İnsan hakları (1): 'BM Engelli Hakları Sözleşmesi'

\n

1992 yılında Birleşmiş Milletler aldığı bir kararla, 3 Aralık gününü “Uluslararası Engelliler Günü” olarak ilan eder... Bu kararın ardından BM İnsan Hakları Komisyonu, üye ülkelerce 3 Aralık gününün “engellilerin topluma kazandırılması ve insan haklarının tam ve eşit ölçüde sağlanması” amacıyla tanınmasını ister... Ve o günden beri, 3 Aralık “Engelliler Günü” olarak bilinmekte.\n

Türkiye’de nüfusun yüzde 12’si, 8 milyon 500 bin kişi engelli. Erkeklerde bu oran yüzde 11.10, kadınlarda, yüzde 13.45. Özürlülerin 3 milyon 783 bin 197’si erkek, 4 milyon 648 bin 740’ı kadın. \n

Özürlü nüfusun bölgelere göre dağılımında da farklılıklar var. Buna göre, en çok özürlü Marmara Bölgesi’nde bulunurken, en az özürlü Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşıyor. Marmara Bölgesi’ndeki nüfusun yüzde 13.1’i özürlüyken, bu oran Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 9.9 olarak belirlenmiş.\n

İngiltere’de özürlü oranı yüzde 12, Avusturya’da yüzde 20, Yeni Zelanda’da yüzde 20, İsveç’te yüzde 12 Norveç’te yüzde 17. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası “engellilerin özel olarak korunması” gereğini 61. maddesinde vurgulamıştır.\n

“Sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması gerekenler\n

MADDE 61- Devlet, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malul ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar.\n

Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.\n

Yaşlılar, devletçe korunur. Yaşlılara devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar, kanunla düzenlenir.\n

Devlet, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri alır.\n

Bu amaçlarla gerekli teşkilat ve tesisleri kurar veya kurdurur.”\n

Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’nin 9 Aralık 1975 tarihindeki toplantısında Engelli Hakları Bildirgesi yayımlanmış ve bu bildirgedeki hakların engelli kişilere sağlanması için gerekli uluslararası ve ulusal düzenlemelerin yapılması gerektiği belirtilmiştir.\n

Türkiye, BM Engelli Hakları Bildirgesi’nin onaylar ve bu onay, 27084 sayılı Resmi Gazete’de 5825 sayılı yasa olarak yayımlanır. \n

“Türkiye tarafından imzalanan, toplam 50 maddeden oluşan ve taraf olan devletlere, engellilere karşı ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve onların yaşam standartlarını yükseltmek gibi yükümlülükler getiren sözleşmenin” uygulanması Bakanlar Kurulu’na bırakılır.\n

Bir masalı andıran Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin, 3. maddesinde yer alan “Sözleşmenin Genel İlkelerini” aktaralım: \n

“ (a) Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıkları da dahil olmak üzere, kişilerin doğuştan sahip oldukları onura ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi,\n

(b) Ayrımcılık yapılmaması,\n

(c) Topluma tam ve etkili katılım ve dahil olma,\n

(d) Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engelliliğin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak kabul edilmesi,\n

(e) Fırsat eşitliği,\n

(f) Erişilebilirlik,\n

(g) Kadın ve erkek arasında eşitlik,\n

(h) Engelli çocukların gelişen kapasitelerine saygı duyulması ve engelli çocukların kendi kimliklerini koruyabilmeleri için haklarına saygı duyulması.”\n

\n\n