RTÜK'ün görevleri yeniden düzenlendi

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Dolmabahçe'deki Başbakanlık Ofisinde RTÜK Başkanı Davut Dursun ile düzenlediği basın toplantısında, Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun Tasarı Taslağı hakkında bilgi verdi.

Türkiye'de özel radyo ve televizyon yayınlarının herhangi bir yasal düzenleme ve izin olmaksızın 1990 yılından itibaren başladığını anımsatan Arınç, 1993 yılında anayasa değişikliği yapılarak, radyo ve televizyon yayınları üzerindeki tekel kaldırılarak, özel radyo ve televizyon yayınlarının yasal hale getirildiğine işaret etti. Arınç, 1994 yılında yürürlüğe giren 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kurularak ilk özel radyo ve televizyon yayıncılığı mevzuatı oluşturulduğunu hatırlattı.

Bülent Arınç, 2002 yılında yürürlüğe giren 4756 Sayılı yasa ile yayın durdurma cezasının kaldırılarak, programa ceza ve para cezası gibi yeni yaptırımlar getirildiğini, ayrıca 2003, 2005 ve 2008 yıllarında da çeşitli hükümlerde değişikliğe gidildiğini anlattı.

''14 yılda 20 değişiklik''

Söz konusu kanunun, AB müktesebatına uyum, yayın teknolojisindeki hızlı değişim, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları gibi nedenlerle son 14 yılda yaklaşık 20 değişiklikle günün şartlarına uyarlanmak istendiğini, ancak giderek yasanın bütünselliğinin bozularak, iptal edilen maddeler konusunda ciddi boşluklar doğduğunu dile getiren Arınç, şunları kaydetti:

''Mevcut kanunun, yeni teknolojilerin yayıncılık sektöründe hayata geçirilmesine imkan vermediği, karasal yayınların lisanslandırılması konusunda çözümsüz kaldığı, müeyyide sisteminin büyük ölçüde aksadığı tespit edilmiştir. Ayrıca yeni yürürlüğe giren Elektronik Haberleşme Kanunu gibi Üst Kurula atıf yapılan mevzuat hükümlerinin, kuruluş yasasına dercedilmesi gereği ve Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu iptal kararları gibi temel nedenlerle yasal çerçevenin tamamen yeniden düzenlenmesi zorunlu hale gelmiş ve yeni bir kanun tasarı taslağı hazırlanmıştır.''

''Tasarı 4 yıllık çalışmanın sonucu''

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Arınç, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun Tasarı Taslağı'nın dört yıllık bir çalışma sonunda ortaya çıktığını söyledi. Sektörle ilgili düzenlemeler yapılırken, radyo ve televizyon kuruluşları ve ilgili kamu kurumlarıyla çok sayıda ortak toplantı yapıldığını belirten Arınç, taslak tamamlandıktan sonra da ilgili kamu kurumlarının, radyo ve televizyon kuruluşlarının, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının görüşüne sunulduğunu bildirdi.

Gelen görüşler çerçevesinde son kez gözden geçirilen taslağın daha sonra RTÜK'ün web sitesine yerleştirildiğini ve bir ay boyunca gelen görüşlerin değerlendirilerek taslağa son şeklinin verildiğini anlatan Arınç, şöyle devam etti:

''Geçici olan maddeler hariç 52 maddeden oluşan Kanun Tasarısı Taslağı, sektörün sorunlarına çözümler içeren, düzenleme konusundaki yetki karmaşasını ortadan kaldıran, yayın denetimi konusunda RTÜK'ü daha etkin kılan, yayıncılık sektöründe rekabeti arttıran bir içeriğe sahiptir. Dünya ile paralel şekilde sayısal yayıncılığa geçişin hukuksal altyapısının oluşturulmasının da amaçlandığı Taslak, yıllardır gerçekleştirilemeyen karasal frekansların tahsisi konusuna da çözüm getirmektedir.
Yasada yer alan tanımlar, AB Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi dikkate alınarak yenilenmektedir. Taslakla tanımlar sadeleştirilmekte ve anlam bütünlüğü sağlanmaktadır. Yeni düzenlemeyle, Avrupa eserleri, bağımsız yapımcı, editoryal sorumluluk, gizli ticari iletişim, medya hizmet sağlayıcı, isteğe bağlı yayın hizmeti, koruyucu sembol, sayısal yayın, ürün yerleştirme, verici tesis ve işletim şirketi ve multipleks kapasitesi gibi yeni tanımlar mevzuata girmektedir.''

Bakan Arınç, Taslağın, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görevlerini yeniden düzenlediğini de belirterek, bu görevlere ilişkin şu bilgileri verdi:

''Yayın hizmetleri alanında ifade ve haber alma özgürlüğünün, düşünce çeşitliliğinin, rekabet ortamının ve çoğulculuğun güvence altına alınması için gerekli tedbirleri almak, televizyon kanal ve radyo frekans planlamalarını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak, medya hizmet sağlayıcıların sunduğu yayın hizmetlerinde ve platform, multipleks, altyapı işletmecileri ile verici tesis ve işletim şirketinin sunduğu hizmetlerde müeyyideleri uygulamak, yayın hizmetlerine ilişkin kamuoyu araştırmaları yapmak veya yaptırmak ve bu araştırmaların sonuçlarını taraflarla paylaşmak.''