Siyaset ve hukuk dünyası, ‘Türk’ ifadesinin çıkarılmasını yorumladı: Bakan ‘oluru’yla kaldırılamaz

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın aldığı karar kapsamında bazı koroların isminde yer alan “Türk” ibaresi çıkarıldı. Düzenlemeler kapsamında Şanlıurfa’daki Devlet Türk Halk Müziği Korosu Müdürlüğü’nün ismi Şanlıurfa Sıra Gecesi Müzik Topluluğu Müdürlüğü, Elazığ’daki Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Müdürlüğü’nün ismi Elazığ Kürsübaşı Müzik Topluluğu Müdürlüğü, Diyarbakır’daki Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Müdürlüğü’nün ismi Diyarbakır Medeniyetler Müziği Korosu Müdürlüğü, Edirne’deki Devlet Türk Müziği Topluluğu Müdürlüğü’nün ismi ise Rumeli Müzikleri Topluluğu Müdürlüğü olarak değiştirildi. Duruma siyasilerden, hukukçulardan ve sendikalardan tepki geldi. Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, “Daha önce de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isteği doğrultusunda sözde birleştirici olmak amacıyla devlet ve kamu kuruluşlarının adlarındaki ‘Türk’ sözcüğü ya da ‘T.C.’ kısaltması kaldırılmış ancak kamuoyundaki yoğun tepki üzerine bu uygulamadan vazgeçilmişti” anımsatması yaparak “Şimdi yeniden başa dönülüyor” ifadelerini kullandı. Anayasal ve yasal terim olarak “Türk” sözcüğünün etnik bir kimliği ifade etmediğini belirten Türk, “Bu sözcük, anayasanın 66. maddesinde verilen tanımla ‘Türk Devleti’ne vatandaşlık bağı olan herkes’ için ‘Türk milleti’ ya da -66. maddede olduğu gibi- ‘Türk Devleti’ şeklinde ‘Türkiye Devleti’ ile eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. ‘Türk’ sözcüğü, Türk milletinin her bireyini ve Türkiye Devleti’nin her vatandaşını, hiçbir etnik ayrım gözetmeksizin kucaklayan bir terimdir. Her milletin ve devletin böyle bir adı vardır. İsimsiz millet veya devlet yoktur” diye konuştu. Devlet madalyalarından Atatürk kabartmasının çıkarıldığını da anımsatan Türk, “Bütün bunlar, Türk ve Atatürk alerjisi olarak nitelenebilir. Ama hiçbir milletin bireyleri kendi milletine, hiçbir devletin vatandaşları kendi kurucusuna karşı böyle bir tepki göstermemektedir. Bizde az da olsa tersine sözler söylenmesi ya da tersine uygulamalar yapılması, anlaşılmaz bir vefasızlık ve nankörlüktür. Böyle bir tutum, hiçbir Türke yakışmaz; hiçbir devlet veya kamu kuruluşu böyle bir inkârcı tutum içine giremez” ifadelerini kullandı. 

‘KALDIRMASI MÜMKÜN DEĞİL’

Hukukçu Ömer Lütfü Avşar ise durumu hukuki açıdan değerlendirdi. Avşar, “Bakanlar Kurulu ibaresinin karşılığı 16 Nisan referandumundan sonra Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi oldu. Dolayısıyla bakanlar kurulu kararı ile tesis edilen bir işlemin paralel bir idari işlemle, Cumhurbaşkanlığı kararıyla yeniden düzenlenmesi mümkün olabilir” dedi. Bakanların da eskisi gibi yetkileri olmadığını aktaran Avşar, “‘Topluca karar alma ehliyeti’ dahi olmayan bir bakanın, bakanlık kararıyla ya da bakanlıktaki bir makamla, bakanlar kurulu kararını ortadan kaldırması mümkün değil” dedi.

‘İPTAL EDİLMESİ GEREKİR’

Eski Kültür Bakanı İstemihan Talay da değişikliğin yanlış olduğunu vurgulayarak “Oradaki korolar sadece oranın müziğini değil, bütün Türk halk müziğini seslendiriyor. Sadece bölgesel düşünüp onlara bulunduğu ilin ismini verip Türk adının çıkarılması yanlış bir uygulama. Çok önemli hassasiyetlerin olduğu bir dönemde böyle bir girişimin kime faydası olacağını anlamak mümkün değil” dedi. Bakanlar Kurulu kararıyla verilen bir ismin bir bakan oluruyla değişemeyeceğini söyleyen Talay, “En azından onay yerinin Cumhurbaşkanı olması gerekir. Hukuki açıdan da şekil açısından da yanlış bir uygulamadır. Danıştay’a başvurulursa şekil şartının da yerine getirilmemesi nedeniyle iptal edilmesi gereken bir karar” ifadelerini kullandı.  

YARGIYA TAŞINIYOR

Kültür Sanat-Sen Başkanı Ahmet Özbek de isim değişikliğini ve teşkilat taşımasını yargıya götüreceklerini duyurdu. Özbek, “Türk isimleri korolardan kaldırılıyor. Bu yerel isimler verilen koroların işlevinin ne olacağına dair bir şey yok. Bunlar yıllardır oturmuş isimlerdi. Bir de halk dansları topluluğunun Ankara’dan İstanbul’a taşınması söz konusu. Sözleşmeli çalışanlarımız da var, onlara ne olacağı belli değil. Konuyla ilgili hukuki yollara da başvuracağız” dedi.

‘SEÇİM İÇİN OLABİLİR’

Hukukçu Bülent Yücetürk ise “Bu kadar vatan-millet bayrak siyaseti yaparken neden böyle bir değişikliğe gerek duyuldu? Bunun açıklaması sanırım, özellikle Güneydoğu’daki müzik topluluklarından Türk isminin çıkarılması, oradaki Kürt seçmene mesaj vermeye çalışıyor olabilirler” dedi. 

İYİ PARTİLİ TÜRKKAN’DAN ÖNERGE

Kültür Bakanlığı’nın kararına İYİ Parti Grupbaşkanvekili Lütfü Türkkan da tepki gösterdi. Türkkan, TBMM Başkanlığı’na Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Türkkan Ersoy’a şu soruları yöneltti:

“Koro isimlerinden ‘Türk’ kelimesinin çıkarılması kararı kimin ya da kimlerin tavsiyesi doğrultusunda alınmıştır? Çözüm süreci döneminde ‘Türk’ kelimesinin ırkçılık çağrışımı yaptığı görüşü savunularak ‘Andımız’ın kaldırılması istenmiş ve bu doğrultuda adım atılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı da mı aynı görüşe sahiptir, korolardan ‘Türk’ kelimesinin çıkarılması kararı bu doğrultuda mı alınmıştır? Bakanlık’ın bu kararının Danıştay’ın ‘Andımız’ın okutulmaması kararı ve Devlet Nişanı verilecek Arap liderleri ve işadamlarının Atatürk kabartmalı nişanlardan rahatsız olması nedeniyle Atatürk’ün bu kabartmalardan çıkarılması ile aynı döneme denk gelmesi bir rastlantı mıdır, yoksa Bakanlık, korolardan ‘Türk’ kelimesinin çıkarılması kararını bu kararların devamı niteliğinde mi almıştır?”