"Yaptırım kapsamındaysa İran Bankası'na izin verilmez"

İran ile Türkiye'nin konuşabildiği şekilde konuşabilecek başka hiçbir ülke bulunmadığını savunan Cumhurbaşkanı Gül, bunun da yeterince değerlendirilmediğini bildirdi. Gül, Türkiye'deki bir İran bankasının İran'ın nükleer programda kilit banka olması ve yaptırımlar nedeniyle başka bir yerde izin verilmemesi nedeniyle sadece Türkiye'de faaliyet göstermesine izin verildiği iddialarını da yanıtladı. Cumhurbaşkanı Gül, yaptırımların olanak tanımaması durumunda bankaya izin verilmeyeceğini bildirdi.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ABD'deki yoğun programı sırasında ülkenin en önemli yayın organlarının yönetici ve mensuplarıyla da bir araya geldi. Washington Post gazetesinin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye'nin İran'a yönelik BM yaptırımlarına ret oyu vermesinin, Türkiye ile Batı arasındaki ilişkileri bozup bozmadığına ilişkin soruya, "Biz NATO üyesiyiz ve bölgemizde nükleer silahların bulunmasına karşıyız. Diplomatik kanallar ve yollarla çözüm bulunması gerektiğine inanıyoruz. Bölgede bir savaş olması halinde, Irak savaşında olduğu gibi bizler doğrudan etkileniriz" yanıtını verdi.

 Bağlayıcı yaptırımlar olduğunda buna uyduklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Gül, "Pazartesi günü yayımlanan bir habere göre, Türkiye, toprakları üzerinde bir İran bankasının faaliyet göstermesine izin veriyor. Aynı haberde, söz konusu bankanın İran'ın nükleer programının gerçekleştirilmesinde kilit bir banka konumunda olması ve yaptırımlar nedeniyle başka bir yerde izin verilmemesi nedeniyle sadece Türkiye'de faaliyet göstermesine müsaade edildiği kaydedildi" hatırlatması üzerine "Evet o haberi gördüm. Ancak yaptırımlarda söz konusu bankanın faaliyetine ilişkin bir engel olmuş olsa, izin verilmez" dedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile yapılan röportaj şöyle devam etti:

WP: Ancak izin verilmemesi yaptırımlar arasında yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Gül: O zaman buna izin verilmeyecektir.
WP: İran'ın nükleer silah üretiyor olabileceğini düşünmüyor musunuz?
Cumhurbaşkanı Gül: İran, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun bir üyesi ve ayrıca Nükleer Silahsızlanma Anlaşması'na da taraf. Buradaki sorun, İran'ın daha açık olmasıyla alakalı. Türkiye'nin İran'ın nükleer silah sahibi olmasına olumlu baktığı yönünde herhangi bir soru işaretinizin olmaması gerekir. Asıl sorun, İran'ın nükleer silah üretip üretmediğine bakmak gerekir ve bu diplomatik yollarla anlaşılabilir.
 

WP: Türkiye ile İsrail arasında neler oluyor?
Cumhurbaşkanı Gül: Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler bölge için önemlidir. Geçmişte ortak birçok şey yaptık. Bugün geldiğimiz nokta bizim seçimimiz değildir. Düzeltmek İsrail'e kalıyor.
WP: İsrail'in Gazze'ye abluka uyguladığını bildiğiniz halde neden bölgeye filo gönderilmesini desteklediniz?
Cumhurbaşkanı Gül: Söz konusu abluka insan haklarına aykırı.
WP: Ne şekilde aykırı?
Cumhurbaşkanı Gül: Sadece Türkiye değil, Başkan Obama, Bayan Clinton ve tüm Avrupa ülkeleri de bu ablukanın kaldırılması için İsrail'e çağrıda bulundu.
WP: İsrail'e karşı düşmanca davranan Hamas'ın Gazze'de olduğunu ve buradan İsrail topraklarına sekiz yıldır roket atarak İsraillilerin ölümüne neden olduğunu biliyorsunuz.
Cumhurbaşkanı Gül: Filo, bağımsız sivil bir örgüt tarafından düzenlenmişti. Uluslararası sularda saldırıya uğradılar. Saldırı sonucu aralarında bir ABD vatandaşı Türk'ün de bulunduğu dokuz kişi öldü. Gemilerde tek bir silah bile bulunamadı. Sadece yiyecek, giyecek ve diğer bazı yardım malzemeleri vardı. Böyle bir yardımın düzenlenmesi suç olamaz. Ancak uluslararası sularda gemilere saldırmak ve insan öldürmek, suç teşkil eder. Bu nedenle de durumun değişmesi için İsrail'in yapması gerekenler var.

İsrail'in özür dilemesi ve tazminat ödemesi gerekir

Cumhurbaşkanı Gül: İsrail'in, hata yaptığını kabul ederek özür dilemesi ve ayrıca hayatını kaybeden kişilerin ailelerine tazminat ödemesi gerekir.
WP: İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat ile görüşeceğinizi öğrendim.
Cumhurbaşkanı Gül: İran Cumhurbaşkanı ile görüşeceğim. İran ile bizim konuşabildiğimiz şekilde konuşabilecek başka hiçbir ülke yok. Ve bunun yeterince değerlendirilmediğini düşünüyorum.
WP: İran'a ne anlatacaksınız?
Cumhurbaşkanı Gül: İran'a, daha uzlaşmacı olmalarını ve kendileri hakkında oluşan kaygıların giderilmesinin onlara bağlı olduğunu, dolayısıyla açık ve net davranmalarını söyleyeceğiz.
WP: ABD ile ilişkilerinizin iyi olduğuna inanıyor musunuz?
Cumhurbaşkanı Gül: Türkiye-ABD ilişkileri bizim için çok önemli. Her şeyden önce, iki müttefik ülkeyiz. Bu çok önemli. İran nükleeri konusunda ise, bizim yardım etme olanağımız var ve ABD yönetiminin bunu anladığına ve bu yönde ilerlememizi istediğine inanıyorum.
İranlıların bizi dinledikleri anlar oluyor

WP: İranlı liderler, sizi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı dinliyorlar mı?
Cumhurbaşkanı Gül: Evet, bizi dinledikleri anlar oluyor.
WP: İran'daki güç dengesini nasıl yorumluyorsunuz?
Cumhurbaşkanı Gül: İran'da farklı güç kaynakları var. Örneğin, ben İran Cumhurbaşkanı ve dinî lider ile çok açık ve dürüst bir şekilde burada bahsettiğimiz konular hakkında konuşabiliyorum ve beni dinliyorlar.
WP: Yani dinî liderle görüştünüz mü? Nasıl birisi?
Cumhurbaşkanı Gül: Evet, hem de çok kapsamlı olarak görüştüm. Görüşmelerimde doğru olduğuna inandığım her şeyi onlarla paylaştım ve onlar da beni dinledi ve söylediklerimi dikkate aldılar.
WP: Dinî lider ile cumhurbaşkanı sizce birlik içerisinde mi, yoksa farklı görüşlere mi sahipler?
Cumhurbaşkanı Gül: İran'ın iç siyasetiyle ilgili yorum yapmak istemiyorum. Ne de olsa komşumuz.
WP: Başbakan Erdoğan, Türkiye'nin önümüzdeki beş yıl içerisinde İran ile ticaret hacmini üç katına çıkarmayı istediğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Gül: Ekonomik ilişkiler her ülke için önemlidir.

Türkiye'nin ABD ile ittifakı bozmaya niyeti yok

WP: Amerikalı okuyucuların bilmesi gerektiğini düşündüğünüz başka bir husus var mı?
Cumhurbaşkanı Gül: Türkiye'nin ABD ile olan ittifakını bozmaya hiç niyeti olmadığını bilmelerini isterim. İttifakın güçlenmesine yardımcı oluyoruz. Birbirimize güvenmemiz gerekiyor.