"Sorgulamalar İsrail kanunlarına uygun"

B'Tselem, İşgal Altındaki Topraklarda İnsan Hakları Enformasyon Merkezi ile HaMoked adlı insan hakları örgütleri, Şin Bet'in Petah Tikva'daki gözetim merkezinde 2009 yılında sorgulanan 121 Filistinlinin anlatımlarına dayanarak, ortak bir rapor hazırladı. "Sözü edilen yöntemler zalimce, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele ile bazı hallerde işkenceden oluşuyor" denilen raporda, "Tüm bu yöntemlerin istisnasız ve kesin olarak yasaklanmış olduğu" kaydedilerek, "Uluslararası hukukta hiçbir acil durumun bu tür davranışları haklı kılamayacağının şüpheye yer bırakmayacak biçimde belirtildiği" vurgulandı.

Raporda, Şin Bet tarafından gözaltına alınan Filistinlilerin "acımasız koşullar, utanç verici hijyenik koşullar, uyumalarının engellenmesi ve fiziki tacizlerle" karşı karşı kaldıkları belirtildi. Rapoır için yapılan görüşmelere katılanların verdiği bilgilere göre, gözaltındakilerin yüzde 51'i sözkonusu merkezde bir hafta veya daha fazla, bazıları ise iki aya yakın tutulmuş. Gözaltına alınanların yüzde 9'unun, sorgulamaları sırasında fiziksel olarak tacize uğradıklarını söylediği kaydedilen rapora göre, 2001 yılından bu yana Filistinlilerce İsrail Adalet Bakanlığı'na, Şin Bet aleyhine 645 şikayet başvurusu yapıldı, ancak bu şikayetlerin hiçbiri cezai kovuşturma konusu olmadı.

Raporda gözaltıların genellikle gece yapıldığı, gözaltı ve gözaltı merkezine nakil sırasında 30 olayda fiziksel şiddet kullanıldığı belirtildi. Filistinlilerin üçte biri, askeri araçlarda taşınırken bir sandalyeye ya da sıraya oturtulmak yerine, çömelmek veya aracın zeminine uzanmak zorunda bırakıldıklarını kaydettiler. Gözaltı merkezine getirilenler ya sorgu odasında ya da hücrelerde tutulduklarını, hücrelerin yatmak için yere serilen şilteden ancak biraz büyük olduğu, hücrelerin çoğunun penceresinin bulunmadığı, gece veya gündüzü anlamanın imkansız olduğu da kaydedildi. Filistinlilerin yüzde 26'sı, gözaltında bulundukları hücrelerin ya çok soğuk olduğu ya da çok soğuk hava verildiğini söylediler. Ayrıca hücrede sürekli açık tutulan lamba ışığının, görme bozukluklarına yolaçtığı ve uyumayı güçleştirdiğine de dikkat çekildi.

Sorgu odalarında, gözaltındaki Filistinlilerin yere sabitlenmiş bir sandalyede bağlı tutuldukları, hareket etmelerinin imkansız olduğu, kısa yemek ve tuvalet ihtiyaçları hariç, saatlerce bu pozisyonda bırakıldıkları anlatıldı.

Gözaltındakilerin yüzde 35'i, uzun dönemli gözaltılar sırasında giysilerini değiştirmelerine izin verilmediğini, yüzde 27'si duş almalarına imkan tanınmadığını bildirdi. Bazıları ise tesiste geçirdikleri günlerden sonra cilt sorunlarıyla uğraşmak zorunda kaldıklarını anlattı.
Gözaltına alınanların yüzde 36'sı, sorgulayıcıların baskı yapmak amacıyla aile üyelerini kullandıklarını dile getirdi. 63 yaşında dul bir kadın, sırf aile üyeleri gözaltında bulunduğunu görsünler diye gözaltı merkezinde tutulduğunu, bu kadının iki gün sonra serbest bırakıldığı belirtildi.

Adalet Bakanlığı

Rapordaki iddiaları yanıtlayan İsrail Adalet Bakanlığı ise tüm sorgulamaların İsrail'e zarar vermeyi hedefleyen yasadışı faaliyetleri önlemek amacıyla, İsrail kanunlarına uygun olarak yapıldığını belirtti. Bakanlık, "Şin Bet'in sorgulamaları, İsrail'deki başsavcı, kamu avukatları, Adalet Bakanlığı yetkilileri ve diğer ilgili mahkeme yetkilileri olmak üzere, bağımsız hukuk yetkililerinin gözetimi altında gerçekleştirilmektedir" dedi.

İsrail Adalet Bakanlığı, iki Filistinli tarafından İsrail Adalet Mahkemesi'ne yapılan bu yöndeki başvuruların reddedildiğini de hatırlatıp, şikayetlerin incelenmediği yolundaki iddiaları kabul etmedi. Bakanlık, 2000-2007 yılları arasında İsrail ordusunun gözaltına aldığı Filistinlilerin şikayetleri nedeniyle Askeri Polis'in 427 soruşturma yaptığını, 2008'de 211 cezai soruşturma yapıldığını, 2009'da ise bu sayının 140 olduğunu bildirdi.