Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu hafta Londra’da düzenlenen Ukrayna’nın Yeniden İnşası Konferansı’nda ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile bir araya geldi. 13 yıldır yaptığı MİT Başkanlığı görevinden sonra ilk kez dışişleri bakanı rolüyle yurtdışında görüşmelerde bulunan Fidan, Blinken ile görüşme öncesinde, “Her konuda aynı fikirde olmayabiliriz ancak NATO ve diğer platformlardaki uzun süreli müttefikliğimiz bizi birlikte çalışmaya devam etmeye zorluyor” açıklamasını yaptı. Fidan, bu demeciyle Türkiye’nin bir nevi ABD ve Avrupa başkentlerinin her talebini karşılamaya hazır olmayacağı mesajını veriyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sürdürdüğü ve Rusya’nın takdirle karşıladığı Türkiye’nin “bağımsız dış politikasında” ele alması gereken acil konuların başında İsveç’in NATO üyeliği var. 

Türkiye, İsveç’in kendi topraklarında PKK’ye karşı terörle mücadele konusunda yetersiz olduğunu ve bu nedenle NATO üyeliğine onay vermediğini savunuyor. ABD ve Avrupa ise Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından NATO şemsiyesi altında Batı ittifakını güçlendirmek ve Moskova karşısında sert bir hat oluşturmak için İsveç’in üyeliği konusunda Ankara’ya pres yapıyor. Türkiye, bir tarafta NATO üyeliğinin gerekliliklerini yapmak diğer tarafta Rusya ile mevcut ilişkileri bozmamak için hassas bir denge politikası peşinde. Daha önemlisi Türkiye, İsveç’i ABD’den talepleri konusunda bir koz olarak kullanıyor. 

DİPLOMATİK BASINÇ ARTTI

Türkiye, ABD’ye 40 Lockheed Martin üretimi F-16 savaş uçağı ve yaklaşık 80 adet modernizasyon kiti alma talebini iletmişti. ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, geçen yıl bu satışa destek verdiklerini açıklamıştı ancak satışın gerçekleşmesi ABD Kongresi’nin onayına bağlı. Kongre ise 20 milyar dolarlık bu satışa yeşil ışık yakmak için Türkiye’den Yunanistan’la iyi ilişkiler, İsveç’in NATO üyeliği ve Suriye’nin kuzeyine askeri operasyonlar düzenlememesi beklentisi içinde. Ankara ise Biden yönetiminin ABD Kongresi’ni satış için zorlamasını istiyor. Batılı güçlerin acil hedefi, 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi’nde İsveç’in üyeliğinin ilan edilmesi. Bunun için ABD, Türkiye üstündeki diplomatik basıncı artırdı. Almanya ve Fransa gibi Avrupa’nın ağır topları Ankara’ya mesajlarını daha yüksek sesle iletiyor. 

RUSYA’YA AÇIK SİNYAL

Bu esnada İsveç, üye olmadan NATO ve üye ülkelerle ortak operasyonlar için hazırlıklara başladığını duyurdu. Buna göre İsveç, yabancı ekipman ve personeli topraklarında geçici olarak konuşlandırarak Rusya’ya açık bir sinyal göndermeyi hedefliyor. Türkiye’nin Washington’da çalıştığı lobi şirketleri ABD’nin F-16 satışına yeşil ışık yakacağına Ankara’yı inandırmış görünüyor. Oysa ABD’deki genel beklenti, önce Ankara’nın İsveç’e yeşil ışık yakması yönünde. 

NATO zirvesine birkaç hafta kala kızışan İsveç pazarlığında hangi ülkenin şapkasından tavşan çıkaracağını hep birlikte göreceğiz.