YAŞ nasıl kilitlendi?

Hükümetin, Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) çalışmaları sırasında, önce aralarında Balyoz Davası sanıklarının da bulunduğu general ve amirallerin terfi durumunu görüşmek, şûra toplantısı sonrasında ise Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarına asaleten atamaları yapma planının, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Yasası’na takıldığı öğrenildi. TSK Personel Yasası, “Rütbe terfilerinin, ilgili kuvvet komutanının teklifi, Genelkurmay Başkanı’nın lüzum görmesi, Milli Savunma Bakanı ile Başbakan’ın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanı’nın onaylayacağı kararname ile yapılır” hükmünü içeriyor. Ancak, dün başlayan YAŞ’ta, atanmış kara, deniz ve hava kuvvetleri komutanları ile Genelkurmay Başkanı olmaması nedeniyle terfiler görüşülmeden toplantı bitirildi. Krizin aşılması için Başbakan Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanvekili Necdet Özel ikili zirve gerçekleştirdi.

4 komutanın istifası, Balyoz Davası sanıklarının durumu ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en tepe noktasına yapılacak atamalar nedeniyle krizin gölgesinde toplanan YAŞ, ilk gününde kilitlendi.

30 Ağustos planı

Sabah saat 09.50’de başlayan toplantı yalnızca 50 dakika sürdü. Öğle saatlerinde Başbakan Erdoğan ve Genelkurmay Başkanvekili Orgeneral Necdet Özel, Başbakanlık Konutu’nda sürpriz bir şekilde bir araya geldi. Bu gelişmelerin arkasında ise YAŞ toplantısı sırasında TSK Personel Yasası ile ilgili çıkan mevzuat sıkıntısının yattığı öğrenildi. Hükümetin, kuvvet komutanlığı atamalarını, soğuk baktığı bazı orgenerallerin 30 Ağustos’ta otomatikman emekliye ayrılacağı için beklettiği gündeme gelmişti. “İrtica ile Mücadele Eylem Planı” ile adı gündeme gelen EDOK Komutanı Orgeneral Saldıray Berk, bu isimler arasındaydı. Halen Kara Kuvvetleri Komutanlığı görevinde bulunan ve Genelkurmay Başkanı olacak olan Necdet Özel’den sonra en kıdemli komutan olan Orgeneral Berk, kuvvet komutanlığına ataması yapılmazsa 30 Ağustos’ta emekli olacak. Berk’ten sonra en kıdemli orgeneral ise Genelkurmay İkinci Başkanı Aslan Güner. Güner’i de Çankaya Köşkü’nün istemediği dile getiriliyor.

Önce kuvvet komutanları

Hükümetin, önce terfileri, sonra da Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının atamayı planladığı, ancak TSK Personel Yasası’nın 34. maddesi nedeniyle bunun gerçekleştirilemediği kaydedildi. Söz konusu madde, “Subaylığa nasıp ve rütbe terfileri, ilgili kuvvet komutanının (Jandarma subayları için Jandarma Genel Komutanı’nın, Sahil Güvenlik subayları için Sahil Güvenlik Komutanı’nın) teklifi ve Genelkurmay Başkanı’nın lüzum göstermesi üzerine, Milli Savunma Bakanı (Jandarma ve Sahil Güvenlik subayları için İçişleri Bakanı) ile Başbakanın imzalayacağı ve Cumhurbaşkanı’nın onaylayacağı kararname ile yapılır” hükmünü düzenliyor. Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının atamasının yapılmaması nedeniyle toplantıda terfi işlemlerine geçilemedi.

Hükümet KHK yetkisini kullanabilir

YAŞ üyelerinin Anıtkabir ziyaretinde Başbakan Erdoğan ile Genelkurmay Başkanvekili Necdet Özel’in zaman zaman kısa konuşmalar yapması dikkat çekti. Ziyaretin ardından Başbakan Erdoğan, Başbakanlık Resmi Konutu’na geçti. Bu sırada, YAŞ’ın öğleden sonra toplanmayacağı öğrenildi. Saat 14.00’te ise Özel ile Erdoğan’ın ikili görüşmesi başladı. Başbakanlık kaynakları, zirvenin önceden planlı olduğunu vurgularken, Başbakan Erdoğan’ın programında yalnızca YAŞ çalışmalarının yer alması dikkat çekti. Özel ile Erdoğan arasında 1 saat 45 dakika süren ikili zirvede sıkıntının aşılması için formül arandığı kaydedildi. Toplantıya zaman zaman atamalar için gerekli hazırlığı yapacak olan Başbakan Müsteşarı Efkan Ala’nın da katılması bu açıdan dikkat çekti. Erdoğan, zirvenin ardından Adalet Bakanı Sadullah Ergin ile bir araya geldi. Hükümetin kendi istetidiği yönde çözüm bulmak için bu maddeyi değiştirebileceği ve “Kanun Hükmünde Kararname” yetkisini de kullanabileceği kaydediliyor.