Türk-Yunan defneleri dostluk için buluştu

Merkezi İstanbul'daki Defne Türk-Yunan Derneği ile merkezi Atina'daki Nea Daphne Derneği'nin sekiz yıldır aralıksız sürdürdüğü Türk-Yunan Dostluk Festivali'nin bu yılki durakları Yunanistan'ın İskeçe (Xahthi) kenti ile İstanbul'un Adalar ilçesiydi.

Türk ve Yunan defnelerinin barış ve dostluk için yolculukları 2002 yılında Bozcaada'dan Dedeağaç'a (Aleksandropolis) doğru başlamıştı; sonra İzmir'den Selanik'e, Samos'tan Pamukkale'ye, Antalya'dan Rodos'a, Aydın'dan Fourni'ye, Kavala'dan Kapadokya'ya doğru sürmüştü.

9. Türk-Yunan Dostluk Festivali, Türkiyeli katılımcıların 12 Haziran'da İstanbul'dan İskeçe'ye hareketiyle başladı. Çok sayıda gazeteci, yazar, akademisyen, diplomat ve yerel yöneticilerden oluşan Türkiye heyeti İskeçe kentinin tarihi bölgesini ve Halk Müzesi'ni gezdikten sonra burada Türkiyeli ve Yunanlı sinemacıların, gazetecilerin ve tarihçilerin katıldığı panelle başladı.

Sinemacılar Petros Markaris ve Fehmi Yaşar yedinci sanat sinemanın barışa, insan haklarına ve Türk-Yunan ilişkilerine katkısını tartıştılar. Gazeteciler Oral Çalışlar ile Takis Kabilis ülkelerindeki gazetelerin azınlıklara yaklaşımını sert bir dille eleştirdiler. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Vangelis Kechriotis ile Yıldız Üniversitesi'nden Elçin Macar da iki ülkedeki azınlık sorunlarına değindiler.

Burada bir konuşma yapan İskeçe Belediye Başkanı Mihalis Stilyanidis "Xanthi Belediyesi olarak iki halkı bir araya getiren bu etkinliği gönülden destekliyorum. Hem Yunan, hem Türk halklarına verdiğimiz bu mesajlar eminim ki Balkanlar'daki tüm halklara da yayılıyor" dedi. Türk Defne Başkanı Prof. Dr. Eser Karakaş adına konuşan Prof. Dr. Mehmet Altan da soğuk savaş döneminde sınır kentlerinin en tehlikeli bölgeler olduğunu ancak günümüzde kültürel alışverişin ve dostluğun en hızlı geliştiği alanlara dönüştüğünü söyledi.

"Kardeş Belediye'' önerisi

Adalar Belediye Başkanı Mustafa Farsakoğlu da konuşmasında İskeçe kenti yöneticilerine bir çağrı yaparak "Kardeş Belediye" önerisinde bulundu. Festivalin ilk günü İstanbul Kemençesi uzmanı Prof. Synopoulis'in Türk ve Yunan müzisyenlerle birlikte verdiği konserle sona erdi.

Festivalin Yunanistan ayağının ikinci ve son günü Advira bölgesinin Mandra köyünde sürdü. "Burada Ekmek Var" etkinliğinde Türkiyeli ve Yunanlı defnelerle köy halkı hep birlikte hamur yoğurup peynirli, cevizli, susamlı ekmekler pişirdiler. Barış sürecinin iki toplumun refahına ve ekonomisine katkısını vurgulamak amacıyla yapılan "Burada Ekmek Var" etkinliği sırasında büyük bölümü 1923 Mübadelesi ile Adapazarı'ndan gelen köy halkından bazı kadınlar, büyükannelerinin Anadolu'dan getirip sandıklarında sakladıkları giysileri giyerek ortak Türkçe ve Yunanca şarkılarla dans ettiler.

Festivalin Yunanistan ayağı Ksantipion Açıkhava Tiyatrosu'nda gerçekleştirilen Suzan Kardeş konserinde hep birlikte söylenen Balkan türküleri ve hep birlikte oynanan Balkan danslarıyla sona erdi.

Festivalin ikinci büyük ayağı Büyükada

Türk-Yunan Dostluk Festivali'nin Türkiye ayağı 14 Haziran'da biri İskeçe'de diğeri de Adalar'da yetişen iki defne ağacının Büyükada'daki Çınar Parkı'na dikilmesiyle başladı.
Çok sayıda Yunanlı konuğun da katıldığı festivalin Adalar ayağının açış konuşmasını yapan Belediye Başkanı Mustafa Farsakoğlu "Bizler Xanthi'de iki gün boyunca büyük bir dostluk ve sevgiyle karşılandık. Çok güzel bir birliktelik sergiledik. Aynı güzelliğin iki gün boyunca Adalar'da da sergilenmesini istiyorum" dedi.

Yunan Defne Derneği Başkanı Prof.Dr. Costas Sophoulis de amaçlarının, iktidarların ve devletlerin önüne geçen, toplumları yan yana getirme çabaları olduğunu ve bu festivalin de böyle bir çabanın ürünü olduğunu söyledi.

Ana sponsorluğunu Turkmall'un, ulaşım sponsorluğunu Metro Turizm'in yaptığı festivalin açılış konuşmalarından sonra biri Adalar'da diğeri de İskeçe'de yetişen iki defne ağacı Çınar Parkı'na yan yana dikildi. Türkiyeli heykeltıraş Yusuf Taktak ile Yunanlı heykeltıraş Adonis Kutsubas'ın önderliğinde festivale katılan konuklar ağaçların çevresini "uygarlığın simgesi" olan taş piramitlerle ördüler.

Yunan ve Türk Defnelerinin yanı sıra Yunanistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu temsilcilerinin, Adalar'daki bazı sivil toplum örgütü temsilcilerinin ve çok sayıda sanatçının, yazarın katılımıyla gerçekleştirilen törenden sonra moderatörlüğünü diplomat Yalım Eralp'in yaptığı "Binlerce Güvercin" adlı panele geçildi. Yazar Mario Levi ve Mıgırdıç Margosyan'un, Batı Trakyalı gazeteci Sami Karabüyükoğlu ile İskeçe Halk Müzesi kurucusu E. Pasxalis, Atina'da yaşayan Büyükadalı Rum avukat Eirini Noti, yönetmen Sırrı Süreyya Önder'in katıldığı panelde çok kültürlülüğün önemi vurgulanırken geçmişte Adalar'da yaşayan farklı kültürden insanların yarattığı zenginlikler anlatıldı.
Festival, Adalar Belediyesi önüne kurulan açık büfe ve rembetiko konseriyle sürdü. "Barışa Kurulan Sofra" etkinliğinde katılanlara "Adalı Lezzetler"; Rum, Musevi ve Ermeni yemekleri sunuldu.

Festivalin son günü Büyükada'dan kalkan "müzikli tekne" ile başladı. Yunanistan'dan gelen rembetiko grubunun büyük renk kattığı gezide Adalar ilçesine bağlı tüm adalara tek tek uğrandı.

Festivalin kapanış konseri ise Büyükada'nın İskele Meydanı'nda Coşkun Sabah'ın katılımıyla gerçekleşti. Kalabalık bir izleyici topluluğunun katıldığı gece Türklerle Yunanların dostluk mesajlarıyla sona erdi.