Mekânların tercümanı

Dirimart, Alman film yönetmeni, oyun yazarı ve fotoğraf sanatçısı Wim Wenders’ın 1983 yılından bu yana yalnız başına yaptığı yolculuklarda çektiği fotoğraflardan oluşan “Pictures From The Surface Of The Earth” sergisine ev sahipliği yapıyor.

16 Haziran’a kadar sürecek sergide Wenders’ın beşi Amerika’nın batı bölgelerinde ikisi ise Japonya’da çektiği yedi “mekân” fotoğrafı yer alıyor.

“Stand der Dinge” ile 1982’de Venedik’te Altın Aslan; “Paris, Teksas”la 1984’te, “Arzunun Kanatları” ile de 1987’de Cannes’da Altın Palmiye kazanan yönetmen, fotoğraf ve sinema üzerine sorularımızı yanıtladı.

- Sergide iç ve dış mekânlarda çektiğiniz fotoğraflarınız yer alıyor. Bu fotoğrafları bir araya getirirken aklınızdaki fikir neydi?

Öncelikle şunu söylemeliyim, ben mekân fotoğrafçısıyım. Evlerin, bahçelerin, sokakların, çöllerin ve dağların insan hakkında ve insana ne anlattığı ile ilgilenirim. Bana göre mekânların karakterleri vardır, dost canlısı ya da düşman, kibar ya da kaba, konuşkan ya da sessiz, komik ya da trajik olabilirler. Yapmanız gereken tek şey, bir mekâna girip orayı dinlemektir.

- Yalnızca mekânları mı fotoğraflamaya değer buluyorsunuz? Başka tür fotoğraflarınızla karşılaşmak mümkün değil mi?

İnsanı, sosyal konuları, savaşı ve modayı konu alan fotoğraflarım da var, evet. Her şey fotoğraflamaya değer, çünkü fotoğraf o ana metanet katar, anı yaratır, sesi olmayanların sesi olur. Ben işte tam da bu nedenle mekânları çekmeyi daha çok seviyorum.

- Sizin için fotoğraf sanatı ile sinema nerede ayrılıyor?

Gerek fotoğraf, gerek sinema fikrini yolculuklarım sırasında oluşturdum ama ikisini birbirinden hep ayrı tuttum. Bir film çekiyorsam kendi hikâyemi mekâna taşırım, hikâye ve karakterler başrolü devralır ve mekân arka plan olarak kalır. Fotoğraf çekiyorsam da yalnızca keşfedeceğim bilinmez mekânları düşünürüm. Sanıyorum artık bu bilinmeyen mekânların tercümanı haline geldim, hikâyelerini dünyaya taşıyorum.

- Fotoğrafa olan ilginiz filmlerinizde kendini hiç mi göstermiyor?

Aslında filmlerim ile fotoğraflarım arasında tek bir ortak nokta var: Her ikisinde de şiddetli bir mekân duygusu kendini gösteriyor. Bu aslında hepimizin ortak duyusu ve hayatta kalmamız için gerekli olan şey. “Wings of Desire”, “American West”, “Lisbon Story”, “Paris, Teksas”ın da aralarından bulunduğu filmlerimin tümünü gözden geçirirseniz, hepsinde bir kenti ya da bir araziyi keşfetme isteği olduğunu göreceksiniz. Bunun zıttı olan, yani bir mekânı konu almayan filmlerdense nefret ettiğimi söyleyebilirim.

- Avrupa Film Akademisi’nin başkanısınız ve Hamburg Güzel Sanatlar Akademisi’nde de film dersleri veriyorsunuz. Son yıllarda önemli festivallerde ödüle değer bulunan filmlere ilişkin gözlemleriniz ne yönde? Sizin ‘iyi film’ kriterleriniz nelerdir?

Ana akım sinemanın belli formüllere ya da planlara dayalı olduğunu görmekle birlikte, orijinal olmaya cesaret eden her filmi seviyorum. Yalnızca hayal gücü olmayan, gerçeklikle de bezenmiş filmleri takdir ediyorum. Örneğin son Berlin Film Festivali’nde ödül alan “Bir Ayrılık” filmini çok beğendim, bugün birçok ana akım filmin aksine, başka filmlerin deneyimlerinden değil de gerçek bir hayat deneyimden yola çıkan bu film gerçekten güzeldi.

- Sırada yeni film projesi var mı?

Kanada’da geçen, “Every Thing Will be Fine” adlı bir aile draması hazırlığındayım. Bir yandan da mimarlık üzerine, uzun döneme yayılan bir film projem var. Her iki film de 3 boyutlu olacak. Özetle 3 boyut ile gezegenimizi nasıl sinemaya aktaracağımla ilgileniyorum bugünlerde…