Türkiye'nin ilk Cinsel Suçlar Birimi

Adli Tıp'tan muayene ve rapor için aylar sonrasına randevu verilebilmesi nedeniyle pek çok şüpheli tahliye edilmiş, AKŞAM kurumda yaşanan sıkıntıları ısrarlı bir biçimde takip etmişti. Adalet Bakanlığı'nın, dosyaların üniversite hastanelerine de gönderilmesi kararının ardından ilk adımlar geldi. Yeni Yüzyıl Üniversitesi Türkiye'nin ilk 'Cinsel Suçlar Birimi'ni kurdu. İstanbul Tıp Fakültesi'ndeki Çocuk Koruma Merkezi'nin yeni 'Aynalı Odası' hazır. Mağdurlar, iki kurumda rapor için günler hatta aylarca beklemeyecek. Muayene aynı gün yapılacak, rapor kısa sürede mahkemelere gönderilecek. AKŞAM o iki kurumu da gezdi. İşte detaylar...   
           

O trajediyi bir kez daha yaşıyor

Yeni Yüzyıl Üniversitesi'nin, kadınlara yönelik cinsel istismar vakalarına bakmak için kurduğu 'Cinsel Suçlar Birimi' 4 Ağustos 2010’da Çarşamba günü faaliyete giriyor. Üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ersi Kalfoğlu'nun verdiği bilgiler şöyle: Cinsel suç mağdurlarının bir kere, bir merkeze gidip, tüm muayeneleri olması gerekiyor. Bu ülkemizde söz konusu değil. Tecavüze uğramış kadın, çocuk zaten anlatamıyor. Söylediğinde oradan oraya gönderiliyor. Trajediyi tekrar tekrar yaşıyor. Mağduru belki çok fazla bilgisi olmayan kadın doğuma götürüyorlar. Hekim muayene ediyor, gördüğünü veya göremediğini rapor haline getiriyor. Çoğu zaman bu doktor, uzman olmadığı için mağdurun kontrollere defalarca girmesi gerekiyor.


Deliller bilinmiyor

Muayene sürecinde kişinin üzerinden delil almak gerekir. Mağdur üzerinde cinsel ilişkiyi gösterecek örnekler vardır. Boğuşma, ısırık, tükürük, bizi faile götürür. Bunlar önemli deliller ama toplamayı bilmiyoruz. Hele ki acil ünitelerde doktor öncelikle o kadın ya da çocuğun sağlığıyla ilgilenir. Delilleri ikinci planda görür.


Hemşireler delil toplayacak

Merkeze gelen kişi psikolog tarafından karşılanacak ve bir uzman tarafından muayene edilecek. Muayene sırasında adli hemşireler mağdur üzerindeki delilleri toplayacak. Deliller incelenmek üzere polise ya da denetim kurumuna gönderilecek.


Dolaşma dönemi bitiyor

Ekipte psikolog, kadın doğum uzmanı, adli hemşire, genetik uzmanı, adli genetikçi, adli bilimler uzmanı, adli tıp uzmanı ve bir hukukçu bulunacak. Eğitilmiş yardımcı personel de destek verecek. Vatan Hastanesi ve Taksim Alman Hastanesi başvuru noktaları olacak. Aldığımız bilgileri kişi başvurmuşsa kendisine, devlet başvurmuşsa devlete aktaracağız.


Kimse mağduru görmeyecek

Mağdurlar diğer insanlarla karşılaşmak istemez. Ülkemizde mağdurlar kalabalık bir noktadan alınarak muayene ediliyor. Oysa onun farklı kapıdan içeri girmesi gerekir. Bu adli bir olay da olabilir. Bunu düşünerek bu merkezde ayrı girişi olabilecek noktayı seçtik.


4 bin dosya bekliyor

Hüseyin Üzmez'in taciz ettiği B.Ç.'ye verilen tartışmalı raporun ardından 'Üzmez Kurulu' olarak anılan 6'ncı İhtisas Kurulu, hayli yoğun. Kurulda yeni yapılanmayla birlikte haftada bakılan dosya sayısı 120'yi buluyor. 6'ncı İhtisas artık 2012'ye gün veriyor. Kurulda bekleyen dosya sayısı yaklaşık 4 bin. Mahkemeler, taciz dosyalarını Adli Tıp yerine üniversite hastanelerine göndermeye başladı.

Testler için sistem hazır

- Mağdurların, birim çalışanı uzmanlarla yaptıkları tüm görüşmeler, ikinci bir uzman görüşü için kameraya kaydedilecek. Ancak, kişi istemezse kayıt yapılmayacak.
- Rahat ortamda muayene nedeniyle, mağdur rahatsızlık hissetmeyecek.
- Muayene odasında, tüm biyolojik örnekleri almak için gerekli teçhizat var.
- Savcı ve emniyet yetkilileri, mağdure ile yüz yüze görüşmeyecek. Yetkililer, aynalı odadan kişinin hareketlerini görüp, konuşmalarını dinleyebilecek.
 

Adli TIp'a alternatif

Adli Tıp'taki yoğunluk nedeniyle, mahkemelerin tanımaya başladığı, üniversite hastanelerindeki 'Çocuk Koruma Merkezleri' de aktif olarak kullanılmaya başlandı. İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi'nde bulunan Çocuk Koruma Merkezi yeniden dizayn edildi. İçerisine Aynalı Oda ve oyun salonu kuruldu. İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Şevki Sözen, merkezle ilgili olarak şunları söyledi:


Bize gönderebilirler

Maalesef Adli Tıp Kurumu, hakimler tarafından resmi bilirkişi olarak tanınıyor. Aslında üniversitelerin Adli Tıp Anabilim Dalları da resmi bilirkişidir. Mahkemeler Adli Tıp'a gönderdikleri dosyaları bizim buraya da gönderebilirler. Zaman içinde ne değişti. Zaman içinde polikliniğimiz tanınmaya başlandı. Başka şehirlerdeki üniversiteler de Adli Tıp Ana Bilim Dalları kurmaya başladı. Yine gelen vaka sayısı yeterli değil. Yine dosyaların büyük çoğunluğu Adli Tıp Kurumu'na gönderiliyor. Bu dosyalar bize gönderilirse bunun altından kalkmamız mümkün değil. Ancak bu merkezler Adli Tıp Kurumu'na ciddi bir alternatiftir.


Aynı gün içinde bakıyoruz

Önceden ayda bir tane vaka gelirdi. Şu anda polikliniğe cinsel istismar dosyaları sık gelmeye başladı. Bu sayı günde 2-3 dosyayı buluyor. Bunlar genelde mahkeme tarafından gönderiliyor.


Artık tercih ediliyoruz

Bu merkezde çocuk hastalıkları uzmanı, çocuk psikiyatrisi, çocuk cerrahisi ve çok değerli hocalarımız birlikte çalışıyor. Adli Tıp'ın yapılanmasıyla alakalı tartışmaların ardından mahkemeler tarafından tercih edilir olduk. Adli Tıp bir sene sonraya gün verirken, üniversiteler aynı gün içinde o vakaayı değerlendirir. Fiziksel muayene ve diğer işlemler aynı günde yapılıyor. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda 10 gün sonra rapor hazırlanıyor. Çocuğun haklarını korumak ve suçluya hemen ulaşmak için raporun hemen çıkması çok önemli.

Çocuk dostu muayene sistemi

Çocukların tek çatı altında muayene edilmesi gerekiyor. Aynalı Oda modelini kurmaya çalıştık. Model 'çocuk dostu' muayene olarak adlandırılır. Odada çocuk psikiyatristi ve pedagog eşliğinde ilk görüşme yapılır. Aynı birimde fiziksel muayene yapılır. Bu sırada savcılık yetkili, aynalı cam arkasından çocuğu travmatize etmeden kanaate varabilir. Muayene kayda alınır, mahkeme izleyebilir. Bu ortamın ev ortamı gibi olması gerekli. Çocuk minderde oturabilir, resim de çizebilir.