Yaz kazaları adrenalin tutkunlarını sakat bırakabilir

Memorial Antalya Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Bülent Fahri Kılınçoğlu, yazın tatil beldelerinde ortaya çıkan kazalar, kafa travmaları ve sıcaktan korunma önerileri hakkında bilgi verdi.
 

Su kaydırağından atlarken bacaklarınızı açmayın!

- Aquaparklardaki su kaydıraklarında, özelikle yüksek hıza ulaşılan inişlerde bacakların kapalı konumda tutulması çok önemlidir. Bacaklar açık ve hızlı bir şekilde havuza düşmek, genital bölge yaralanmalarına neden olmaktadır. Bacakların kapalı olması bu tehlikeli ortadan kaldırır. 

- Derinliği bilinmeyen havuz veya sığ sulara özellikle balıklama (baş aşağı) atlanmamalıdır. Ani atlayışlar kafa travmalarına neden olabilir. 

- Su altı solunum aygıtı kullanılarak dalış yapmak anlamına gelen “Skuba”, özel eğitim ve ekipman gerektiren bir spor dalıdır. Bu nedenle, yalnız başına veya eğitmen olmadan dalınmamalı, aletlerin tam, çalışır durumda ve yeterli olmasına dikkat edilmelidir. Kullanılan aletlerin hijyenik temizliği yapılmış olmalıdır. 

- Aletli veya aletsiz dalış yaparken iç kulak basıncının dengelenmesi gerektiğinden, üst solunum yolu enfeksiyonu varlığında dalış yapılmamalıdır.

Bisiklet kullanırken iyi kalitede kask takın!

- Bisiklet, kaykay, paten ve scoter kullanırken mutlaka kişinin yaşına, kafa yapısına uygun kaliteli kask kullanılması gerekir. Tüm yaş grubunda ancak özellikle çocuklarda darbelere dayanıklı sert dizlik, dirseklik ve eldiven kullanımı alışkanlık haline getirilmelidir.

- Sürücüler, bisiklet, kaykay, paten ve scoter gibi araçları kullananlara çok dikkatli olup, onlara diğer araçlardan daha fazla özen göstermeli, her an sağa veya sola düşme ihtimalleri göz önünde bulundurarak onlara bir araç gibi davranarak uçaktan geçiş yapmaları gerekir. Aynı kurallar motosiklet kullanıcıları için de geçerlidir. Bir kaza anında yolcuyu ve sürücüyü arabanın kaportası belli bir düzeye kadar korurken, motosiklet bisiklet, kaykay ve paten gibi araçları kullananları koruyacak olan sadece üzerlerindeki ekipmanlarıdır. Onların korumasız ve dengesiz oldukları unutulmamalıdır.

Su kayağı kıyıdan 400 metre açıkta yapılmalı! 

- Bazı tatil beldeleri, özellikle kıyı yapılarına uygun olarak; parasaling, jetski, skuba, su kayağı, rüzgar sörfü, muz ve aquaparklar gibi su sporlarına uygun konumdadır. Bu noktalarda su kayağı ve jet ski kullanımı konusunda hassas davranılmalı, plaj ve yüzülen alanların en 400 m uzağından geçilmelidir. Bu tür araçların kullanımında mutlaka can yeleği giyilmelidir.

- Su sporları yapanların saat 11.00 ile 15.00 arası direk güneş ışınlarından uzak durmaları ya da özel koruyucu dalış elbiseleri, gözlük kullanmaları önerilir.


Doğa sporlarında tuz kaybını önlemek için yanınıza peynir ve zeytin alın!

- Yüksek enerji gerektiren tüm doğa sporlarında sıvı ve elektrolit kaybı ile güneşin zararlı etkilerinden korunmak çok önemlidir. Bu amaçla yapılan spor ve aktiviteye özel korunma malzemelerinin yanında, mutlaka kaybedilen sıvının yerine konulması gerekir. Suyun yanında tuz kaybı için de; küçük bir parça peynir, siyah zeytin veya her ikisinin alınabileceği eşdeğer miktar tuzlu ayran tüketilmesi gerekir.

- Kanyon geçişi, dağ bisiklet ve motokros gibi aktiviteler yapılıyorsa; kask, dizlik, dirseklik, bel koruyucu, eldiven gibi tüm koruyucular kullanılmalıdır. 

- Kaya tırmanışı, yürüyüş, rafting, yamaç paraşütü, dağ bisikleti gibi farklı pek çok aktivitenin bir arada yapılabildiği noktalarda, özel parkur alanlarının bulunması gerekir. Bu noktalarda, belli aralıklarla dinlenme evleri inşa edilmeli, gerektiğinde helikopter ambulans sistemi organize edilmeli, düzenli işaretlemeler yapılmalıdır.

- Kaya tırmanışı yapılacaksa; koruyucu malzemeler yanında en az 2 kişi ile tırmanışın gerçekleştirilmesi gerekir. Bilinmeyen parkurlara gidilecekse yakın çevreye ve gerekirse jandarmaya haber verilmesi uygun olur. Yamaç paraşütü ve delta kanatlar, pilot sertifikası ile yapılabilen sporlardır. Mümkünse dernek ve gruplarla eğitmenlerin gözetiminde yapılmalıdır.

- Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için vücudun açık kalan yerlerine; burun ve alt dudağa yüksek faktörlü kremler sürülmelidir. İnce ve açık renkli örneğin; şile veya buldan bezi gibi kumaşlardan, mümkünse uzun kollu tişörtlerin giyilmesi, şapka ve ultravioleyi engelleyen güneş gözlüklerinin kullanılması son derece yararlıdır. 
 

Sıcakta ani tansiyon düşmesine karşı günde 2.5 litre su için! 

- Sıcaklık artışı ile vücudun hormonal, ruhsal yapısı da değişmekte bazı hastalıklar açısından risk oluşturmaktadır. Bunların en önemlisi hipertansiyon, kalp ve akciğer hastalarıdır.

- Sıcakta uzun süre korumasız şekilde kalınırsa tansiyonun kontrolünde güçlük, tansiyon yükselmesi ve buna bağlı beyin kanamaları görülebilir. Bu nedenle özellikle öğle saatlerinde dışarı çıkmamalı, güneşin dik konumda olmadığı saatlerde ise koruyucu şapka ve gözlük kullanılmalıdır.

- Sıcak, ani sıvı kaybına bağlı olarak, ani tansiyon düşmelerine de neden olabilir. Bu sorunu olan hastalar için öncelikle alınması gereken önlem, ilaçlarının düzenli kullanılmasıdır. Bunun yanında; terlemeye bağlı sıvı kaybından kaçınılması, günlük 2-2.5 lt kadar sıvı alınması, “tehlikeli saatler” denilen 11.00 -15.00 saatleri arasında sıcak veya güneşe maruz kalınmaması önemlidir. Aşırı sıcak, nem ile birleştiğinde akciğer yetmezliği gibi sonuçlara da neden olabileceği için, bu hastaların öğle saatlerinde dışarı çıkmaması ve direkt maruz kalmamak şartı ile ısı derecesi 22 dereceye ayarlanmış klimalı ortamlarda bulunmaları önerilmektedir.