Siz bu yazıyı pazartesi günü okuyorsunuz. Yunanistan’daki halkoylaması çoktan sonuçlandı. Sonucu, Yunan halkının ABIMF elebaşılarının dayatmalarına evet mi, hayır mı dediğini biliyorsunuz.
Oysa bu yazı pazar günü yazılıyor. Yunanlı seçmenler henüz sandık başındalar ve sandıklar henüz açılmadı.
Umurumda değil. Çünkü tartışmak istediğim AB IMF reçetelerine karşı Yunan halkının tercihinin ne olduğu değil.
Tutun ki referandumda “evet” oyu ağır bastı ve SYRİZA yenildi. İktidar yeniden serbest piyasa ekonomisini bütün Avrupa için geçerli tek sistem olarak benimsemiş bankaların ve AB’nin lokomotifi Almanya ve Fransa’nın her dediğine “Başüstüne” diyecek siyaset bezirgânlarına geçti.
Ya da tersi…
Tutun ki Yunanlılar “hayır” dedi ve SYRİZA taşınamayacak kadar ağır bir yükün altına girdi ve taşıyamadı. Yunanistan yıllar sonra yeniden hiperenflasyonun pençesine düştü. Yarım ekmek için yarım kilo Drahmi banknotları vermek zorunda kaldı.
Olan “şirketler Avrupası”ndan “emeğin Avrupası”na geçmek için verilen mücadelenin bir aşamasından ibarettir.
Bir sonuç değil bir adımdır. İleri ya da geri bir adım…
***
Şirketler Avrupası’nın izlediği uğursuz rota belliydi: Yunanistan’a (İspanya’ya, Portekiz’e, hatta İtalya’ya) kredi ver, o krediyle senin mallarını satın alsınlar, para tükenince yine ve yeni kredi ver. Böylece borçlandır, borcu katmerlendir, ülkeyi iyiden iyiye AB finans sermayesine bağımlı kıl.
SYRİZA bu ahlaksız ve insansız saldırıya karşı güçlü bir itirazdı.
SYRİZA kendini Marksist ve siyasal rotasını da sosyalizm kuruculuğu olarak tanımlamadı. Böyle bir iddiaları da yok.
SYRİZA, şirketler Avrupası’nın dediklerine itirazsız boyun eğen ve bu arada kendileri de küplerini dolduran çürümüş siyasal partilere karşı halkın bağrından fışkırmış bir itiraz hareketiydi ve bir itiraz hareketi.
O kadar…
AB’yi tanımlayan, adeta AB anayasası denebilecek ağırlık ve geçerlikte iki temel metin var:
Biri Kopenhag kriterleri.
Avrupa Birleşik Devletleri’ne giden yolda insan hakları, demokrasi, birey hakları, devletin yükümlülükleri gibi konuları kapsayan bir metin. AB’nin “gülümseyen yüzü” de denebilir.
Öteki o kadar “ünlü” değil: Maastricht kriterleri.
Adeta salt şirketler Avrupası ya da Avrupa’nın şirketleri için yazılmış bir metin. Ayrıntısı bir gazete yazısına sığmaz. Ama şu cümle yeterli olsa gerek: Maastricht kriterlerine göre AB üyeleri serbest piyasa ekonomisini uygulamak zorundadırlar. Yasalarını serbest piyasa ekonomisinin önündeki engelleri kaldıracak yönde yeniden düzenlemekle yükümlüdürler…
Kendilerini AB’nin patronu sayan ülkeler için Maastricht kriterleri AB’nin olmazsa olmazları. Sanki Tanrı buyruğu gibi değişmez ve değiştirilmesi teklif bile edilemez kriterler, kurallar, ilkeler. SYRİZA ise Maastricht ilkelerine yani AB’nin insana değil finans sermayesine hizmet etmek üzere düzenlenmiş kurallarına itiraz ediyorlar. AB’nin ve IMF’nin gazabı da o yüzden pek yüksek ve pek ödünsüz.
SYRİZA yenilebilir. Emeğin Avrupası’na giden yolda ağır bir yenilgi yaşanmış olabilir. Şirketler Avrupası bir kerre daha üste çıkmayı başarmış olabilir.
***
Paris Komünü’nün yenilgisinin ardından 1917 Devrimi ile başlayan o görkemli sosyalizm kuruculuğu da 1989’da yenildi. Ama insanlığın kapitalizmi altedip sosyalizme yürüme tutkusu ve kararlılığında ne değişti?
SYRİZA yenilirse “Emeğin Avrupası’nı savunanlar bir muharebe kaybetti”
densin. Ve bilinsin ki savaş sürüyor….
