Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
İkinci restorasyon hamlesi
ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi’ni (UGS2017) ikinci hegemonya restorasyonu hamlesi olarak okuyabiliriz. Birinci restorasyon hamlesi (11 Eylül 2001’in ertesinde açıklanan Dört Yıllık Savunma Gözden Geçirme -QDR 2001- raporu, 2002’de açıklanan Yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi), umulanın aksine, ABD’nin ekonomik, askeri, kültürel zaaflarını sergilemiş, hegemonyasını daha da gerileterek sönümlendirmişti.
QDR 2001’den...
Birinci restorasyon hamlesinin arkasında, ABD’nin ekonomik, kültürel çekiciliğinin, (liderlik kapasitesinin) zayıfladığı, ancak askeri kapasitesinin hâlâ rakipsiz olduğu varsayımı vardı: ABD hegemonyasının, rıza alma “ayağı” kırılmıştı, ancak şiddet uygulama “ayağı” hâlâ sağlamdı. ABD, üstünlüğünü ve çıkarlarını koruyabilmek için askeri kapasitesine öncelik verecekti. Rıza almaya değil de, şiddete ve dayatmaya dayalı bu yeni yönelim bir imparatorluk projesi anlamına geliyordu. Zaten ABD’de kimi yazarlar daha 1997’de “American Emporium” kavramını kullanmaya başlamıştı.
Bu iki belge, ABD yönetiminin, küreselleşmeyi (tüm coğrafyaların ABD sermayesine, iradesine açık kalması) korumak için, gerektiğinde geleneksel müttefiklerini bir kenara koyarak tek başına davranabileceğini, yeni bir tehdit algısıyla, önleyici vuruşlar yapabileceğini söylüyordu. Bu yeni stratejinin birinci amacı, ABD’ye rakip güçlerin yükselmesini engellemekti. Sonra BOP, Afganistan ve Irak işgalleri, Ilımı İslam projesi, rejim değişiklikleri...
Bu atılım başarılı olamadı. Dahası, ABD ekonomisine, bütçe fazlasını açığa çeviren, 2007 finansal krizini çabuklaştıran yeni mali yükler getirdi; 2006’da Savunma Bakanı Rumsfeld’in yerine, Robert Gates’in gelmesiyle rafa kalktı. Obama döneminde, yeniden müttefiklerle birlikte davranma stratejisine geri dönülürken, ulusal çıkarlar, tehditler listesine “küresel ısınma” da eklendi. ABD hegemonyası gerilemeye, yeni büyük güçler yükselmeye devam etti.
UGS-2017’ye...
UGS 2017, birçok açıdan birinci hamlenin yarattığı yıkımın ürünlerinin bir sonucudur. Bu ürünlerden birincisi, bizzat Trump yönetiminin kendisidir.
İkincisi, ilk atılım yeni savaşlara, Şii-Sünni kamplaşmasına, IŞİD olayına ve büyük göçlere yol açtı. Finansal kriz içinde Çin, tek kuşak tek yol projesi ve teknolojik ilerlemeleriyle kendi mekânını (küreselleşmesini) yaratmaya başladı. Rusya kendine Avrupa’da ve Ortadoğu’da yeni etki alanları açtı.
Yeni UGS içinde küreselleşmenin adı bile geçmiyor. Aksine ulus devletlerin egemenlikleri, dış ticarette haksız rekabete karşı mücadele kavramları korumacılık eğilimine işaret ediyor. ABD sanayisinin verimliliğinin, inovasyon, teknolojik liderlik kapasitesinin restorasyonu, ülke altyapısının yeniden inşası, enerji alanında egemen güç olmak gibi hedefler vurgulanıyor. Bu hedeflere ulaşmak için sermayeye daha fazla serbestleştirme getiriliyor. Enerji alanında egemenlik amacıyla birleştirince, küresel ısınma sorununun gündemden çıktığını, “vergi reformu” da gelir dağılımının bozulmasının ciddiye alınmadığını gösteriyor.
Askeri harcamaların artırılmasının yanı sıra, nükleer ilk vuruş, hatta nükleer olmayan stratejik saldırılara (siber saldırılarda bu kategoriye alınabiliyor) karşı nükleer silah kullanma niyeti de, UGS-2017’nin kapsamı içinde.
UGS-2017, öncekilerden farklı olarak, ılımlı ve radikal ayrımı yapmadan, siyasal İslamın tümünü, Şii ve Sünni kanatlarıyla birlikte hedef alıyor.
Karşımızda, geride kalan 30 yılın dış politika geleneğinden kopmayı arzulayan, işbirliği ve diplomasi yerinde dayatmaya, korunmaya öncelik veren, bir belge var. Bu belgede, tümüyle dev şirketlerin inisiyatifine ve arzusuna bırakılmış bir ekonomik restorasyon, toplumsal çelişkileri daha da derinleştirecek sosyal politikalar, devletin finansal yükünü daha da ağırlaştıracak bir vergi reformu, hızlandırılmış bir militarizm, tüm dünyaya karşı tek başına hareket etmeye kararlı bir dış politika yönelimi görüyoruz. Sonuç olarak, ABD hegemonyası gerilemeye, büyük savaş riski artmaya devam ediyor.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Asgari ücret artarsa verimlilik artar
- Yankı Bağcıoğlu'ndan Suriye uyarısı:
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
- İmamoğlu’ndan 10 Kasım paylaşımı!
En Çok Okunan Haberler
- Korgeneral Pekin'den çarpıcı yorum
- Köfteci Yusuf'tan gıda skandalı sonrası yeni hamle
- Petlas Yönetim Kurulu Üyesi Özcan, uçakta olay çıkardı
- Komutanları olumsuz görüş vermedi, görevlerinden oldu
- '100 yılda bir görülebilecek akımın başlangıcındayız'
- Colani’nin arabası
- 148 bin metrekarelik alan daha!
- Milletvekilleri Genel Kurulu terk etti!
- Erdoğan'dan Suriyeliler açıklaması
- 'Bıyık altından gülüyorsunuz'