Bugünkü Merkez Bankası toplantısından çıkacak faiz kararı, yine kritik kararlardan biri olacak. Karar ne olursa olsun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın faiz inadının artık enflasyonu patlatacak noktaya geldiğini, yılsonunda çok yüksek rakamlar görme ihtimalimiz olduğunu söyleyebiliriz.
Piyasaların ağırlıklı bölümü bugünkü toplantıdan 100 baz puanlık indirim kararı çıkmasını bekliyor. Şimdiye kadar gelen işaretler de bu beklentiyi doğruluyor.
Yalnız son günlerde yaşananların, faiz kararını etkileme ihtimalini bence göz ardı etmememiz gerek. “Rasyonel olmayan politikalarda ısrar edildiğini” bilsek de bu kez bekleme kararı çıkabilir. Böyle bir karar “Aslında indirim kararlılığımız devam ediyor” gibi cümlelerle yumuşatılmaya çalışılabilir. Böylece, “Cumhurbaşkanı yine U dönüşü yaptı” yorumlarının önlenmesi istenebilir.
Özetle, Cumhurbaşkanı ve bakanlardan gelen mesajların 100 baz puanlık indirimi işaret ettiği açık. Ancak piyasaları yumuşatma ihtiyacının büyüdüğünü bu kez görmeleri de ihtimal dahilinde. Eğer 100 baz puanlık indirim kararı çıkarsa kurlardaki yükselişin hızlanacağını, son hareketlerden görmüş olmaları gerekir. Döviz müdahalelerinin 2.5 milyar dolara çıkmasına rağmen kurları aşağı çekemeyeceklerini artık anlamışlardır, belki. Yılsonu geldiğinde dolar kuru 15 TL’nin çok üzerindeyse, verecekleri yüksek oranlı asgari ücretin de bir anlamı olmayacağını, belki artık görürler. O nedenle de faiz indirimlerine bu kez ara verme kararının ihtimal dahilinde olduğu kanaatindeyim.
100 baz puanlık indirim kararı verilirse dolar kurunun, eşiğine geldiği, 15 TL’nin üzerine çıkması kaçınılmaz olur. Nerelere kadar gideceği ise müdahale kararlarına, alınacak başka önlemlere bağlı olarak değişir. İndirimlere ara verilmesi halindeyse kurların biraz yumuşayacağı kesin. Ancak bunun uzun süreli olmayacağı da ortada. Fed’den gelecek haberlerin de etkisiyle kurlarda yön yeniden yukarı olacaktır. Ancak bankacılık kesiminin yılsonu bilanço makyajlama geleneğinin etkisiyle, yılsonunu 15 TL’nin altında, belki 14 TL düzeyinde geçirme ihtimali olabilir.
Kurlardaki artışın durması, hele ki makul seviyelere geri çekilmesi için ise radikal karar değişikliklerine ihtiyaç var. Yani şimdi saklanmak istenen “U dönüşü” açıkça söylenmek zorunda. Mevcut yönetimin bu noktaya gelmesi için ise henüz erken olduğu, içinde bulunduğumuz kötü gidişin daha da ağırlaşmasının bekleneceği söylenebilir.
ENFLASYON YÜZDE 30’U AŞAR MI?
Bugünkü faiz kararı ne olursa olsun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın faiz inadı nedeniyle enflasyon oranlarındaki yükselişin artık hızlandığını ise rahatlıkla söyleyebiliyoruz. Bugünkü kararın tabii ki kurların seyrine, ticarette başlayan zorlanmaya, dolayısıyla enflasyona da büyük etkisi olacak.
Yaklaşık üç ay önce başlayan politika değişiklikleri ve 4 puana varan zamansız faiz indirimlerinin etkisini ise aralık ayından itibaren, belli ki daha çarpıcı biçimde görmeye başlayacağız. Piyasaların aralıktaki tüketici fiyat artışı tahmini “en az 5 puan” olarak göze çarpıyordu. Bu oranın da üzerine çıkılacağı, dolayısıyla yılsonunda yüzde 25’in üzerine çıkabileceği endişesini taşıyanlar da vardı.
Dünya gazetesinden Alaattin Aktaş TÜİK başkanı ile yaptığı görüşmeden sonra aralık ayı enflasyonunun çift haneyi bulabileceği tahminini açıkladı. Uzun yıllardır TÜİK’ten iyi bilgi alan gazetecilerin başında gelen, rakamları incelemekteki titizliğini bildiğimiz Alaattin, yılsonu enflasyonunun yüzde 32’yi bulabileceğini söylüyor. TÜİK başkanının daha önce dikkat çektiği otomobil fiyatlarındaki artışın kasım ayına yansımadığı tezini kabul ettiğini, yöntem değişikliği ile veri alınıp, aralıkta birikmiş zamların yansıyacağını belirtiyor. Bunun da etkisiyle aralık ayı fiyat artışının çift haneye çıkacağını hatırlatıyor.
Özetle, “yeni” diye lanse edilen, rasyonel dayanağını bir türlü göremediğimiz faiz indirimine dayalı ekonomik kararlar, zaten yüksek seyreden enflasyonu patlatmış bulunuyor. Bu girilen yolun etkisini, bundan sonraki enflasyon verilerinde de yoğun olarak göreceğiz. Bu yoldan ne kadar çabuk dönüleceği ise “Türkiye’nin yüzde 40’ları aşacak enflasyonu geri çekip çekemeyeceği” sorusunun yanıtını verecek.
Tablo ortada, enflasyon-kur-faiz sarmalı büyüyor. “Faiz düşünce enflasyon da düşecek” ısrarını sürdüren Cumhurbaşkanı’nın, faiz indirimleri ardından enflasyonda yaşanacak artışı nasıl açıklayacağı ise tabii ki kendisinin bileceği iş.
