Erdoğan, AKP yönetiminde yaptığı değişikliklerle hangi mesajları verdi?

Adalet ve Kalkınma Partisi'ni (AKP) önümüzdeki seçimlere taşıyacak kadroların belirlendiği 7. Olağan Büyük Kongre'de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, delegelerin geçerli oylarının tamamını alarak yeniden genel başkan seçildi. Tüzük değişikliği ile genişletilen partinin en üst karar organı Merkez Karar Yönetim Kurulu'nda (MKYK) önemli değişiklikler yapan Erdoğan, parti yönetiminde eski siyasetçiler ile Doğu ve Güneydoğu kökenli isimlere ağırlık verdi. AKP MKYK'da sınırlı da olsa, Alevi ve Ermeni cemaatinden temsilciler de yer aldı.

Partide kimi siyasetçiler 7. Olağan Kongre sonrasını, 19 yıllık iktidarın ardından "ikinci yeni dönem" olarak adlandırıyor.

Erdoğan konuşmasında; "yeni anayasa", ekonomi, Cumhur İttifakı'nın devamlılığı vurgusu yaptı. Konuşma metnindeki İstanbul Sözleşmesi'ne ilişkin eleştirilerin yer aldığı bölümleri ise atladı.

'Lebalep doldu'

İktidarda 19. yılını dolduran AKP, 7. Olağan Büyük Kongresi, Ankara Spor Salonu'nda gerçekleştirildi. Ankara'nın yoğun bir kar yağışına uyandığı kongre salonunun içi de dışı da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, il kongrelerinde de sık sık övdüğü gibi "lebalep" doldu. Türkiye'nin her yerinden otobüslerle taşınan partililerin kongreye katılımı sağlandı.

Bunun dışında, mevcut ve eski parti yöneticileri, ilçe başkanları, kurucular, davet edilen siyasi parti temsilcileri de kongre salonunda hazır bulundu. Katılımcılardan Covid-19 testi istenmeyen kongrede, zaman zaman maske ve sosyal mesafeye uyulması çağrısı yapıldı ancak kalabalık ortamda bu pek de mümkün olmadı.

"Güven ve istikrar" ana sloganıyla yapılan kongre salonunda, "Biz bu millete efendi olmaya değil hizmetkar olmaya geldik", "Cumhur İttifakı bir masa başı ittifakı değil, gönül mutabakatıdır" pankartları dikkat çekti.

Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı kongrede Divan Başkanlığı'na, Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz seçildi.

'İkinci yeni dönem'

AKP'nin 7. Olağan Kongresi'nde Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktidarının ilk yıllarında olduğu gibi, çok farklı kesimlerden, hatta zaman zaman parti politikalarını eleştiren isimlere listesinde yer verdi. AKP'nin giderek, seçmen tabanını daralttığı ve eski yol arkadaşları ile yollarını ayırması ve ayrılanların da "muhalefet bloğunda" yer alması nedeniyle, Erdoğan'ın, partisini bir sonraki seçime taşıyacak kadroları belirlerken, geçmiş yıllardaki gibi "kapsayıcı, kucaklayıcı, tüm kesimlere mesaj verebileceği" bir kadro oluşturmayı tercih ettiği yorumu yapılıyor.

Kongrede konuştuğumuz siyasetçiler, 7. Olağan Kongre'yi "ikinci yeni dönemin başlangıcı" sözleriyle değerlendirirken, hemen her kesimi kucaklayan geniş bir kadroyla "ikinci 20 yıl iktidar hedefi"ne vurgu yaptı. Erdoğan'ın yeni MKYK listesiyle, MHP ile ittifak ortaklığı dönemindeki söylemleri, HDP'ye yönelik dokunulmazlık tartışması ve kapatma davası nedeniyle "kaçabilecek" Kürt oylarının engellenmesi, bir yandan da parti içinde uzun süredir etkisiz olan eski siyasetçilerin "muhalefet bloğuna kaymasının engellenmesi" hesabının yapıldığına dikkat çekiliyor. Yeni MKYK'da bu nedenle Kürt siyasetçi ve eski parti yöneticisi milletvekili, kurucuları yer verildiği yorumu yapılıyor.

22 isim liste dışı, 47 yeni isim listede

Kongrede yapılan tüzük değişikliği ile AKP'nin 50 olan MKYK üye sayısı 75'e, genel başkanvekilliği sayısı da 2'ye çıkarıldı. Erdoğan 22 ismi liste dışı bırakırken, yeni MKYK'ya aralarında eski başbakan Binali Yıldırım'ın da bulunduğu 47 yeni isim girdi. Erdoğan, kabine ya da grup başkanlığı için adı geçen Yıldırım ile grup başkanvekili Özlem Zengin'e parti yönetiminde görev vermeyi tercih etti.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı olan Cevdet Yılmaz, Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal, Hazine ve Maliye Bakanı olan Lütfi Elvan, Milletvekilleri Ahmet Aslan, Mustafa Ataş, Atila Kaya, Osman Nuri Gülaçar, Ahmet Tan liste dışında kalan isimler arasında yer aldı. MYK üyeleri Efkan Ala, Ali İhsan Yavuz, Fatih Şahin, Hamza Dağ, Hayati Yazıcı, Numan Kurtulmuş, Nurettin Canikli, Öznur Çalık, Ömer Çelik'in de aralarında bulunduğu isimler ise yerini korudu.

Mahir Ünal'ın, AKP Meclis Grup Yönetimi'ne kaydırılması bekleniyor.

Doğu Anadolu ve Güneydoğu ağırlığı arttı

MKYK'da eski milletvekili, parti yöneticisi, Doğu ve Güneydoğu'lu siyasetçi ağırlığı arttı. Çözüm süreci sonrasında, AKP'nin Kürt sorununa ilişkin politikalarına eleştirel yaklaşımları ile bilinen eski Diyarbakır Milletvekili Abdurrahman Kurt'un yanısıra, Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Kasım Gülpınar, eski Gaziantep Millevtekili Şamil Tayyar, MKYK'ya yeni giren isimler oldu. Eski Mardin Milletvekili Orhan Miroğlu da MKYK'daki yerini korudu.

Erdoğan'ın listesinde dikkat çeken bir başka isim ise partinin son dönemdeki politikalarına zaman zaman eleştiriler yönelten ve partinin "muhalif sesi" olarak da nitelendirilen parti kurucularında Ayşe Böhürler oldu. İstanbul İl Başkanlığı'na yeniden aday gösterilmeyen Bayram Şenocak, eski Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel, eski milletvekilleri Haluk İpek, Metin Külünk, eski Adalet Bakanı ve halen TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı olan Bekir Bozdağ da MKYK'nın yeni isimleri oldu.

Ermeni ve Alevi temsilciler

Yeni MKYK'da Ermeni cemaatinden Doktor Sevan Sıvacıoğlu, Alevi Dernekleri Federasyon sözcülüğü ve Erikli Baba Kültür Derneği Başkanlığı görevlerinde bulunan avukat Metin Tarhan da yer aldı. Erdoğan'ın kızı Sümeyye Erdoğan'ın kurucusu olduğu Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) Yönetim Kurulu Üyesi Derya Yanık, 2006'da Türkiye güzeli seçilen Seda Sarıbaş, İYİ Parti'den ayrılıp AKP'ye geçen Tuğba Varol Çokal da AKP'nin yeni MKYK üyesi oldu.

İlk mesaj: 'Kar mikropları temizler'

Eşi Emine Erdoğan ile birlikte kongreye gelen Erdoğan ilk mesajını dışarıda bekleyen partililere, otobüs üzerinden kısa bir konuşmayla verdi. Kongrede, Ankara'da yoğun kar yağışı altında kongrenin gerçekleşmesine dikkat çeken Erdoğan, "Kar yağışının tüm mikropları temizlediği anlamlı buluşmada hepinizi selamlıyorum" dedi. Erdoğan, kongrede yapılacak tüzük değişliğiyle MKYK'nın 75 üyeye çıkarılacağını da burada açıkladı. Kongreye özel "İnandığın yolda yürü" şarkısı ve 3 tanıtım filmi hazırlandı. Erdoğan salona girdiğinde ise Kayahan'ın "Seninle her şeye varım ben" şarkısı çalındı.

Duayla başladı, duayla bitirdi

Gündeme geçilmesinin ardından kürsüye gelen Erdoğan, konuşmasına, tüm illeri özelliklerini yansıtan sıfatlarla tanımlayarak selamladıktan sonra dua ederek başladı. Erdoğan, kongreye teşekkür konuşması için ikinci kez çıktığı kürsüde konuşmasını "Rabbim kolaylaştır zorlaştırma, Rabbim hayırla sonuçlandır" diyerek yine duayla bitirdi.

'2023 Cumhur İttifakı'nın zafer yılı olacak'

Konuşmasının önemli bir bölümünü 19 yıllık iktidarlarında yaptıkları icraata ayıran Erdoğan, kendisinin 2023 cumhurbaşkanı adayı olduğunu "o muhterem" ifadesiyle anlatan Cumhur İttifakı ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye teşekkür ederek, "Hangi partiden olursa olsun, Cumhur İttifakı'na destek olan her bir kardeşime ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Türkiye'yi önce 2023 hedeflerine, ardından da 2053 vizyonuna inşallah bu ittifakla kavuşturacağız" dedi.

Erdoğan, genel başkan seçilmesi nedeniyle kongreye teşekkür konuşmasında da ittifakı bir sonraki seçimlere taşıyacağını da net bir şekilde ifade etti:

"2023 Cumhur İttifakı'nın yeni bir zafer yılı olacaktır. Cumhur İttifakı bir masa başı ittifak değil, gönül mutabakatıdır. Dolayısıyla bir yerlere çekip çevirmeye çalışanlar boşuna uğraşıyorlar. Zillet ittifakı içerisinde olanlar yollarına devam etsinler. Ama cumhur ittifakını onların tanımına girecek hiçbir yanı yoktur."

MKYK listesine farklı kesimlerden isimler alarak "kucaklayıcılık" mesajı veren Erdoğan, teşekkür konuşmasında da "Hiç kimseyi dışlamadan hiç kimseyi ötekileştirmeden hiçbir sebeple kimseyi ayırmadan ayrıştırmadan 84 milyonun birlik ve beraberliği için bu millete efendi olmaya değil hizmetkar olmaya geldiğimizi tekrar ortaya koyacağız" ifadeleriyle buna vurgu yaptı.

Dövizdeki dalgalanma gündemindeydi: 'Gaza basma zamanı'

Erdoğan'ın gündeminde Naci Ağbal'ın Merkez Bankası Başkanlığı'ndan alınmasından sonra dövizdeki dalgalanma da vardı. İktidarlarının ekonomideki başarısını anlatan Erdoğan, yurttaşlara, döviz ve altınlarını "finans araçlarına yatırmaları" çağrısı yaptı:

"Şimdi artık vakit, daha çok çalışma, üretme, gaza basma, hedeflerimize yürüme vaktidir. (...) Kendilerini güvende hissetmek amacı ile evlerinde döviz ve altın tutan vatandaşlarıma buradan bir çağrıda bulunuyorum. Bu vatandaşlarımdan, milli servetimiz olan evlerindeki döviz ve altını, çeşitli finans araçlarına yatırarak ekonomiye ve üretime kazandırmalarını istiyorum. (...) İş insanlarımıza da, 30 Haziran'a kadar devam eden varlık barışından yararlanarak, yurt dışındaki kaynaklarını ülkemize getirebileceklerini tekrar hatırlatıyorum. Ülkemize yatırım yapan uluslararası yatırımcılara ise Türkiye'nin gücüne ve potansiyeline güvenmeleri çağrısında bulunuyorum."

Yeni anayasa mesajı: Gelecek yıl

Erdoğan'ın konuşmasında önemle vurguladığı konulardan birisi ise "yeni anayasa" oldu. "Yeni ve sivil bir anayasa" hedeflerini açıklayan Erdoğan, "ruhunda insan olan, 84 milyon vatandaşı içeren, ülkenin gücü, güvenliği, istikrarı ve kazanımlarını temel alan" bir anayasa hedefi çizdi:

"Bu yeni Anayasa, üstat Cemil Meriç'in söylediği gibi, 'muhteşem bir maziyi daha muhteşem bir istikbale bağlayan bir köprü' kurmalıdır."

Siyasi partilere yeni anayasayı birlikte yapma çağrısını yineleyen Erdoğan, "Yeni Anayasa, açık ve şeffaf bir sürecin ürünü olarak hazırlanacaktır. Yeni Anayasa çalışmalarında bu safhaya önümüzdeki yılın ilk diliminde ulaşmayı hedefliyoruz" vurgusu yaptı.

Evlilik yaşı eleştirisi: 30'lara dayandı

Erdoğan konuşmasında şehirleşme ile ailenin korunmasında yeterli başarıyı sağlayamadıklarını vurgularken, televizyon ve internetin yaygınlaşmasıyla "çekirdek aileden bireye doğru yönlendiren bir kültür iklimi"nin etrafı kuşatmaya başlamasından yakındı, evlilik yaşının yükselmesine tepki gösterdi:

"Öyle ki, evlilik yaşları zaten 30'lara dayanan gençlerimiz arasında hiç evlenmeyenlerin sayısı da artıyor. Bir veya en fazla iki çocuklu aile yapısı giderek yaygınlaşıyor. Ebeveynlerin her ikisinin de çalıştığı ailelerde, şayet yakında ikamet eden bir aile büyüğü yoksa, çocuklar evdeki veya kreşteki bakıcılar tarafından yetiştiriliyor."

Sırada kabine değişikliği var

Kongrenin tamamlanmasının ardından partinin "vitrini" olarak nitelendiren Merkez Yönetim Kurulu'nu (MYK) belirlemek için genel merkeze geçerek ilk MKYK toplantısını gerçekleştiren Erdoğan'ın, daha sonra da kabinede değişime gitmesi bekleniyor.