Hepimizin bildiği ‘eşkıya’ sözcüğünün tekili ‘şaki’dir. Dünya dillerinde her sözcük, uygun olduğu topraklarda yeşerdiği için Arapça ‘şekavet’ kökünden gelir. Şekavet’in Latince karşılığı haydutluk olsa da; tıpkı balığın şaraptan çok rakıyla iyi gittiği gibi, bizim topraklarımızda başta dağlar, kırsal alanda yol kesip adam soyan ve öldüren açık hava hırsızlarına haydut demek ağızda yarım bir tat bırakır. Yaşadığımız coğrafyada bu haydutlara ‘Şaki’ ve takımına ‘eşkıya’ demek, en azından benim açımdan daha doyurucu...
Genç kuşak gazetecileri arasında en sevdiğim, umudumu ve güvenimi çekincesiz bağladığım üç oğuldan biri olan Murat Ağırel, olağanüstü bir belgesele imza attı ve Şaki başlıklı bir kitap yazdı.
Şaki, tepeden tırnağa yağmalanan, talan edilen bir ülkenin anatomisi.
Kapatılan Akşam Sanat Okulları’na MEB tarafından atanan ve çalışmadan maaşa bağlanıp, üstüne hayali ‘ek ders’ ücreti verilen öğretmenlerden; yandaş müteahhit ve belediye ve bakanlıklara kadar Türkiye’nin kimler tarafından ölümcül bir doyumsuzlukla soyulduğuna dair sadece Sayıştay raporlarına dayanan bir durum saptaması. İşte bize bir örnek:

***

Köprü Nerede, Para Nerede?
Konya Belediyesi “Beys¸ehir Akyokus¸ Yaya Köprüsü I·ns¸aatı” is¸ini 7 Milyon 765 bin TL bedel karşılığı ihale etti. Sayıs¸tay yapılan is¸i yerinde görmek isteyince ortalık karıs¸tı. Denetçilerden oluşan bir inceleme heyeti, ins¸aatın yapıldıgˆı yere gitti. Sayıs¸tay incelemeye gitti gitmesine, ama ihale konusu arazide yapılması gereken işlerin yerinde yeller estigˆini gördü.
Denetçiler “Bu ne hal, inşaat nerede, ne yaptınız?” diye sorduğunda, alınan yanıt hayli ilginçti:
Sayıs¸tay denetçilerine eşlik eden kontrol teşkilatı görevlileri, köprü inşaatı için gereken imalatın yapıldığını, her bir mamülün bitmis¸ hâlinin fotogˆraflarının mevcut olmakla birlikte, mamüllerin bas¸ka bir ihale kapsamında söküldügˆünü anlatmaya çalıs¸tı!
Bunun üzerine Sayıs¸tay, kontrol tes¸kilatı görevlilerinden “söz konusu mamüllerin imalatının yapıldığı, ancak inceleme sırasında yerlerinde mevcut olmadıkları” tanıklığını içeren bir tutanak aldı.
Durum saptaması, Sayıs¸tay’ın belediye yetkilileri ile yazıs¸malarının sonuç kısmına şöyle yansıdı: “Kamu idaresi cevabında özetle, yaya köprüsü yüksekligˆinin standart yükseklik olan 4.60 metre olarak ins¸a edildigˆi hâlde as¸ırı yükleme yapılmasından dolayı yüksekligˆi fazla olan araçların köprüye çarptıkları görüldügˆünden köprüyü koruma amaçlı olarak yol kotunun 50-60 cm indirildigˆini, yol kotunun otopark kotunun altına düs¸mesinden dolayı yoldaki su tahliyesinin yapılamadıgˆını, bu nedenle otoparkın kaldırılarak drenaj sistemleri eklenmis¸ yeni bir düzenleme yapıldıgˆını belirtmis¸lerdir. Karayolları Trafik Yönetmeligˆi’nin 128’inci maddesinin “b” bendine göre karayolunda seyredecek araçların azami yüksekliğinin 4 metre olarak belirlendigˆi göz önüne alındıgˆında 4,60 metre yüksekligˆi bulunan yaya köprüsünün yüksekligˆini arttırmak için yol kotunun 50- 60 cm indirilmesi sebepleri anlas¸ılamamıs¸tır.”
Nasıl, güzel espri değil mi?
Özetle köprü yapılıyor alçak kalıyor, yol indirilip tepe yüksekliği ayarlanınca drenaj sistemi devre dışı kalıyor. Bu sefer de otopark yükseltilerek yeniden drenaj sistemi kuruluyor…
Yahu en bas¸ta köprüyü düzgün yapsaydınız ya!
Asgari ücretli vatandas¸ın ödedigˆi vergiler ile toplanan paralar, hesap hataları ile israf ediliyor. Kamu zarara ugˆratılıyor. Raporda belediye yetkilileri, “I·sraf yok sökülen parçalar bas¸ka yerlerde kullanılmıs¸tır” diyor. Ancak parası ödenen parçaların ne kadarının degˆerlendirildigˆi, kullanılan parçaların TL degˆerleri, bas¸ka yerlere taktırma is¸i için bedel ödenip ödenmedigˆi ise hiç belirtilmiyor.*

***

Murat Ağırel’in Şaki’si, bir gün mahkemelerde iddianame olarak okunacak ve eşkıyanın Türkiye’nin talanından edindiği ganimete el konulmasını sağlayacak!

* Murat Ağırel’in Şaki (İnkilap Yayınevi, 2019) başlıklı kitabından alıntıdır