Ekonomik kriz yurttaşı vurdu: Raflarda 'Shrinkflasyon' oyunu

Ekonomik kriz ile artan fiyatlar üzerine, tüketicilerin tepkisini çekmek istemeyen üreticiler ve satıcılar, hammadde ve kur artışından kaynaklanan yüksek maliyetleri karşılamak için ürün boyutundan kısma yolunu tercih etmeye başladı. Yüzlerce üründe görülen bu gramaj değişimi özellikle gıda, süt ürünleri, unlu mamuller ve atıştırmalıklarda görülüyor. Üreticiler ve satıcıların, sıklıkla başvurmaya başladığı bu yöntem şikayetlere sebep olmayı sürdürüyor.

2016-Ağustos 2021 yılları arasında gramajlardaki küçülme süt ve süt ürünlerinde yüzde 19,24, temel gıdada yüzde 13,42, temizlik ürünlerinde yüzde 20,45, atıştırmalıklarda yüzde 15,23 paketlenmiş şarküterinde yüzde 14,30, kahvaltılıklarda yüzde 13,83, kişisel bakımda yüzde 16,22, unlu mamullerde yüzde 13,41, bebek bakımda yüzde 22,22, hazır yemekte yüzde 11,11, ev ve yaşamda ise yüzde 16,67 oranında gerçekleşti.

Gramaj başına fiyat artışı anlamına gelen birim fiyat ise süt ve süt ürünlerinde yüzde 207,72, temel gıdada yüzde 142,89, temizlik ürünlerinde yüzde 154,10, atıştırmalıklarda yüzde 133,17, paketlenmiş şarküterinde yüzde 158,95, kahvaltılıklarda yüzde 114,41, unlu mamullerde yüzde 135,11, kişisel bakımda yüzde 135,11, bebek bakımda yüzde 173,85, hazır yemekte yüzde 87,16, ev ve yaşam ürünlerinde ise yüzde 163,93 oranında arttı.

ASGARİ ÜCRETLİNİN ALIM GÜCÜ ZAYIFLADI

Canser Seven ve Uygar Çatal'ın araştırmasına göre, özellikle asgari ücretle geçinmeye çalışan kişileri etkileyen bu uygulama, asgari ücretle çalışan kişilerin araştırmaya konu olan ürünleri, alım gücünü zayıflattığı tespit edildi. Örneğin, 2016 yılında asgari ücretle çalışan bir kişi maaşıyla bu ürünlerden 100 adet alabiliyorken Ağustos 2021’de 70 adet alabilir hale geldi. 

İncelenen 200 adet ürünün kg/L/adet başına ortalama birim fiyatı iki buçuk katına çıktı. Yani toplam birim fiyat artışı yüzde 152,53 oranında tespit edildi.