Seçim kanunu alt komisyonda

AKP İstanbul Milletvekili Burhan Kuzu başkanlığında toplanan Komisyon, AKP Ankara Milletvekili Haluk İpek'in ''Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'' ile ''Milletvekili Seçimi Kanunu''nda değişiklik yapılmasını öngören teklifi görüştü.

Teklifin içeriği hakkında bilgi veren İpek, düzenlemenin, seçimin daha iyi ve şeffaf yapılabilmesi, seçmen iradesinin sandığa tam olarak yansımasını amaçladığını belirterek, seçim konusundaki şikayetler ve YSK'nin verdiği kararlar dikkate alınarak hazırlandığını anlattı. İpek, ''Hiçbir önyargı taşımıyorum. Kimseye dezavantaj ya da avantaj getirilmesi düşünülmedi'' dedi.

MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, seçimin açık, şeffaf ve denetlenebilir olması gerektiğini ifade ederek, aynı şekilde idarenin bu konudaki etkisi ve yetkisinin denetlenebilir olmasının önemli olduğunu kaydetti. Siyasi partilerin, YSK'nin iş ve işlemlerini gözleme imkanına sahip olması gerektiğini savunan Bal, bu nedenle siyasi partilerin YSK'de birer üyeyle müzakerelere iştirakinin sağlanması, aynı şekilde il seçim kurullarında da temsilcilerinin bulunmasını önerdi.
Geçmişte seçimlerle ilgili ''vahim iddiaların'' bulunduğunu, son seçimde bir nüfus müdürünün iktidar için azami gayret göstererek suç işlediğini, seçmen oylarının elektronik ortamda sonuçlandırıldığına dönük iddialar olduğunu ileri süren Bal, haksız da olabilecek bu iddia ve ithamların önlenmesine dönük düzenlemeler getirilmesinin önemli olduğunu vurguladı. Bal, ''YSK'dan çekilebilecek bir kabloyla siyasi partiler de seçim sonuçlarını merkezlerinde görebilmelidir'' dedi.

Yıllardan beri seçim oylarının konulduğu torbaların tesliminde yaşanan kaosun önüne geçilemediğini, teslimatın iki kişi arasında geçtiği görüntüsünün oluştuğunu anlatan Bal, buna karşı torbayı teslim alan kişinin yanında siyasi parti temsilcileri ve sandık kurulu üyelerinin bulunmasının yararlı olacağını söyledi. Bal, sandık kurulu başkanlarının listesinin kaymakamlıklarından istenmesinin yanlış olduğunu, bunun spekülasyonlara yol açığını kaydetti. Bal, elektronik oylama yapılmasına ilişkin düzenleme yapılabileceğine dikkati çekerek, Hindistan'da sistemin 17 yıldan beri uygulandığını hatırlattı.
 

Başka dillerde propaganda önerisi

Teklif üzerinde görüşlerini ifade eden CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, teklifin bazı maddelerinin sakıncalı olduğunu ifade ederek, ilçe seçim kurulunun yetkilerini azaltıcı, buna karşılık mülki idareyi güçlendirici yetkilerin tanındığını söyledi.

Kart, ayrıca seçim döneminde ana dilde propaganda yapılabilmesine değinerek, ''Halkla doğrudan temasın olduğu durumlarda resmi dilin dışında, Türkçe dışında başka dillerde de konuşulmasına imkan tanınması gerekir'' görüşünü ifade etti. Kart, TBMM'de 100'den fazla dokunulmazlık dosyasının bu konuyu içerdiğini hatırlattı.

BDP Hakkari Milletvekili Hamit Geylani de seçim hukukunun eşitlik ilkesinin yaşama geçirilmesine dönük değişiklikler yapılması gerektiğini, yüzde 10 seçim barajı ve resmi dil dışında propaganda yapılması yasağı korunduğu sürece seçim kanunlarında yapılacak değikliklerin anlamı olmayacağını savundu. Geylani, ''Ben gidip Sinop'ta Kürtçe seçim propagandası yapsam kim beni anlar ve oy verir?'' diye sordu.

Teklif üzerinde söz alan bazı iktidar ve muhalefet milletvekilleri de düzenlemeyle internet ve cep telefonlarıyla propaganda yapılmasına imkan veren düzenlemenin sakıncalı sonuçlar doğurabileceğini ifade ederek, bunun gözden geçirilmesini istedi.

Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, teklifin önemli düzenlemeler içerdiğini belirterek, ''Vatandaşın oyu tercihi doğrultusunda sandığa nasıl giriyorsa, öyle de çıkmalı. Oy kullanan alanın güvenliği önemli. Ayrıca oy kullanma kabinlerine cep telefonları sokulması konusundaki yasak da çok isabetlidir'' dedi.

Seçim sürecinde çevre kirliliğinden şikayet edildiğine işaret eden Yazıcı, bu süreçte naylon materyallerin kullanılmaması, bunun yerine kumaş ve kağıt kullanılmasının daha doğru olacağını söyledi.
 

Kart ile Kuzu arasındaki tartışma

Komisyonda CHP'li Kart ile Komisyon Başkanı Burhan Kuzu arasında tartışma yaşandı. Kart, konuyla ilgili olarak daha önce milletvekilleri tarafından verilmiş tekliflerin dikkate alınmadığını belirterek, neden gözardı edildiğini sordu. Kuzu'nun ''7 yıldır komisyon başkanıyım, kimin hakkını yedim'' demesi üzerine başlayan tartışma, başka milletvekillerinin de katılmasıyla sürdü.

Kart'ın düzenlemeden ''teklif tasarı'' diye söz etmesine tepki gösteren Kuzu, bunu düzeltmesini istedi. Kart, ''Siz niye tepki gösteriyorsunuz, teklif sahibi burada... İbret verici bir tavır içindesiniz'' diye karşılık verdi. Tartışmaya katılan CHP Mersin Milletvekili İsa Gök, teklif sahibi AKP'li İpek'e, ''teklifi siz mi hazırladınız?'' diye sordu.

İpek, teklifi kendisinin yazdığını, hukukçulardan yardım aldığını belirterek, ''Elimde YSK'nın gönderdiği bir yazı var. Bu düzenlemenin birçok maddesine karşı çıkıyorlar. Bunu bürokratlarla ya da YSK ile hazırlamış olsaydım, karşı çıkmazlardı. Kavga edecek bir konu yok'' diye konuştu.

Tartışmanın sürmesi üzerine Kuzu'nun, ''haksızlık, gaddarlık, zalimlik yapıyorsunuz'' demesine Kart "neler yapıyormuşum'' diye tepki gösterdi.

CHP Manisa Milletvekili Şahin Mengü de tartışmaya katılarak ''Sayın Başkan ne olur bir kez de düzeyli bir tartışma yapalım'' derken, Gök de ''Sayın Başkan durduk yerde Komisyonu gerdin'' demesine Kuzu, ''Sen de arkadaşına bir 'sus' diyemiyorsun'' karşılığını verdi.

Gök'ün ''Oluşturulacak alt komisyona daha önceki teklifleri verecek misiniz?'' sorusuna ise Kuzu, ''Hayır vermeyeceğim, yazıklar olsun. Bunu da soruyorsun ya...Ben bunları saklayacak mıyım?'' diye tepki göstermesi, komisyonda gülüşmelere yol açtı.

AKP Gaziantep Milletvekili Mahmut Durdu'nun ''Benim de tekliflerden haberim yok. İnsanız hepimiz hata yapıyoruz. Affed ersiniz, bazen uçkurumuzu kapatmadan dolaştığımız anlar oluyor, Arkadaşlar uyarıyor'' ve AKP Isparta Milletvekili Haydar Kemal Kurt'un, ''Siyasette insan ilişkisi çok önemlidir. Süleyman Demirel bunu yaptığı için siyasette 40 yıl var oldu. Hatırlıyorum Demirel'ler Isparta'ya geldiğinde, eşi başına yazmayı, ayağına koca donu geçirir halkın arasına karışırdı'' demesi de Komisyonda gülüşmelere neden oldu. Görüşmelerin ardından teklif, alt komisyona sevk edildi.