AB'nin akil adamları uyardı

Başkanlığını eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Athisaari’nin yaptığı Bağımsız Türkiye Komisyonu, 3. Türkiye raporunda otoriterleşme eğilimine dikkat çekerek Türkiye ile AB arasındaki mesafenin arttığı vurgulandı.

Açık Toplum Vakfı’nın desteğiyle Türkiye’nin AB üyelik sürecini izlemek amacıyla kurulan ve kamuoyunda “Akil Adamlar” olarak da bilinen Bağımsız Türkiye Komisyonu, üçüncü Türkiye raporunu “Avrupa’da Türkiye: Değişimin Kaçınılmazlığı” başlığıyla açıkladı. Başkanlığını 2008 yılında Nobel Barış Ödülü’nü alan eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Athisaari’nin yaptığı komisyonun raporunda, Türkiye’deki otoriterleşme eğilimine yönelik eleştirilere işaret edilerek Türkiye ile AB arasındaki mesafenin arttığına dikkat çekildi. Gezi Direnişi sürecinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “uzlaşmaz bir tepki gösterdiği” vurgulanan raporda, “Gezi Parkı’nın gözler önüne serdiği şey, Türkiye’de müzakere, açıklık ve hoşgörüye dayalı bir siyasi kültürü pekiştirecek yeni bir toplumsal sözleşmeye duyulan ihtiyaçtır” dendi. Raporda otoriterleşme eğitilimine vurgu yapılırken geçen yıl 17 Aralık’ta başlatılan yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarının ardından hükümetin yargı ve poliste atamalar yapmasının “gerçeklerin üzerini örtmek” amacını taşıdığı belirtildi. Raporda, “Öte yandan soruşturmanın hükümetle Gülen arasındaki anlaşmazlığın alevlenmesinden ancak birkaç hafta sonra başlaması da tesadüf olamaz” değerlendirmesi yapıldı. Raporda, Avrupa Birliği’de, “Türkiye’nin AB’ye yönelik güvensizliği ve hoşnutsuzluğu artarken kendi iç krizleriyle meşgul olan AB, Türkiye’nin katılım sürecini neredeyse tamamen göz ardı etti” ifadesiyle eleştirildi. Komisyonun raporunda, Türkiye’de demokratikleşme sürecinin yeniden başlatılması ve siyasi sorunlarını aşma çağrısında bulunuldu. Haziran 2010 ile Ekim 2013 arasında AB ile müzakere sürecinde tek bir başlık açılmadığına dikkat çeken komisyon, “Müzakere sürecinde düşme hızına varan duraklama sadece AB’den kaynaklanmamaktadır, Türkiye de üzerine düşen sorumluluğu üstlenmelidir” görüşünü dile getirdi. Raporda, “Türkiye farklı siyasi güçler ve hükümet ile sivil toplumun önemli kesimleri arasında şiddetli kutuplaşmanın yaşandığı bir dönemden geçmektedir” ifadesi de dikkat çekti.

Bağımsız Türkiye Komisyonu, AB ülkelerinde cumhurbaşkanlığı, başbakanlık, dışişleri bakanlığı ve Avrupa Komisyonu üyeliği gibi görevlerde bulunan önde gelen devlet ve uluslararası kuruluş görevlileri ile aydınların katılımıyla oluşturuldu. Rapor, eski Hollanda Dışişleri Bakanı ve AB Komisyonu üyesi Hans van den Broek, eski İtalya Dışişleri Bakanı Emma Bonino, eski Avusturya Dışişleri Müsteşarı Albert Rohan ve Roma Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Direktörü Nathalie Tocci’in katılımıyla İstanbul’da açıklandı.