İncelikli Bir Oyun

\n

Ruth Steiner, öğretim üyesi, yazar. Yetenekli yüksek lisans öğrencisi Lisa’ya, evine ve çalışma odasına girme izni verir. Hayran olduğu yazarın yaşadığı mekânda bulunmak Lisa için heyecan vericidir. Oyunun ilk sahnesiyle Ruth’un -Osman Şengezer tasarımı- kitaplarla dolu sıcacık, yalın evine girmek seyirci için de hoş bir başlangıç. \n

Kenter Tiyatrosu’nda sahnelenen Toplu Hikâyeler’de Ruth’u aynı zamanda oyunu yöneten- Kadriye Kenter, Lisa’yı ise Defne Halman oynuyorlar ve seyirciyi kolayca ve hemen oyuna katıyorlar. Biri deneyimli ve ünlü, öteki genç ve hırslı iki yazar kadın arasındaki gidişli-gelişli edebi ve kişisel ilişki, bağlılık, hayranlık, rekabet duygularını dengeli, ustalıklı oyunları ve incelikli yorumlarıyla birebir yaşatıyorlar. \n

Lisa’nın tutku ve hayali, edebiyat dünyasına girebilmek. Diken dilli, sözünü sakınmaz Ruth’un asistanı olmak istiyor ve oluyor. Ruth hikâye yazmanın ayrıntılarını sunuyor ona: Hikâyeler gelişigüzel her yerde bulunur. Önemli ve değerli olanı seçip korkmadan koparıp almak gerekir. Ötesinde yazarlık reçetesi olmayan iştir ve kesinlikle öğretilemez! \n

İki kadın arasındaki gerilim zamanla coşkudan yoksun olmayan, yer yer çekişmeli ama ölçülü bir yakınlığa dönüşür. Yalnız ve çocuksuz Ruth, Lisa’yı iyice benimser. Bir yandan da onun gençliğini, önündeki zamanı gizliden kıskanır. Lisa ise hocanın deneyim ve saygınlığına özenir. Genç yazar, ünlü yazarın konumunu, yaşlı ve ünlü yazar ise Lisa’nın heyecanında zamanı geri döndürmeyi özler. \n

Eserin yazarı Donald Marguiles. Konu yazarlıkla sınırlı değil. Tüm sanatların ve insan ilişkilerinin temelini oluşturan hikâye etme sanatının estetik, kişisel ve etik açılardan ele alınması oyunu zenginleştirmiş. \n

Altı yıl sonra. Lisa hikâyeleri ile başarı kazanmış genç bir yazardır. Konusu Ruth’un keyifli bir anda Lisa’ya aktardığı eski bir hikâyeye dayanan çok satan ilk romanı çıkmıştır. Ruth, korkusuzca ve içtenlikle bölüştüğü hikâyesini Lisa’nın habersiz, gizlice kullanıp değersizleştirerek satışa sunmasına kırılır, öfkelenir. O kadar yılı bir dinleme aygıtı, casus ya da hırsız ile geçirdiği duygusuyla yaralanır. Çırağın ustaya ihanetidir bu. \n

***\n

İnsan hikâyesiyle vardır. Bölüştüğümüz deneyimler kadar başkalarının hikâyeleri de çeker bizi. Böylece bir hikâye bir başka anlatıya kaynak ya da onun parçası olabilir. Yeni bir hikâyeye dönüşebilir, sevilerek ya da konu kıtlığı nedeniyle çalınabilir. Toplu Hikâyeler, başkalarına ait hikâyeleri kendi yapıtında malzeme olarak kullanmanın etik olup olmadığı üzerine gelişiyor. Buna ne ölçüde hakkımız vardır? Mahremiyete ihanet ya da bağlılık çizgisi nedir? Nasıl kırılır? \n

Sorular yazar olarak beni de hep düşündürdü, zorladı. Deneyim ve çözümlerime sonra değineceğim. Bu arada İstanbul’da yaşayan okurlara Toplu Hikâyeler’i izlemelerini öneririm.