The Guardian, Erdoğan'a yüklendi

The Guardian gazetesinin tanınmış köşe yazarı Simon Tisdall, KKTC'deki seçimlerden hareketle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a çeşitli konularda eleştiriler yöneltti. Türkiye'de reformun gerekli olduğunu, ancak Erdoğan'ın bunu yanlış yoldan yaptığı savlarına yer veren Tisdall, Erdoğan'ın, Kıbrıs'ta hamle yapması gereğini savunurken de, Atina ziyareti sırasında aşamalı kuvvet çekişlerini açıklaması gibi tek taraflı bir adım atmasını da istedi.

Dış politika konularında uzmanlaşmış Simon Tisdall, "Erdoğan Kıbrıs'ta hamle yapmalı" başlıklı yorumunda, KKTC'deki seçimlerin ardından birleşme umutlarının azaldığını, bunun sonucunda da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın AB üyeliğini sağlamak için pek çok şey yapması gerekeceği görüşünü dile getirdi.

Simon Tisdall, Kıbrıs sorununun çözümlenmesinin, çoğu analistlerce Türkiye'nin AB üyeliğinin bir ön koşulu gibi göründüğünü, Kıbrıslı Türk seçmenlerinin ise Ankara'nın hedefine engel koyduğunu savunarak, "Ancak Türkiye'nin katılımına ne kadar uygun ve hazır olduğuna ilişkin uzun bir süreden beri var olan kuşkular zaten yeniden canlanmaktaydı, büyük ölçüde kavgacı Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan sayesinde" iddiasında bulundu.

"Kıbrıs'ta dramatik gelişme olması kalıcı bölünmeye doğru süreç hızlanır"

Başbakan Erdoğan'ın, KKTC'deki seçimi "milliyetçi" Derviş Eroğlu'nun kazanmasının hemen ardından müzakerelerin süreceğini ifade ettiğini anımsatan Tisdall, buna karşın adadaki iki tarafın pozisyonlarının, aralarındaki mesafenin giderek açılırken sertleştiğini, sürecin "yaşatma desteği"ne bağlı olduğunu savundu. Tisdall, "dramatik" bir gelişme olmaması halinde kalıcı bölünmeye doğru süreçin hızlanacağı uyarısını yaptı.

Sinirlerin giderek gerginleştiği iddiasında da bulunan Tisdall, bu çerçevede Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek'in, bazı AB ülkelerini Kıbrıs konusunu, etik olmayan bir biçimde, nüfusun çoğunun Müslüman olan Türkiye'ye yönelik derin düşmanlığını gizlemek için kullanmakla suçladığını yazan Tisdall, Başbakan Erdoğan ile Alman Başkanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy arasında "verimsiz" ikili görüşmelerin yapıldığını, bu görüşmelerde Merkel ve Sarkozy'nin Türkiye'den "imtiyazlı ortaklık" kabul etmesini istediklerini öne sürdü.

"AB üyeliğine destek azalması, Erdoğan'a zarar verebilir"

Simon Tisdall, AB sürecinde ilerlemenin sağlanmamasının Türkiye'deki üyelik yana insanların sayısının azalmasına neden olduğunu belirterek, "Bu eğilim, Temmuz 2011'deki seçimlerde güçlü milliyetçi ve laik meydan okuma ile karşı karşıya olan Erdoğan'a zarar verebilir" yorumunu yaptı. Tisdall şöyle devam etti:

"Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 2002 yılında ilk iktidara geldiklerinde Batı'da bir ölçüde evcileştirilmiş İslamcılar gibi algılanırdı. Ancak türbana kısıtlamalarını hafifletme, zinayı suç sayma, içki ve tütün üzerindeki vergileri artırma girişimleri, hem yurt içinde, hem de yurt dışında alarm zillerinin çalmasına neden oldu."

Bu kaygılar, Erdoğan, kendisini iktidardan düşürmeye yönelik geniş komploları öne sürerek ordunun üzerine giderken cumhurbaşkanlığına kendi adamını getirirken ve, kendi kendilerini Türkiye'nin laik sisteminin koruyucuları olarak ilan eden yargı ve bağımsız medya ile dalaşırken yoğunlaştı."

"Anayasa reformu yargıca bloke edilirse anayasal kriz olur"

Yorumda "tartışmalı" anayasa reform önerilerinin, yargı tarafından bloke edilmesi halinde bunun "anayasal kriz ve erken seçim"i tetikleyebileceği de öne sürüldükten sonra Başbakan Erdoğan'ın dış politikasına da yönelik eleştirilere yer verildi.

Bu bağlamda "Erdoğan'ın İran'a yeni yaptırımlara hararetli muhalefeti, Kongre'deki 'Ermeni soykırımı'nın tanınması oylamasına ilişkin Obama yönetimi ile önlenebilir tartışması ve İsrail'e sert eleştirilerinin, Türkiye'nin Avrupalı olmadığını ve hiçbir zaman olmayacağını öne sürenlere argümanlar verdi" görüşü dile getirildi.


"Reform gerekli ama Erdoğan bunu yanlış yapıyor"

The Guardian yazarı, Türkiye'nin Arap ülkelerine uzanmasının, Türkiye'nin geleneksel Batı yanlısı imajını zedelediği savlarına da dikkat çektikten sonra Avrupa Reform Merkezi'nden Katinka Barysch'ın "Türkiye'de demokratikleşme ve reforma çok ihtiyaç var ama Erdoğan, bunu yanlış yapıyor" değerlendirmesine de yer verdi. Simon Tisdall, yorumunu şu sözlerle noktaladı:

"Anketler, AKP'nin sonraki seçimde çoğunluğunu korumak için mücadele vermesi gerekeceğine işaret ederken ve Türkiye'nin AB umutları gölgelenmiş iken, Erdoğan bir hamle yapmalı. Örneğin, Türk kuvvetlerinin aşamalı geri çekilişleri ile başlayan, Kıbrıs sorununun bu yılın sonuna kadar çözmeye yönelik tek taraflı bir girişim, cesur bir başlangıç olur. Bunun daha çok yankı bulması için bu yöndeki bir açıklama, gelecek ay Atina'ya yapacağı ziyaret sırasında yapabilir."