'Türkiye'nin dış politikasında emperyal tonlar'

İngiliz haftalık dergi Economist, "Türkiye'nin Dış Politikası: Giderek Daha Az Yumuşak" başlıklı analizinde "Türkiye'nin Suriye'ye yönelik agresif tutumunun dış politikada emperyal tonları olan bir kaymaya işaret ediyor" spotunu kullandı. Analizine Kilis'te yaşanan "sınır ihlali" ile başlayan dergi, olayın Türkiye'nin "nihayet Suriye'ye yönelik birçok örtülü tehdidini yerine getireceği yönündeki spekülasyona" yol açtığını belirtirken Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın aylarca Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a karşı önlem almaktan söz ettiğine, topraklarında Özgür Suriye Ordusu liderlerini barındırdığına dikkat çekerek isyancıları mütevazi biçimde "silahlandırdığının" iddia edildiğini de kaydetti.
 

'Amerika'nın isteksizliği, Türkiye'nin önünde engel'

Türk yetkilileri bu iddiaları reddetse de Suriye'de rejim değişiminin bir öncelik olduğunu kabul ettiklerini belirten dergi, sadece Amerika'nın isteksizliğinin "Türkiye'nin bir türlü doğrudan müdahalenin önünde engel oluşturduğu" savını dile getirdi. Economist, Türk hükümetinin son 10 yılda "aktivist" bir dış politika benimsediğini, ilk başta İran ve Arap komşularına "kur yapan" Türkiye'nin Lübnan'daki rakip gruplar ve İsrail ile Suriye arasında arabulucu yapabildiğini belirtirken, Hollanda'nın eski Ankara Büyükelçisi Nikolaos van Dam'ın, "Tüm taraflara konuşabilme yeteneği, Türkiye'yi etkin bir oyuncu hale getirmişti. Şimdi ise saf tutuyor" değerlendirmesini de aktardı.
 

'Esad, Erdoğan'a meydan okumaya cüret etti'

Geçen yılın Ağustos ayında Erdoğan'ın Suriye konusunda "U dönüşü" yaptığı belirtilen analizde "Türkiye'nin Batılı dostları, Sayın Erdoğan'ın Sayın Esad'ı terk etmesinden çok sevinçli. Ancak bazıları, Türkiye'nin neden Suriye'de arabulucu rolünden neden vazgeçtiğini anlayamadılar" yorumunu yaptı.

Dergi, Ankara'nın tutum değişikliğinin gerisindeki nedenlere ilişkin olarak da "Sayın Erdoğan'ın istediğini yaptırmaya alışık. Sayın Esad, ona meydan okumaya cüret etmişti. İngiliz tarihçisi Timothy Garton Ash da, Sayın Erdoğan'ın partisinin 'olağanüstü neo Osmancılık hırsları var ancak olanaklarını abartmamaya dikkat etmeli' diye yazdı" sözlerini kullandı.
 

'Suriye'ye savaş, Türkiye'deki kutuplaşmayı artırır'

Erdoğan'ı eleştiren laiklerin, Başbakan'ın "Afrika, Asya, Balkanlar ve Ortadoğu'yu kapsayan bir Sünni Müslüman yayına liderlik yapmak istediği" iddialarına ver veren dergi, AKP'nin yurt içinde de "İslama daha sıkı sarıldığı" savlarını yansıttıktan sonra Türkiye'deki "4+4+4" reformuna da değindi.

Economist, Başbakan Erdoğan'ın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Suriye'ye müdahaleye Esad ile mezhep yakınlığı nedeniyle karşı çıktığı ima ettiğini yazdığı analizinde Büyükelçi Nikolaos van Dam'ın "Suriye'ye karşı bir savaşın Türkiye'de Sünniler ile Aleviler arasındaki kutuplaşmayı daha da artırabileceği" uyarısına da dikkat çekti.
 

'Türkiye'deki Kürtlerle uzlaşı havası dağıldı'

Analizde Suriye krizinin ayrıca Türkiye'deki "Kürt azınlığı" sorununu gözler önüne serdiği savunularak BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın, Türkiye'nin Suriye'de rejim değişikliğini, "Suriyeli Kürtlerin, Türkiye'nin kendi Kürtlerine vermeye hazır olduğu haklardan daha fazla elde etmemelerini sağlamak için istediği" sözleri de yansıtıldı.
Buna karşın Economist, Türk hükümetinin, Kürtlerin şikayetlerine çözüm bulmak için seleflerinden çok daha fazla yaptığını, PKK ile bile "gizli görüşmeler" yürüttüğünü belirterek "Ancak Türkiye'deki uzlaşı havası dağıldı. Binlerce BDP yetkilisi, PKK üyeliği ile ilgili kuşkulu suçlamalar ile tutuklandı" diye yazdı.
 

'Türkiye ve İsrail hala dost olsa Esad sallantıda hissederdi'

İngiliz dergi, analize son verirken de 1998 yılında Türkiye'nin Suriye'ye "savaş ile tehdit ettiğini, korkan Suriye'nin de PKK lideri Abdullah Öcalan'ı kovduğunu" anımsattıktan sonra "Ancak o günlerde İsrail hava kuvvetleri pilotlarının Türk şemalarında eğitim yapmalarına izin veriliyordu. İsrail ve Türkiye hala dost olsa, Sayın Esad, Türkler yumruklarını sıktıklarında babasının hissettiği kadar sallantıda hissederdi" sözlerini kullandı.