Asıl Engelli Olan 'Birleşmiş Milletler' mi?

“Sevginin”, dünyanın en yüce duygusu olduğuna ve insanlığın zirvesinde oturtulması gereken bir erdem olduğuna ve aşkın, sevginin ışığını, rengini, en iyi görenlerin, “görme engelliler” olduğuna inanırım. Sevginin güzelliğini, en iyi onlar görür. Onlar güzelliğin ruhunu görürler ve yanıltıcı, yalancı güzelliklerle kendilerini avutmazlar ve aldatmazlar.

Birleşmiş Milletler’in, “bir peri masalı” benzeri, “İnsan Hakları Evrensel Bildirisi” ve “Engellilerin Hakları Sözleşmesi” ile dünyadaki bütün engellilere insan haklarının eksiksiz uygulanması önerilmekte.

Engellilerin yaşamını düzenleyen “evrensel kurallar”, Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 27. maddesinde vurgulanmakta:

“1. Taraf devletler, engellilerin çalışma hakkını diğerleriyle eşit bir şekilde tanır ve bu hak engellilerin açık, kapsayıcı ve erişilebilir nitelikte bir iş piyasası ve çalışma ortamında, serbestçe seçtikleri bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını da içerir.

Taraf devletler, çalışırken sakatlananlar dahil tüm engellilerin çalışma hakkının hayata geçmesini, yasama tedbirleri dahil uygun tüm tedbirleri alarak, güvence altına almalıdır. Buna ek olarak:

(a)  İşe alım ve istihdam edilme koşullarında, istihdam sürerken, kariyer gelişimi ve sağlıklı ve güvenli çalışma koşulları dahil olmak üzere, istihdama ilişkin her hususta, engelliliğe dayalı ayrımcılığı yasaklar;

(b) Adil ve uygun çalışma koşullarının sağlanmasına ilişkin olarak, engellilerin hakları diğerleriyle eşit bir şekilde korunmalıdır. Bu, fırsat eşitliğini, eşit değerde bir iş için engellilere eşit ücret verilmesini ve tacizden korunma ve mağduriyetin giderilmesi dahil olmak üzere güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarını içerir;

(c)  Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde iş ve sendikal haklarını kullanabilmelerini sağlar;

(d) Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde genel teknik ve mesleki rehberlik programlarına, yerleştirme hizmetlerine, meslek içi sürekli eğitime etkili erişimini sağlar;

(e)  İş piyasasında engellilerin istihdam olanaklarını ve kariyer gelişimini desteklemek ve engellilerin iş aramasına ve işe başlamasına, çalışmaya devam etmesine ve işe geri dönmelerine yardım eder;

(f)  Serbest çalışma, girişimcilik, kooperatif kurma ve kendi işini kurma konusundaki fırsatları geliştirir;

(g) Engelli kimseleri kamu sektöründe istihdam eder;

(h) Olumlu eylem programları, teşvikler ve diğer tedbirleri de içerebilecek uygun politika ve tedbirlerle, engellilerin özel sektörde çalıştırılmasını destekler;

(i) Engellilerin çalıştıkları işyerlerinde makul uyumlaştırmanın yapılmasını sağlar;

(j) Engellilerin açık iş piyasasında iş tecrübesi kazanmasını sağlar;

(k) Engelliler için mesleki ve profesyonel rehabilitasyon, işe uyum ve çalışmaya dönüş programları yürütür.

2. Taraf devletler, engellilerin köle olarak tutulmamalarını sağlamalı ve engellileri zorla çalıştırılmaya ve mecburi çalışmaya karşı diğerleriyle eşit bir şekilde korumalıdır.”

Basında engelli hakları ile ilgili haberlere göre, “engelli kadroları boş”.

İşveren engelliyi çalıştırmak yerine ceza ödemeyi seçiyor.

“İstanbul Haber Servisi - Birçok kurum ve kuruluş engelliler için çeşitli kampanyalar düzenlerken, işveren engelliyi çalıştırmak yerine ceza ödemeyi seçiyor, devlet ise elindeki engelli istihdam kadrolarını boş tutuyor.” (Cumhuriyet, 20 Mayıs 2012 )

Özetle, günümüzde yaşananlara bakıp, Birleşmiş Milletler’in, insan hakları üzerine “kaleme aldığı”, masal görüntüsü veren bildirileri ile sözleşmelerini okuduktan sonra kendime sormaktayım:

“Yoksa, asıl engelli olan Birleşmiş Milletler mi?”