Büyük bir Avrupa ülkesinin cumhurbaşkanı, eski ABD Başkanı Donald Trump ile bir toplantıda ayağa kalkar ve NATO savunma harcaması konusunda “Eğer ödemezsek ve Rusya tarafından saldırıya uğrarsak bizi koruyacak mısınız?” diye sorar.

Trump “Hayır, sizi korumam. Hatta onları canları ne isterse yapmaya teşvik ederim. Faturalarınızı ödemeniz gerekiyor” yanıtını verir. 

Seçim kampanyası yürüten Trump, bu anekdotu geçen hafta yeniden gündeme getirdiğinden bu yana Avrupa başkentlerinde ciddi bir kaygı dalgası yaşanıyor. 

Trump’ın kasım ayındaki başkanlık seçimlerini kazanması durumunda ABD’nin NATO üyeliğinden çekilmesi, gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 2’sini savunma endüstrisine harcamayan NATO üyelerini dışlaması, Ukrayna-Rusya savaşında Rus lider Vladimir Putin yanlısı bir tavır sergilemesi ve Avrupa ile ABD arasındaki transatlantik ittifakın bütünüyle ortadan kalkması gibi kaygılar Avrupa ülkelerini arayışa sürükledi. 

ALTERNATİF ARAYIŞI

Polonya’nın komünist yönetimden çıkışını kolaylaştırmak için 1991’de Almanya’nın Weimar kentinde Fransa, Almanya ve Polonya arasında kurulan Weimar Üçgeni’nin pazartesi günkü toplantısı sadece birlik ve beraberlik gösterisi değildi. 

Almanya, Fransa ve Polonya dışişleri bakanlarını bir araya getiren görüşmede Ukrayna’ya desteğin yanı sıra NATO ittifakının yararları, Rusya’nın bir Avrupa Birliği ülkesini işgal olasılığı, özellikle de savunma konusunda Avrupa’nın alternatif bir mekanizmaya ihtiyaç duyması gibi mesajlar öne çıktı.

NÜKLEER GÜVENLİK ÇIKIŞI

Öte yandan Almanya’nın Maliye Bakanı ve Hür Demokrat Parti lideri Christian Lindner, İngiltere ve Fransa’nın nükleer silahlarının dahil edileceği alternatif bir savunma modeli konusunu ele almak gerektiğini söyledi. 

Almanya merkezli Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinde bu hafta bir makale kaleme alan Lindner, “Fransa ve Büyük Britanya’nın stratejik nükleer güçleri ittifakın güvenliğine halihazırda katkı sağlıyor... Trump’ın son açıklamalarını NATO şemsiyesi altında Avrupa güvenliği unsurunu yeniden daha fazla düşünmek için bir çağrı olarak görmeliyiz” ifadelerini kullandı. 

Alman bakan, Fransa ve İngiltere’nin kollektif bir savunma için stratejik yeteneklerini genişletme ve birleştirmesinin Avrupa’da barış ve özgürlük için gerekli olduğu mesajını verdi. 

Avrupa Parlamentosu’nda Avrupa Halk Partisi Grubu Başkanı Alman politikacı Manfred Weber de Lindner’in çağrısına katılarak Avrupa’nın nükleer bir şemsiye altına girmesi ve İngiltere ile yeni bir sayfa açılması fikrine destek verdi.

Avrupa’nın büyük güçleri toplantılar, demeçler ve çağrılarla kıta savunmasının geleceğini yeniden şekillendirmeye çalışırken küçük ülkeler ise olası bir Trump başkanlığı için ABD’den silah siparişlerini artırma gibi yolları düşünüyorlar. 

Avrupa, tüm kıtaya yayılabilecek bir savaşı yıllardır başaramadığı kollektif savunma hayalini canlandırarak engelleme peşinde. 

Weimar Üçgeni’nin ortak açıklamasındaki ifadeler, Avrupa’daki ruh halini iyi özetliyor: “Bu toplantı, uluslararası ilişkilerin muğlaklık, öngörülemezlik, belirsizlik ve istikrarsızlık nitelendiği bir dönemde gerçekleşiyor...”