Antik tiyatronun ünlü karakteri tiyatroya uyarlandı

Medea, Ayşe de olabilirdi, Marie de Suzan da. Medea, bütün zamanlarda, bütün ülkelerde, bütün ailelerde rastlanabilecek bir trajedi. İnanılır gibi değil ama Euripides’in yazdığı bu antik trajedi, MÖ 5. yüzyıldan beri tiyatroda sahneleniyor! İKSV Tiyatro Festivali’nde Hollanda seçkisi bölümünde Hollanda Sahne Sanatları tarafından desteklenen üç yapımdan biri Medea. Oedipus’u da izlemiş ve sizinle paylaşmıştım. Medea’da ise daha şanslıyız, çünkü sanatçılar iki gece boyunca Zorlu PSM’nin büyük salonunda kanlı canlı ve Felemenkçe oynuyorlar oyunu ve inanır mısınız, biz, sahnenin orasında burasında gezen altyazıları okuyarak, bir süre sonra okuduğumuzu bile unutarak, sadece oyuncuların vücut dilinin mükemmelliğinden bile olup biteni anlıyoruz! Aynı yüzyıllar öncesinde olduğu gibi ortada bir kadın ve bir erkek var; erkek kadını aldatıyor; terk ediyor, daha genç ve güzel sevgilisiyle çocuklarını da alıp başka bir ülkeye gitmeye kalkınca, kullanılıp çöp tenekesine atılmış ve hayatındaki bütün sevdikleri elinden alınmış, kariyeri bitmiş, akıl ve beden sağlığını yitirmiş olan kadının intikamı acı oluyor! İntikam soğuk yenen bir yemektir derler ama burada alevli bir tabak sunuluyor sofraya! Tiyatrodan çıkıp üzerimize sinmiş atmosferi unutmaya çalıştık ama yine de o gece uyuyamadım. O kadar etkinlenmiştim!

MİNİMALİST DEKOR

Antikçağdan günümüze uyarlanmış oyunda dekor yok gibi. Üç bembeyaz dijital pano, o panolarda zaman zaman oyuncuların farklı açılardan yüzlerini görmek çok iyi düşünülmüş bir etki. Oyuncunun size arkası dönük ama yüzünü de görüyorsunuz! Böylece büyük bir salonda herkes mimikleri de izleyebiliyor. Her oyunu büyük yankı uyandıran Simon Stone’un uyarlayıp yönettiği oyunda Medea’yı bu rolüyle Altın Theo Ödülü alan Marieke Heebnik canlandırıyor ki kendisi Oedipus’ta da benzer bir performans sergilemişti, keşke yeni yetişen oyuncular da bu performanstan feyz alsaydı. Marieke, hiçbir kaygı gütmeden sahnede sevişiyor, ağlıyor, çırpınıyor, yırtınıyor, seviyor, nefret ediyor ve bütün bu duyguları seyircisine geçiriyor! İki küçük oğlan da dahil olmak üzere bütün oyuncuların büyük bir performans sergilediği oyun, tiyatroseverler için bir ziyafet olmanın ötesinde tam da kadına şiddetin konuşulduğu günümüzde, bu şiddetin doğurduğu şiddeti anlatmasıyla da anlam kazanıyor. Hâkimler, mahkemeler, cinayet işleyen, kocasını öldüren, hatta çocuğunu öldüren kadınlarla empati kurmalı, erkek sanıklara kravat taktı diye bol keseden dağıttıkları ceza indirimlerini onlara da tanımalı. Tiyatro yazısı diye başladık, nereye geldik, sanat düşündürdüğü zaman daha da anlamlı!