Godot'yu Beklerken, ilk kez 1955’te bugün sahnelendi

Godot'yu Beklerken, 1948 yılında Fransızca olarak yazıldı ve 1953'te Paris'de sahneye kondu. Zamanla ülke çapında bir ün kazandı.1954 yılında Beckett tarafından bazı değişikliklerle İngilizceye çevrildi ve başka ülkelerde de sahnelenmeye başladı. Avangard olarak nitelenmesine karşın hızla klasikleşti. Avangard olarak nitelenmesine karşın hızla klasikleşen oyunun varoluş sancıları çeken kahramanları Vladimir ve Estragon, yolları kesiştiğinde birbirleriyle iletişim kurmaya çalışır. Her gün yinelenen bu ritüelde bellek, işlevini yerine getiremeyince de gerçekliğin kesinliğinden uzaklaşmaya başlarlar.

Eylemsizliklerine yenilmiş insanların, Godot adında ne olduğu bilinmeyen bir kimse veya "şeyi" beklemelerini konu alan en önemli absürt tiyatro eserlerinden biridir.

Ayşegül Yüksel, Beckett için şöyle söyler:

Beckett, geçmiş değerlerle ilişkisini koparmış, geleceğin değerlerini yaratamayan, bir yandan içinde yaşadığı ve anlayamadığı dünyanın karmaşası içinde edilgen bir konuma itilmiş, bir yandan da hem “dünya” denen toplumsal olgunun vazgeçilmez “varlığı” olmanın hem de “yeryüzü”ndeki tüm yaratıklar gibi “ölüm”e yazgılı oluşunun ikilemini sonsuz bir tedirginlik içindeyaşayan insan adına dile getirilmiş amansız bir başkaldırının yazarıdır.

Bir kurtarıcı olarak -asla gelmeyen- Godot;

Ayşegül Yüksel, Beckett’in yapıtlarındaki özel isimlerin genellikle bir anlam çağrıştırması nedeniyle Godot isminin, “God” yani “tanrı” kelimesinden geldiğini düşünür.

Estragon: Böyle devam edemeyeceğim ben.

Vladimir: Sana öyle geliyor.

Estragon: Ayrılsak? Belki daha hayırlı olur.

Vladimir: Yarın asarız kendimizi. (bir an.) Godot gelmezse.

Estragon: Ya gelirse?

Vladimir: Kurtuluruz.

ABSÜRD TİYATRO NEDİR?

Esslin, Absürd tiyatronun özelliklerini şöyle özetler:

Bu oyunlar yüzyıllardır tiyatroyu tiyatro yapan bütün ölçütleri yerle bir ettiler ve bu yüzden, tiyatroya iyi tasarlanmış bir oyun izlemeyi umarak gelen insanlara karşı bir kışkırtma gibi göründüler. İyi tasarlanmış bir oyunda, iyi gözlemlenmiş ve davranışları ikna edici karakterler sunması beklenir; bu oyunlar ise çoğunlukla tanımlanması güç karakterler ve anlamsız eylemleri içerirler. İyi tasarlanmış bir oyundan zekice ve mantıklı bir biçimde kurgulanmış, akıcı diyaloglarla izleyiciyi eğlendirmesi beklenir; bu oyunlardan bazılarında ise diyaloglar anlamsız eveleme gevelemelere indirgenmişlerdir. İyi tasarlanmış bir oyundan bir başı, bir gelişimi ve derli toplu bağlanmış bir sonu olması beklenir; bu oyunlarise çoğunlukla rastgele başlayıp yine rastgele biterler.

Vladimir ve Estragon

Beckett yazmaya başladığında Vladimir ve Estragon için herhangi bir görsel ögeye sahip değildi. Roger Blin: "Beckett seslerinin duymasına rağmen karakterleri bana açıklayamıyordu. Bana şöyle dedi: 'Emin olduğum tek şey melon şapka giydikleri.'" Beckett'ın yaşadığı dönemde ve yerde melon şapka babasını da barındıran topluluk tarafından giyilirdi. Vladimir ile konuşulduğunda o bir şair olmalı diye düşündürür ve Estragon Vladimir'in şair olduğunu söyler. Laurel ve Hardy'i hatırlatan özellikler mevcuttur.

Oyunun çoğunda Estragon otururken ve hatta uyuklarken Vladimir ayakta durur. "Estragon uyuşuk, Vladimir ise huysuzdur." Vladimir gökyüzüne bakar derin bir şekilde filozofik ve dinsel konuları düşünür. Estragon ise "taşa aittir-uyuşuktur", zihnini ne yiyeceğini veya nasıl hareketlerini ve ağrılarını kolaylaştıracağı üzerine meşgul etmektedir. Estragon direkt ve kolay biridir. Alzheimer hastalığından acı çekmektedir. Al Alvarez şöyle yazmıştır: "Ama belki de Estragon'nun unutkanlığı aralarındaki ilişkinin yapışkan bağdır. Estragon sürekli unutur, Vladimir ise hatırlatır. Aralarında zaman geçirirler." Ne kadar zamandır bir arada bulundukları bilinmemektedir.

Söz ve hareket uyumsuzluğu;

Vladimir: Eee, gidelim mi?

Estragon: Evet, gidelim.

Kımıldamazlar.