Sürdürülebilirlik artık borsada

Şirketlerin, küresel ısınma, doğal kaynakların tükenmesi, su kaynaklarının azalması, sağlık, güvenlik, istihdam gibi Türkiye ve dünya için önemli olan sürdürülebilirliğe ilişkin konulara nasıl yaklaştıklarını ortaya koyarak, yaptıkları faaliyetlerin ve aldıkları kararların bağımsız bir gözle değerlendirilmesini sağlamak üzere oluşturulan Borsa İstanbul(BİST) Sürdürülebilirlik Endeksi bu ay başında yaşama geçti. Borsa İstanbul bünyesinde hesaplanmaya başlanan Sürdürülebilirlik Endeksi’nde BİST 30’da işlem gören 30 şirketin ilk aşamada ancak 15’i yer alabildi. Endekste yer alabilmek için belirlenmiş sürdürülebilirlik kriterlerine sahip olmak gerekiyor. BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan şirketler şöyle: Akbank, Arçelik, Aselsan, Garanti Bankası, Koç Holding, Migros, PETKİM, Sabancı Holding, TAV Havalimanları, Tofaş Otomotiv Fabrikaları, Turkcell, TÜPRAŞ, Türk Telekom, Vakıflar Bankası ile Yapı ve Kredi Bankası. Endeks, yatırımcıların sürdürülebilirlik ve kurumsal sosyal sorumluluk ilkelerini geliştiren şirketleri rahatlıkla ayırt edip bu şirketlere yatırım yapmalarını sağlayacak çok önemli bir araç. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, sürdürülebilirlikte borsanın önemini şöyle anlatıyor:

Sürdürülebilirliğin gerçekten benimsenen ve uygulanan bir kavram haline gelmesi, sürdürülebilirlik ile ticari kazanç ve karlılık arasındaki ilişkiyi kalıcı bir şekilde oluşturmakla mümkün. Ne zaman ki şirketler, yatırımcılar ve girişimciler sürdürülebilirliğin, sadece orta ve uzun dönemde gelecek hedefleri açısından değil, içinde bulundukları çeyrekte veya bir sonraki çeyrekte karlılık ve performans açısından da etkili olduğunu anlarlarsa, o zaman biz sürdürülebilirlik anlamında önemli bir aşama kaydetmiş oluruz. Borsaların önemi de burada ortaya çıkıyor. Çünkü halka açık şirketlerde sürdürülebilirlik raporlamaları özellikle kurumsal küresel yatırımcıların aradıkları bir unsur haline geliyor."

Birleşmiş Milletler'in Milenyum Deklarasyonu'ndaki kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için gelecek 10 yıl boyunca her yıl en az 5 trilyon dolar sürdürülebilirlik yatırımına ihtiyaç var. Bu yatırımların en az 3,5 trilyon dolarlık kısmının da Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde yapılması gerekmekte. Bu sürdürülebilirlik yatırımlarının gerçekleştirilmesi noktasında sermaye piyasalarının önemli bir rolü bulunuyor.

Bunun öneminin farkında olan şirketler bu işe önce bağımsız kuruluşlara sürdürülebilirlik raporları hazırlatmakla başladılar.

Örneğin 2011 yılında dünyanın en büyük 100 şirketi sürdürülebilirlik raporlaması yaparken, geçen yıl itibariyle bu rakam 360'a yükselmiş durumda. Sürdürülebilirlik Endeksi ise bir sonraki aşama. Kaynak kullanımından kurumsal vatandaşlığa kadar tüm etik, anlayış, uygulama ve faaliyet sonuçlarını gönüllülük esasıyla ortaya koyan bu raporlar, Brezilya gibi ülkelerde halka açık şirketler için de bir zorunluluk.

BİST Sürdürülebilirlik Endeksinden beklentiler

* Şirketlerin kamuya açıklama standartları yükselecek.

* Uluslararası yatırımcıların finansal veriler dışında aradığı sosyal raporlama kriterleri karşılanacağından, yabancı sermaye girişi artacak.

* Dünya çapındaki şirketlerin tedarik zincirine girmek için bu raporlar zorunlu olup;

* Yine uluslararası ihale ve kredi süreçlerinde zorunluluk,

* Yeni yatırım ürünleriyle ortak veya finansman bulmanın kolaylaşması,

* Yatırımcı analizlerine dayanak olacak yeni bir finansal parametre,

* İklim değişikliği, doğal kaynakların tükenmesi, su kaynaklarının azalması, sağlık, güvenlik, istihdam gibi sürdürülebilirliğe ilişkin küresel meselelere dönük faaliyetlere dönük kurumsal hafızasının tescili,

* Endekse alınan şirketlerin kamuoyu nezdinde itibar artışı,

* Varlık yöneticileri için sürdürülebilirlik ilkelerine dayalı fonlar, borsa yatırım fonları ve yapılandırılmış ürünler gibi çeşitli finansal ürünler çıkarmaları için bir gösterge olacaktır.