Tüp bebek hangi aşamalardan oluşur?

Doğal yollardan çocuk sahibi olamamış olan çiftlerin çoğu en kısa sürede tedavi olarak bebek sahibi olmak isterler. Bazı çiftlerde bu heyecanın etkisiyle, neden bebeklerinin olmadığının sebeplerini öğrenmeden tüp bebek tedavisiyle tanışmak isterler. Halk arasında genellikle tüp bebek yöntemi sayesinde çiftlerde % 100 oranında gebe kalmayı sağlayan bir yöntem olarak algılanır. Ancak uygulanan tedaviden yeteri oranda başarı sağlamak için bazı etkenlerin bir arada olması gerekir. Tüp bebek tedavisi çiftlerin bazıları için oldukça zahmetli geçen süreçlerden olarak kabul edilir. Çiftlerin bu tedavi sırasında yaşadıkları, stresli günler geçirmelerine sebep olabilir. Sonuçta tüm çabalarına rağmen bebek sahibi olamamış kişiler, bu tedaviden büyük umutlar duymaktadır. Tüp bebek tedavisi genel olarak 4 aşamadan oluşur. Tedavinin başında çiftlerin yapması gerekenler ve tedavi sürecinde yapılması gerekenler büyük bir özenle uygulanmalıdır.

Tüp bebek tedavisiöncesinde yapılması gerekenler nedir?
Çiftlerin tüp bebek tedavisine başlamadan önce ya da bu tedavi için karar vermeden önce mutlaka gebeliğin elde edilip edilmeyeceği konusunda araştırma yapılmalıdır. Bu araştırmalar sırasında erkeğe bağlı sperm sorunları tespit edilmezse, kadının yumurtalıklarında yumurtlama fonksiyonlarının düzenli olduğu belirlenirse, kadın tüpleri açıksa tüp bebek tedavi yöntemini denemeye gerek kalmayabilir. Çiftlere uygulanacak aşılama tedavisi ya da yumurtlamayı arttıran tedavilerle de bebek sahibi olmaları sağlanabilir. Bu tedavilerle daha hesaplı bir maliyetle bebek sahibi olunabilir. Yumurtlamayı arttıran tedavilerde kadınlara ay içinde normal olarak bir tane olan gelişmiş yumurta sayısı arttırılarak gebe kalınması sağlanabilir. Yumurta sayısını arttırmak için haplar ya da iğneler kullanılmaktadır. Bu yapılarak ay içinde daha fazla yumurta gelişimi sağlanıp, doğal yollarla gebelik şansı arttırılabilir. Doktorun önerisine uyularak uygun zamanlarda cinsel birleşme sağlayıp, doğal olarak hamile kalınabilir. Aşılama yöntemiyle erkekten alınan sperm laboratuvar koşullarında yoğunlaştırılarak, daha hareketli bir duruma getirilir. Daha sonra kadının rahmine bırakılıp, gebelik şansı arttırılabilir. Bu hem sperm sayısını arttırır, hem de gebelik elde etmek için zaman kısaltılmış olur. Bu tedaviyle beraber yumurtlamayı arttırıcı tedavi uygulanırsa, çiftlerin gebelik elde etme başarı şansı daha yüksek olur.
Tüp bebek tedavi yöntemine göre zahmetsiz ve maliyeti düşük olduğundan, şartlar uygun olursa bu yöntemlere öncelik verilmelidir. Yardımcı üreme yöntemleri kullanıldığında en önemli konu çiftlerin sabırlı olmayı öğrenmesi olacaktır. Yapılan tetkikler sonucunda çiftlerin başka türlü gebelik elde edemeyeceği saptanırsa, tedaviye bu doğrultuda devam edilir. Tüp bebek tedavisiyle çiftlerin bebek sahibi olacağı tespit edilirse, bu tedavinin başarısı için çiftlerin kendilerini buna  hazırlamaları gerekir.

Tüp bebek aşamaları nelerdir?
Tüp bebek tedavisine karar verildikten sonra, öncelikle çiftler uygulanacak olan tedavi yöntemlerini incelemeli ve bu konuda yeterli bilgi sahibi olmalıdır. Tüp bebek tedavisi toplamda 4 aşamadan meydana gelir. Tedavideki ilk aşamada kadının yumurtalıkları uyarılarak,ay içindeki yumurta sayısında artış sağlama amaçlanır. İkinci  aşamada yeterince olgunlaşan ve istenilen düzeye gelen yumurtalar, genel anestezi altında ve uzman kontrolünde toplanır. Bu yumurtalar laboratuvar ortamında özenle seçilip ayrılmakta ve özel bir kabın içinde saklanmaktadır. Bu işlem yapılırken erkek hastanın laboratuvar ortamında sperm vermesi gerekir. Alınan spermlerin içinden canlı ve hareketli olanlar özenle seçilip ayrılır.
Tüp bebek aşamalarında 3. adımında ise erkek hastadan alınmış olan spermlerin laboratuvar ortamında yumurtalarla döllenmesi için çalışma yapılır. Bu aşamada spermler 24 saat içinde yumurtaları döllemektedir. Bunlar uygun bir ortamda bekletilerek, bu hücrelerden embriyoların elde edilmesi sağlanır. Daha sonra embriyologlar tarafından elde edilen embriyoların kontrol edilmesi ve embriyolara uzman kontrolünde yapılacak bir operasyonla birlikte kadının rahmine transfer edilme aşaması(4. ve son aşama)gerçekleştirilir. Bu yapılan işlemden önce hastanın bol su içmesi fayda sağlar. 

Tüp bebek uygulamasından sonra ne olur?
Tedavinin bütün aşamaları yapıldıktan sonra, gebeliğin gerçekleşmesi için bekleme dönemine geçilir. Ortalama olarak bu uygulamalardan 2 hafta kadar sonra transfer yapılmış olan kadına gebelik testi yapılır ve tüp bebek tedavisinin başarısı belirlenir. Bu testin sonucuna göre gebelik oluşumu tespit edilmezse, başarısız bir tüp bebek tedavisi olduğu söylenebilir. Bu dönemde artık tüp bebek tedavisinin sonlandırılması gerekir. Test sonucu pozitif olarak çıkarsa, tüp bebek tedavisine kalındığı yerden devam edilir. Bundan sonraki aşamalarda kadın için progesteron tedavisi yapılır. Bu tedavi genel olarak olası düşüklere karşı önlem alınması için uygulanır.

Tüp bebek tedavisi çiftlerde en fazla kaç defa denenebilir?
Tüp bebek tedavisi sırasında yapılan denemelerde çiftler açısından herhangi bir kısıtlama bulunmaz. Ancak uygulanan tedavinin iyi bir tüp bebek merkezinde yapılıyor olmasıyla ve bunun sonucunda yine tedaviden başarısızlık elde ediliyorsa, bu etken gebelik elde etme konusunda çiftlerde umutların azalmasına sebep olabilir. Bazı çiftlerde nedeni belirlenemeyen embriyonun rahme tutunamama sorunu yaşanır. Birden çok yapılan denemelerden sonra, yine de bu çiftlerde gebelik açısından başarı sağlanabilir. Günümüzde yapılan araştırmalarda 8 ya da 10 denemeden sonra başarı sağlanmış çiftler belirlenmiştir.

Tüp bebek tedavisi hangi koşullarda sonlandırılmalıdır?

• Toplanan yumurtaların fonksiyonlarını yerine getiremeyecek olması veya hiç yumurta elde edilememesi halinde
• Toplanmış yumurtaların olması gerekenden daha öne çatlaması halinde
• Elde edilen yumurtaların spermlerle döllenmemesi halinde
• Bölünmesi gerekli olan fakat bölünemeyen döllenmiş yumurtaların oluşması halinde
• Baba adayında tedavi yapılırken sperm elde edilememesi halinde
• Kadına transfer edilecek kadar iyi kalitede ve normal koşullarda embriyo olmaması durumunda tüp bebek tedavisi sonlandırılmalıdır.