Selman Ada'nın izleyici hesabı şaştı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri, “1949 yılından bu yana en yüksek izleyici rekorunun kırıldığı ve izleyici sayısının 369 bin 948 seyirciye ulaştığını” açıklayan Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü (DOB) Selman Ada’yı “doğrulamıyor.” TÜİK’in verilerine göre, opera ve bale seyirci sayısında en fazla artışın 400 binle 2013-2014 sanat sezonunda olduğu görülürken, Ada’nın açıkladığı 369 bin 948 seyirciye ulaşılması için de Opera ve Bale’nin, 2015- 2016 sezonuna göre “120 bin civarında” izleyici artırması gerekiyor. 120 bin izleyici artışının olması için de ya temsil sayısının artması ya da Opera ve Bale’nin, Ankara ya da İstanbul’da bir iki sahne daha açarak, o sahnelerde de tam doluluk oranında temsil yapması “elzem” görünüyor. Ayrıca DOB, Ada’nın açıkladığı gibi “1949 yılında değil, 2 Nisan 1948 yılında” açıldı.

DOB Genel Müdürü Selman Ada, önceki gün yaptığı basın toplantısında, 2017-2018 sanat sezonuyla ilgili bilgi verdi. Ada, Opera ve Bale’nin izleyici sayılarıyla ilgili olarak da “Hizmetlerimizde bu sene, 1949 yılından 2017 yılına kadar olan her yılın en çok seyirci sayısına ulaştığımızı, bunun da kendi içimizde bir rekor olduğunu belirtmek istiyorum. 2017 yılı, bizim için müjdeli bir yıl. 6 ilde toplam 369 bin 948 seyirci ile bir rekor kırılmıştır” ifadelerini kullandı. Ancak Ada’nın verdiği rakamlar, TÜİK verileriyle çelişiyor.

‘En yükseği 2014’

TÜİK’in verilerine göre Opera ve Bale’nin izleyici sayısı, 2015-2016 sezonunda, 2014- 2015 sezonuna göre yüzde 19.1 azalarak, 272 bin 578 oldu. Opera ve bale salonlarında oynanan eser sayısı da 2015- 2016 sezonunda, 2014-2015 sezonuna göre yüzde 10.5 azalarak, 170 oldu. Yine TÜİK’in verilerine göre izleyici sayılarındaki en yüksek artış 2013- 2014 sanat sezonunda yaşandı. 2013-2014 sanat sezonunda 400 bin izleyici Opera ve Bale’ye gitti. TÜİK’in bu verisi bile başlı başına Ada’nın, “6 ilde toplam 369 bin 948 seyirci ile bir rekor kırılmıştır” ifadelerini doğrulamıyor. 2013- 2014 sanat sezonunda Opera ve Bale’de temsil izleyen izleyici sayısı, Ada’nın açıkladığı “369 bin 948” sayısından “30 bin 52 kişi fazla.” Ayrıca, Ada’nın “1949 yılından bu yana” açıklaması da “doğruyu yansıtmıyor.” Çünkü Opera ve Bale’nin açılış tarihi 2 Nisan 1948.

‘Festival ve eğitimler’

DOB Genel Müdürlüğü Basın ve Halkla İlişkiler Birimi’nden, Ada’nın açıklamalarıyla ilgili “TÜİK verileri 2016 yılına ait, bizim elimizdeki rakamlar 2017 yılını işaret ediyor. Ada’nın açıkladığı rakamların içinde festivaller ve eğitim seminerleri, çocuklara yönelik faaliyetler de var. Ankara Akyurt’taki temsillerimiz var” denilse de “matematiksel veriler burada da Ada’yı pek haklı çıkarmıyor.” TÜİK’in 2016 yılı için açıkladığı “272 bin 578” izleyici sayısının 2017’de “369 bin 948” sayısına ulaşabilmesi için Opera ve Bale’nin Ankara ya da İstanbul gibi illerde, bir veya iki sahne daha açması ve bu sahnelerde de temsilleri tam doluluk oranıyla gerçekleştirmesi gerekiyor. Bu sayının yakalanabilmesi için ikinci bir seçenek de Opera ve Bale’nin temsil sayısını artırması. Ancak hem TÜİK istatistikleri hem de her yıl TBMM’ye sunulan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bütçe sunumunda, “temsillerin bir önceki yıllara göre azaldığı” bilgisi yer alıyor. Her şey bir yana bırakılsa bile rekor yine de 2013-2014 sanat sezonunun.

‘Bilet satışı veri sayılır’

Strateji Geliştirme Başkanlığı’nca, “izleyici sayılarının istatistiksel verilerinin oluşturulması için bilet satışlarının baz alınması şart.” Ancak DOB Genel Müdürlüğü Basın ve Halkla İlişkiler Birimi’nin “çocuklara yönelik faaliyetleri ve eğitim seminerleri, ‘biletsiz izleyici’ olarak tanımlanıyor. Biletsiz izleyiciler için somut ve gerçek veri oluşturulmasında Strateji Geliştirme Başkanlığı’nca baz alınamıyor. TÜİK de “gerçekliği tartışmalı olan verileri istatistiki bilgi olarak kabul etmiyor.”