Sol suçlandı sağ korundu

Meclis Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu raporunu tamamlayarak TBMM Başkanı Cemil Çiçek’e sundu. Komisyonun CHP’li üyeleri rapora muhalefet şerhi koydu. Komisyon Başkanı Nimet Baş ve üyeler, komisyonun raporunu Çiçek’e iletti. Komisyonun CHP ve MHP’li üyeleri ise rapora şerh koydu. CHP’nin “bir daha asla” başlıklı muhalefet şerhinde öne çıkan eleştiriler şöyle:

Sivil darbe: Parlamento ya da hükümetin, yetkilerini ve devlet güçlerini kullanarak anayasaya ve demokrasiye aykırı fiili bir yönetim oluşturması da demokrasiye karşı bir girişim olup bir anlamda darbedir. İkinci tür darbeler ise topluma hissettirilmeden, demokrasi ve devlet olanakları kullanılarak ve halk yanıltılarak yapılır. Halkın dikkati kısa vadeli beklentilere yönlendirilerek demokratik sistem yozlaştırılarak ve öncelikle parti içi demokrasi yok edilerek ardından da gerçek demokrasiden uzaklaşılarak ve ülkede adım adım “tek adam yönetimi” oluşturularak iktidarı ele geçirmiş olanlar tarafından, demokrasi karşıtı bir rejimin adım adım inşası olarak gerçekleştirilir.

Dolmabahçe aydınlatılamadı: Genelkurmay Başkanı ile Başbakan arasında, İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı’ndaki Başbakanlık Ofisi’nde gerçekleştirilen toplantıda, bu konuya ilişkin olarak neler konuşulmuştur, nasıl bir değerlendirme yapılmıştır, bugüne kadar bu görüşme neden kamuoyundan gizli tutulmuştur.

Katliamlar ve işkence: Çorum, Maraş, Bahçelievler, 1 Mayıs 1977 gibi katliamlara, Abdi İpekçi, Uğur Mumcu gibi aydınlara yönelik suikastlara, Diyarbakır, Mamak, Metris gibi cezaevlerinde yaşanan sistematik işkence uygulamalarının faillerine ilişkin hakikatin kapsamlı bilgisine artık daha yakın olduğumuzu söylemek mümkün değildir.

İslamcı hareket yok: Rapor, genel olarak Türkiye’de İslamcı hareket, bunun sol harekete karşı bir etken olarak görülmesi ve kullanılması gibi gelişmelere değinmemektedir. Örneğin, 12 Eylül’e giden yolda MTTB, Komünizmle Mücadele Dernekleri gibi örgütlerden bahsedilmemekte, ABD’nin bu dönemde “Yeşil Kuşak” olarak da tanımlanan, stratejik olarak sol hareketlere karşı İslamcı yükselişi desteklediği yolundaki yaygın tartışmalar ve iddialar yeterince ve kapsamlı olarak ele alınmamıştır. Rapor 12 Eylül darbesinin ideolojik hedeflerini de göz ardı etmektedir. Darbenin sonuçlarına değinirken, darbenin ideolojisi olarak Türk-İslam sentezinin benimsendiğine, Aydınlar Ocağı’nın bunun temellerini attığına değinmemekte, bu sonucu görmezden gelmektedir.

Sol gruplara terörist nitelemesi: DİSK, 12 Eylül Darbesine neden olup sonra da devlete teslim olan işbirlikçi bir örgüt olarak lanse edilmektedir. Sol hareketler terörist ve illegal olarak tanımlanırken sağ gruplar ve komando kampları arasındaki bağlantıya dair iddialar ve bu grupların maddi, manevi bağlantıları, iktidarla ilişkileri, dış destekleri yeterince araştırılmadığı gibi üstleri örtülmeye çalışılmıştır. Örneğin raporda Abdullah Çatlı ve Haluk Kırcı gibi kişilerin gerçekleştirdiği katliamlardan ve ilişkilerinden bahsedilmemiştir.

AKP kendi tarihini yazdı: Raporlar askeri müdahalelere ilişkin AKP hükümetinin kendi resmi tarih yazımını oluşturma çabası olarak görülebilir. Bu tarih yazılırken AKP ve geçmişinde yer alan siyasal İslami hareketi zor duruma düşürebilecek birçok noktanın kasten unutulduğu veya atlandığı, raporlara genel olarak hâkim olan havanın sağ siyasi hareketleri kollama yönünde olduğu görülmektedir.

“Özal işbirlikçi” ifadesi çıkarıldı: Raporda yer alan “Özal’ın darbecilerle işbirliği yaptığına” ilişkin ifadelere Başbakan Tayyip Erdoğan’ın siyasi danışmanı AKP Ankara Milletvekili Yalçın Akdoğan tepki göstermişti. Özal’a ilişkin bu ifadeler son anda metinden çıkarıldı.