Mehmet Ali Güller

Ukrayna krizi Avrupa’yı böldü

03 Şubat 2022 Perşembe

Ukrayna krizini incelediğimiz hemen her makalede dikkat çekmeye çalıştığımız konu hep şuydu: ABD’nin Rusya karşıtı cephe inşası, Avrupa’yı Doğu ve Batı Avrupa olarak bölüyor.

Çünkü Almanya - Paris ekseni, Rusya düşmanlığı yapmayacaklarını göstermenin dışında, ABD’nin krizi tırmandırma çabasını da ellerinden geldiğince frenlediler. Almanya ve Fransa ikilisi, Rusya ve Çin’le ilişkilerini, ABD stratejisine eklemlenmeden ayrı bir çizgi izleyerek geliştirmek istiyor. Nitekim işaret ettiğimiz bu bölünme durumu hayata da geçiyor.

KÜÇÜK İTTİFAK: İNGİLTERE - POLONYA - UKRAYNA

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Ukrayna, Polonya ve İngiltere’den oluşan üçlü bir ittifak kurulması çalışmasının başladığını duyurdu.

Kuleba’nın duyuruda belirttiği gerekçe Ukrayna konusunda hem ABD’nin sözünde duramadığına hem de Avrupa’dan destek alamadıklarına işaret ediyor: “Gelecekte AB ve NATO üyesi oluncaya kadar bekleyemeyiz. Bunlara bugün ihtiyacımız var. Bu nedenle dost ve yakın görüşlü ülkeleri küçük ittifaklar halinde birleştirerek güçleniyoruz.”

Peki bu “küçük ittifak”ın hedefi ne? Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy açıklıyor: “İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile Rusya’yı kontrolde tutmanın yollarını konuştuk.”

Peki, İngiltere ve Polonya’nın Ukrayna’ya yükümlülükleri ne olacak? Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov “Polonyalı dostlarımızdan ilginç ‘hediyeler’ bekliyoruz” dedi. Ukrayna’yı ziyaret eden Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki o hediyeleri verdi: “Füze, topçu mühimmatı, uçaksavar füzesi, hafif havan topları, insansız hava araçları ve çeşitli savunma silahı yardımında bulunacağız.”

Yani İngiltere ve Polonya, tam da ABD’nin istediği gibi Ukrayna’ya silah yığacak. Rusya’ya karşı cephe yapmaya çalıştıkları Ukrayna’yı, sonuçları itibarıyla ateşe atıyorlar!

PUTİN: UKRAYNA, ABD İÇİN ARAÇ

ABD’nin Ukrayna’yı ateşe attığını en iyi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüyor: “ABD için Ukrayna’nın güvenliği ikinci planda ve ABD bu konuda endişelenmekten çok, asıl görevi Rusya’nın gelişmesini engellemeye odaklı. Mesele de bu zaten. Ukrayna, bu hedefe ulaşmak için sadece bir araçtır. Bu farklı şekillerde yapılabilir. Bizi bir tür silahlı çatışmaya çekerek. Ve Avrupa’daki müttefiklerimizi, bugün ABD’de konuşulan çok sert yaptırımları bize dayatmaya zorlayarak.”

Rusya işte bu nedenle üç temel konuda güvenlik garantisi istiyor: 1- NATO’nun Rusya sınırlarına doğru genişlememesi. 2- Rusya sınırları yakınlarına saldırı silahı sistemlerinin yerleştirilmemesi. 3- NATO’nun askeri altyapısının 1997’deki durumuna geri döndürülmesi.

LAVROV’UN ‘BÖLÜNMEZ GÜVENLİK’ MEKTUBU

ABD ve NATO’nun Rusya’nın güvenlik anlaşması önerisine mektupla verdiği yanıtların, bu üç talebi karşılamadığı anlaşılıyor. Bunun üzerine Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, muhataplarına yeni bir mektup yazdı. ABD’nin 26 Ocak tarihli mektubuna yanıt olmayan bu mektup, “güvenliğin bölünmezliği” konusunda temel ilkeleri ortaya koyuyor.

“Güvenlik tümümüz için ya vardır ya da yoktur” diyen Lavrov, Batı’nın Avrupa Güvenlik Şartı ve Astana Deklarasyonu’ndan özenle kaçtığına işaret etti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşen Lavrov, “Bölünmez güvenlik” konusunun, “Avrupa-Atlantik coğrafyasının mutabık kaldığı temel uluslararası hukuk ilkesi” olduğunu anımsatarak Blinken’in “bunu sadece görmezden gelmekle kalmadığını, tamamen unutturmaya çalıştığını” belirtti.

UKRAYNA’NIN ÇIKARI

Sonuç olarak mektup trafiği ve müzakereler bir süre daha devam edecek. Ancak ABD ve İngiltere’nin ateşe attığı Ukrayna’nın olanlardan çıkarması gereken çok ders var.

ABD Başkanı Joe Biden’ın mesajları ortada: Hem Ukrayna’nın kısa vadede NATO’ya üye olamayacağını belirtiyor hem de asker gönderemeyeceğini söylüyor. Açık ki ABD, Ukrayna’yı Rusya’ya karşı kullanıyor. Krizin faturasını da Ukraynalılar çekiyor. Gelişmiş bir tarım ve sanayi ülkesi olan Ukrayna’nın ABD’ye araç olmak yerine, Çin’e uzanan bir derinlikte Avrasya ticaretini gözeten bir çizgiyi tercih etmesi, Ukraynalıların da bölgenin de çıkarına olacaktır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Esad’ın analizi 25 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları