinburgh Festivali’ndeki “Rhythm 10” isimli performansıyla izleyiciler önünde sanatını sunmaya başlıyor. Ardından izleyicileri de işin içine kattığı, bedenini onların kontrolüne bıraktığı “Rhythm 0” (1974) gibi performanslarıyla iyice tanınıyor.

Aynı sene “Rhythm 2” ve “Rhythm 5” ile bedensel kontrol ve kontrolsüzlük üzerine odaklanan performanslarıyla ünü Yugoslavya’dan Avrupa’nın geri kalanına yayılıyor. Daha sonra ise kariyerinin dönüm noktasını teşkil eden, Ulay ismiyle bilinen Alman sanatçı Uwe Laysiepen ile yaptığı üretimler geliyor. Belgrad’daki sergide kariyerindeki tüm performanslardan fotoğraflar, videolar, sergileme esnasında kullandığı ve onun üzerinde kullanılan tüm materyaller yer alıyor. Hatta bazıları deneyimlenebiliyor.

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (SSM) de, Akbank’ın desteğiyle yeni yılda bu dünyaca ünlü performans sanatçısı Marina Abramovic’i ağırlamaya hazırlanıyor. SSM’de 31 Ocak – 26 Nisan 2020 tarihleri arasında sanatseverlerle buluşacak olan sergi, aslında dev bir proje. Belgrad’daki gibi Abramovic’in retrospektif niteliği taşıyan Türkiye’deki ilk büyük ölçekli sergi, Marina Abramovic Institute (MAI) işbirliğiyle yapılacak ve üç bölüme ayrılacak. Türkiye’den ve dünyadan performans sanatçılarıyla beraber geliştirilen canlı performanslar ve ziyaretçilerin katılımıyla tamamlanan, Abramovic’in “Metod”unun deneyimlenmesinden oluşacak. Bu sergi için SSM’nin ziyaret saatleri değişecek ve iki saat ileri alınarak 12.00-20.00 arasında ziyaretçiler müzeyi gezebilecek. Aynı tarihlerde Akbank Sanat’ta ise MAI’ye ait dokümantasyon sergileri yer alacak.

SERGİNİN BAŞYAPITI ZİYARETÇİLER...

SSM Müdürü Dr. Nazan Ölçer, Belgrad’daki Çağdaş Sanatlar Müzesi’ne yapılan basın gezisinde konuyla ilgili heyecanını belirtti. Ölçer, müze olarak kendi çıtalarını biraz daha yükselttiklerini ifade ederek, sanatseverleri alışılagelmiş bir serginin çok daha ötesini görecek ve deneyimleyeceklerini dile getirdi. Ölçer, “İlk kez bir serginin başyapıtı ziyaretçiler olacak” dedi. Sergiyi basın mensuplarına gezdiren küratör Dejan Sretenovic’in de özetlediği gibi: “Marina’yı sevin ya da sevmeyin, performans sanatı hakkında birçok şeyi ondan öğreniyorsunuz.”