Rus tankları Yalta'da mı?

Batı’ya karşı Ukrayna’da güç mücadelesini sürdüren Rusya, askeri tatbikata başladığını duyururken Ukrayna’da etnik Rus nüfusun yoğun olduğu Kırım bölgesinde dün Moskova yanlıları ile karşıtları arasında çatışmalar patlak verdi.

Rusya merkez ve batı askeri bölgelerinde dün itibarıyla başlayarak 3 Mart’a kadar sürmesi planlanan sürpriz iki askeri tatbikat yapılması kararı aldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ordunun savaşa hazırlık seviyesinin ani bir şekilde kapsamlı olarak denetlenmesi gerekçesiyle tatbikat emri verdiği duyuruldu. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, 2. Ordu, Hava ve Uzay savunma kuvvetleri, paraşüt birliği, uzun ve kısa menzilli askeri nakliye birliklerinin alarm durumuna geçirildiğini bildirdi. Moskova’dan bu adımın Ukrayna kriziyle ilgili olup olmadığı konusunda net açıklama gelmezken kimi yorumlarda Putin’in geçen yıl orduya 6 kez ani savaş hazırlığı denetimi emri verdiği de hatırlatılıyor.

Öte yandan Ukrayna’nın bölünebileceğine ilişkin kaygılar artarken Rus nüfusun yoğun olduğu bölgelerde Kiev’deki geçici yönetim destekçileriyle, Moskova yanlılarının gösterileri sürüyor. Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti Başbakanı Anatoli Mogilev Ukrayna parlamentosunun kararlarına uyacaklarını belirtirken Kırım Parlamento Başkanı Vladimir Konstantinov’un, “Ukrayna’dan ayrılmanın gündeme gelebileceği” yönündeki açıklamaları bölgedeki tansiyonu daha da arttırdı. Ukrayna’da yaşayan Sinan Gündoğan’ın Cumhuriyet’e verdiği bilgilere göre, Kırım Parlamentosu’nun, ülkedeki siyasi durumu ele almak üzere dün olağanüstü toplanma kararı üzerine, Kırım Türkleri parlamento önünde toplandı. Kırım’ın başkenti Simferepol’de (Akmescit) Kiev’deki geçici yönetimden yana olan yaklaşık 20 bin Tatar “Ukrayna Rusya değil” sloganları attı. Aynı alanda gösteri yapan bir grup Moskova yanlısı ile Tatar eylemciler arasında çatışma yaşandı, olaylarda 20 kişinin yaralandığı kaydedildi. Parlamento çıkışında basına açıklama yapan Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Rifat Çubarov, genel kurulun ileri bir tarihe ertelenmesi yönünde görüşmelerde bulunduklarını söyleyerek Konstantinov’u bu öneriyi reddederek durumu gerginleştirmekle suçladı. Bölgedeki Yahudi toplumunun okullarını kapattığı, önde gelenlerinin bölgeden ayrılın, güvenli yerlere gidin çağrıları yaptığı da gelen bilgiler arasında.

Kırım Özerk Cumhuriyeti’ne bağlı Rusların yoğun yaşadığı, Rusya’nın Karadeniz Deniz Donanması’nın da bulunduğu Sivastopol’de ise bir resmi binadaki Ukrayna bayrağının indirilerek yerine Rus bayrağı çekildiği belirtildi. Kiev yönetimi yanlısı belediye başkanının görevden alındığı, yerine Rus vatandaşı bir kişinin getirildiği kaydedildi. Bazı kaynaklar Rus askerlerinin bölgeye girdiğini savundu. Yalta’da da Rus tanklarının dolaştığı iddialar arasında.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland ile telefonda yaptığı görüşmede Ukrayna konusunda “dengeli bir yaklaşım” çağrısı yaptığı duyuruldu. Lavrov’un, Ukrayna’da yaşayan Rus ve diğer azınlıkların “dil özgürlüğünü ihlal eden” kararlarının alındığını ve bu kararların Konsey’in kararlarıyla çeliştiğine dikkati çektiği ifade edildi. Bu arada ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, “Bu bir tarafın kazanacağı bir oyun değil. Batı, Doğu’ya karşı da değil. Bu Rusya ya da ABD de değil. Aslolan Ukrayna ve Ukrayna halkının gelecek için seçimini yapması. Bu sürecin barışçıl olması için Rusya ve diğer ülkelerle birlikte çalışmak istiyoruz” dedi.

Özel birlik ‘berkut’ dağıtılıyor

Ukrayna’da geçici yönetim, göstericilere karşı aşırı güç kullanmakla, ölümlere neden olmakla suçlanan polise bağlı özel birlik “berkut”un lağvedilmesi kararı aldı. İçişleri Bakanlığı görevini yürüten Arsen Avakov’un ülke genelinde yaklaşık 5 bin kişilik bir gücü oluşturan birliğin dağıtılması yönündeki kararnameyi imzaladığı belirtildi. Kaçak Devlet Başkanı Yanukoviç karşıtları bu birliği göstericilere plastik mermi atmakla, 100’e yakın kişinin ölümünden sorumlu olmakla suçluyor. Ülkenin batısındaki Lviv kentinde önceki gün göstericiler tarafından otobüslerle kent merkezine getirilen aralarında Berkut özel polis timinde olanların da yer aldığı bir grup polis diz çökerek güvenlik güçleri adına Ukrayna halkından özür dilemişti. Ukrayna’da devlet başkanlığına vekâlet eden Meclis Başkanı Aleksandr Turçinov’un, silahlı kuvvetlerin başkomutanlığı görevini de üstlendiği bildirildi.