Uluslararası yatırımcılar: Cari açığa öncelik verin!

Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) hazırladığı "Barometre Araştırması II" yayınlandı. Rapora göre eskiden işsizliği Türkiye için çözümü gereken en önemli sorun olarak gören uluslararası yatırımcılar, şimdi “hükümetin önümüzdeki dönem öncelik vermesi gereken konular”ın başında "cari açığı" sayıyorlar. Araştırmadan çıkan sonuçlara göre uluslararası yatırımcıların yüzde 42’si önümüzdeki 6 ay içinde ekonomik istikrarın bozulacağını tahmin ediyor. Temel konularda fazla değişiklik beklemeyen yatırımcılar, enflasyon yıl sonuna doğru yükseleceği ve büyümenin yavaşlayacağı görüşünde. 

Türkiye’deki uluslararası yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyen, ekonomik ve siyasi gelişmelere yönelik değerlendirmelerini içeren ve yatırım ortamının nabzını tutan YASED Barometre Araştırması sonuçları, dün YASED Başkanı İzzet Karaca, Yönetim Kurulu Üyeleri ve Genel Sekreter Özlem Özyiğit tarafından açıklandı.

Geçtiğimiz yıl yayınlanmaya başlanan YASED Barometre Anketi’nden derlenen YASED Yatırımcı Beklenti Endeksi ise eş zamanlı olarak Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Sadullah Çelik tarafından kamuoyuna duyuruldu.

YASED 2011 “2. Dönem” Barometre Araştırması sonuçlarına göre yabancı yatırımcılar en çok uluslararası piyasalarda yaşanacak yeni bir finansal krizden tedirginlik duyuyor. Uluslararası finansal krizi, sırasıyla yerel ekonomik dalgalanma, yapısal reformların tamamlanamaması, büyümenin sürdürülebilir olmaması, yerel siyasi dalgalanma ve AB müzakerelerinde yaşanacak tıkanıklıklar endişesi takip ediyor.

Yabancı yatırımcılara göre dünya ve Türkiye’de ekonomik büyüme yavaşlayacak, Türkiye’de enflasyon yükselecek, faiz oranları sabit kalacak ve döviz kuru enflasyondan daha hızlı artacak. Uluslararası yatırımların önündeki en temel engeli vergi ve teşvik politikalarıolarak gören yatırımcılar; doğrudan yatırımlar için dünyada ekonomik ortamın kötüye, Türkiye’de ise daha iyiye gideceğine inanıyor. Ekonomik gelişmeler ışığında önümüzdeki dönemde yeni yatırım yapmayı planlayanlar ise çoğunlukta ve geçmiş döneme göre oran olarak artmış durumda. Araştırmaya katılan yatırımcılar 2011 yılının ilk altı ayında ciro, üretim, net karlılık ve pazar payı hedeflerini büyük oranda gerçekleştirdiklerini ve önümüzdeki dönemde çalışan sayılarında artış olacağını söyledi.

Cari işlemler konusu öncelikli...

YASED 2011 “2. Dönem” Barometre Araştırmasından ortaya çıkan beklentilere göre cari işlemler açığı, daha önceki anketlerden farklı olarak hükümetin önümüzdeki dönemde öncelik vermesi gereken konuların başında yer alıyor. Türkiye’de uluslararası yatırımların önündeki temel engellerin başında ise “vergi ve teşvik politikaları” geçen senelerden farklı olarak 1. sıraya oturmuş durumda. Sırayı “hukuk güvenliği” ve “kayıt dışı ekonomi” takip ederken; yakın gelecekte ele alınması beklenen en önemli mevzuat değişikliklerinin ise gelir vergisi kanunu, idari yargılama usulü kanunu ve enerji piyasası düzenlemeleri olduğu göze çarpıyor.

Uluslararası doğrudan yatırım tahmini 9-12 milyar $ arasında…

Yabancı yatırımcıların tahminine göre Türkiye’ye, 2011 yılında 12 milyar $ civarında uluslararası doğrudan yatırım girişi olacak. Yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapma kararlarını etkileyen unsurların başında ise pazar büyüklüğü, kaliteli işgücü ve Türkiye’nin lojistik avantajları geliyor.

2011 yılında en çok enerji sektörüne yatırım yapılacağı düşünülüyor…

YASED 2011 “2. Dönem” Barometre Araştırma sonuçlarına göre 2011 yılı sonuna kadar en fazla yatırım yapılacağı düşünülen sektör, yine enerji… Finansal hizmetleri yükselen yatırım trendlerinde ikinci sıraya koyan şirketler, sağlık, otomotiv ve yan sanayi, gıda ve tarım, hızlı tüketim malları, ArGe, bilgi ve iletişim teknolojilerini de gözde sektörler olarak belirliyor.

YASED Yatırımcı Beklenti Endeksine göre de “Türkiye ekonomisinin büyümesi yavaşlama sürecine giriyor…”

Türkiye ekonomisinin büyümesi yavaşlama sürecine giriyor…

Marmara Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından YASED Barometre Anketi’nden derlenen YASED Yatırımcı Beklenti Endeksi’nin 2011 üçüncü çeyrek değeri de 11 Ekim tarihinde açıklandı. YASED Yatırımcı Beklenti Endeksi 2011 yılının üçüncü çeyreğinde 70,78 değerini aldı. 2009 yılının ikinci yarısında toparlanma eğilimine giren endeksin dalgalı bir seyir izlemesine karşın artış eğilimini 2010 yılı sonuna kadar sürdüren endeks; 2011 yılının ilk çeyreğinden itibaren ise düşüş eğilimine girdi. 2011 yılı üçüncü çeyrek endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,47, bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre ise yüzde 2,2’lik düşüş gösterdi.

Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı yatırımcıların önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerini yansıtan detayların yer aldığı YASED Yatırımcı Beklenti Endeksi, önümüzdeki dönemde ekonomik ve finansal ortama ilişkin umutların bir önceki ankete göre bir miktar olumsuzlaştığını ortaya koysa da; siyasi istikrar konusunda eskiye nazaran çok daha iyimser olunduğu görüldü.

Sonuç olarak, endeksteki gerilemenin ağırlıklı olarak ekonomik ve finansal ortama ilişkin beklentilerdeki bozulmadan kaynaklandığı anlaşılırken; YASED Yatırımcı Beklenti Endeksinin ekonomik büyüme ile önemli bir korelâsyonu olduğunun daha önceki araştırmalardan anlaşıldığı; dolayısıyla endeksin hem bir önceki yılın aynı dönemine, hem de bir önceki çeyreğe göre yavaşlamasının, Türkiye ekonomisinin büyüme oranında bir yavaşlama sürecinin beklendiğine bir kez daha işaret ettiği belirtildi.

Araştırmanın sonuçlarını açıklayan YASED Başkanı İzzet Karaca, kişisel olarak da Türkiye’nin en büyük sorununun cari açık olduğunu düşündüğünü ifade ederek, “Birtakım mali tedbirler alındı ama asıl alınması gereken tedbirlerin ticaretle ilgili olduğunu düşünüyorum” diyerek şunları söyledi:

“Kapsamlı bir çalışma yapıyoruz. İthalatın azaltılması ve ihracatın artırılması için neler yapılabilir ona bakacağız. Türkiye’de nelerin üretimi yapılabilir, önerilerle geleceğiz. Büyük şirketlerin CEO’larıyla da görüşeceğiz. Kasım ayında yayınlamayı düşündüğümüz raporun çalışmaları devam ediyor. Sağlıklı bir ekonomi için bu sorunu çözmeliyiz.”

Araştırmaya göre önümüzdeki 6 aya ilişkin tahminler de şöyle:

* Yatırımların önünü tıkayabilecek en önemli olumsuz gelişme uluslararası piyasalarda yaşanacak yeni bir finansal kriz olabilir.
* Bu yıl Türkiye’ye 12 milyar dolar civarında uluslararası doğrudan yabancı yatırım girişi olabilir.
* En fazla yatırım yapılabilecek sektör enerji.
* Türkiye’de büyümede yavaşlama beklentisi yüzde 55.
* Yabancı yatırımcının yüzde 55’i enflasyonun yükseleceğini, yüzde 49’u faiz oranlarının sabit kalacağını bekliyor.
* Beklentiler de şöyle; GSMH’deki artış yüzde 5.86, faiz oranı yüzde 8.65, TL/dolar kuru 1.73, TL/Avro 2.47, TEFE yüzde 8.02, TÜFE yüzde 7.47, cari açık 69.2 milyar dolar.

YASED'in anketinde yönelittiğ sorular ve aldığı yanıtlardan şöyle:

- 2011 yılının ilk 6 ayında hedefleriniz ne ölçüde gerçekleşti?

Ciro:
Hedefin Altında: % 10
Büyük Oranda: % 48
Hedefin üstünde: % 42

Üretim Tutarı:
Hedefin altında: % 6
Büyük Oranda: % 49
Hedefin Üstünde: % 45

Net Karlılık:
Hedefin altında % 24
Büyük Oranda: % 45
Hedefin ÜStünde: % 31

Pazar Payı:
Hedefin altında % 11
Büyük Oranda: % 64
Hedefin ÜStünde: % 25

- Son 6 ayda çalışan sayınızda değişiklik oldu mu? Önümüzdeki 6 ayda çalışan sayınızda değişiklik olması öngörülüyor mu?

Son 6 ay:
Azaldı: % 15
Aynı kaldı: % 38
Arttı: % 47

Önümüzdeki 6 ay:
Azalacak: % 11
Aynı kalacak: % 48
Artacak: % 41

- Size göre önümüzdeki 6 ayda Dünya'da ekonomik büyüme ne olacak?

Yavaşlayacak: % 83
Sabit kalacak: % 14
Hızlanacak: % 3

- Size göre önümüzdeki 6 ayda Türkiye'deki ekonomik büyüme ne olacak?

Yavaşlayacak: % 55
Sabit Kalacak: % 36
Hızlanacak: % 9

- Size göre önümüzdeki 6 ayda Türkiye'de enflasyon oranı ne olacak?

Düşecek: % 4
Aynı kalacak: % 41
Yükselecek: % 55

- Size göre önümüzdeki 6 ayda faiz oranları ne olacak?

Düşecek: % 12
Sabit Kalacak: % 49
Yükselecek: % 39

- Size göre önümüzdeki 6 ayda Türkiye'de döviz kuru ne olacak (TL/US)

Enflasyondan daha yavaş artacak: % 22
Enflasyona paralel seyredecek: % 38
Enflasyondan daha hızlı artacak: % 40

- Türkiye'deki uluslararası yatırımların önündeki temel engelleri temsil eden konulardaki değerlendirmelerinizi belirtiniz.

-Dünyada Uluslararası Doğrudan Yatırımlar için ekonomik ortam

Daha iyiye gidecek: % 9
Daha kötüye gidecek: % 72
Değişmeyecek: % 19

- Türkiye'de Uluslararası Doğrudan Yatırımlar için ekonomik ortam

Daha iyiye gidecek: % 37
Daha kötüye gidecek: % 32
Değişmeyecek: % 31

- Ekonomik gelişmeler ışığında önümüzdeki dönemde yeni yatırımlar yapmayı düşünüyor musunuz?

Evet : % 48
Hayır: % 29
Belirsiz: % 23

- 2011 Yılında Türkiye'de Uluslararası doğrudan yatırım girişinin ne kadar olacağını tahmin ediyorsunuz?

9-12 milyar dolar arasında: % 59
9 milyar dolardan az: % 37
12 milyar dolardan fazla: % 4

- Türkiye'de Uluslararası Doğrudan Yatırımların önündeki engeller

Vergi ve teşvik politikaları: % 68
Hukuk güvenliğinin olmaması: % 64
Kayıtdışı ekonomi: % 56
EKonomik istikrarsızlık: % 50
Fikri Mülkiyet Hakları: % 37
Siyasi istikrarsızlık: % 25

- Hükümetin önümüzdeki dönemde öncelik vermesi gerekenler

Cari İşlemler Dengesi: % 56
Yapısal reformlar: % 47
Kayıtdışı ekonomi: % 46
Sürdürülebilir büyüme: % 43
İşsizlik: % 36
Doğrudan yabancı yatırımların artması: % 30
Enflasyon-faiz politikası: % 18
Sosyal Politikalar: % 14
AB müzakere süreci: % 9

- 2011 yılında Türkiye'de daha çok hangi sektörlerde yatırım olacağını düşünüyorsunuz?

1. Enerji
2. Finansal Hizmetler
3. Sağlık
4. Otomotiv ve Yan Sanayi
5. Gıda ve Tarım
6. Hızlı Tüketim Malları
7. ArGe
8. İBT

Raporun tam metnine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.