Çözülemeyen “İdlib düğümü”, sadece Türkiye açısından değil, Türkiye-Rusya ilişkileri açısından da gittikçe büyüyen ve maliyet potansiyeli artan bir soruna dönüşüyor... 

Dahası, önceki pek çok “İdlib düğümü” konulu yazılarımızda belirttiğimiz gibi, “İdlib düğümü çözülmedikçe, Suriye sorunu siyasi çözüme taşınamıyor.”

Bu da en çok ABD’nin işine geliyor. Zira Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov’un önceki gün belirttiği gibi, “ABD’nin cephaneliklerinde fiilen Suriye’yi bölme senaryosu hâlâ var.”

SICAK 10 GÜN

Son 10 günde İdlib merkezli yaşananlar dikkat çekici: 

- Hamza Tümeni, Mutasım Tümeni, Sultan Süleyman Şah Tümeni, 20. Tümen ve Kuzey Şahinleri Tugayı Suriye Kurtuluş Cephesi adı altında bir törenle birleşti. Törene Ankara’nın kurduğu ve desteklediği “Geçici Suriye Hükümeti”nin savunma bakan yardımcısı katıldı. Suriye Kurtuluş Cephesi’ne genel komutan seçilen Mutasım Abbas, Türk askerinin bulunduğu “kurtarılmış bölgelerde” görev yapacaklarını açıkladı.

- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Suriye Geçici Hükümeti Başbakanı”nı bakanlıkta ağırladı, poz verdi, Ankara’nın tam destek mesajını açıkladı. 

- Rusya hava kuvvetlerinin terör örgütlerini hedef alan hava operasyonları arttı. 

- Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov Türkiye’yi, Milli Savunma Bakanı Akar da Rusya’yı, karşılıklı olarak mutabakata uymamakla suçladı.

- İdlib’de üç askerimiz şehit oldu. Ankara fail konusunda resmi bir açıklama yapmadı, saldırıyı cihatçı bir grup üstlendi. 

- Putin ve Esad’ın Moskova’da gece yarısı görüşmesinden “Türkiye’nin silahlı varlığına itiraz” mesajı çıktı. 

SURİYE’DE ABD’YLE İŞBİRLİĞİ ARAYANLAR

Yani tam da ABD’nin elini ovuşturarak izlediği bir tablo yaşandı son 10 günde... 

Zira ABD en başından beri İdlib’i, Türk-Rus ilişkilerini bozma potansiyeli taşıyan yer olarak görüyor. Anımsayın, “İdlib düğümü”nün yine Türkiye-Rusya ilişkilerini tehdit ettiği günlerde, 11 Şubat 2020’de ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey Ankara’ya gelmiş ve “Rusya-Suriye cephesine karşı AKP hükümetine destek” ilan etmişti!

Tam da bu günlerde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın ABD’ye yaptığı işbirliği çağrısı dikkat çekiyor: “Eğer ABD, Ortadoğu coğrafyasında bulunacaksa Türkiye ile işbirliği yapması lazım. ABD’nin bölgede işbirliği yapacağı ülke biziz.” (Hürriyet, 12.9.2021)

Yine Akar’a paralel olarak Erdoğan’ın bazı danışmanlarının AK-Medya’da “ABD ilişkileri düzeltmek istiyorsa, işe Suriye’den başlamalı” temalı yazılar yazmaları da önemle not edilmeli. 

SURİYE ORDUSU İDLİB’E

Kısacası, iki yıldır çözülmeyi bekleyen “İdlib düğümü” çözülmedikçe ve düğümlü kaldıkça: birincisi Suriye sorunu siyasi çözüm aşamasına taşınamıyor, ikincisi Türkiye-Rusya ilişkilerinde sorunlar oluşturuyor, üçüncüsü ABD’ye bu düğüm üzerinden Türk-Rus işbirliğini sabote edebilme fırsatı veriyor, dördüncüsü Türkiye’deki Amerikancıların ABD ile işbirliğini savunmalarının zemini güçleniyor, beşincisi cihatçı tehdidini diri tutuyor, altıncısı Suriye ordusunun Suriye’nin kuzeydoğusunu terörden temizleme planlarını öteliyor, yedincisi Ankara-Şam ilişkilerinin normalleşme olasılığının önünde çakılı kazık gibi duruyor, sekizincisi Türk askerinin varlığını tartışmalı hale getiriyor, dokuzuncusu Mehmetçik kaybı olasılığını artırıyor...

İdlib’in Suriye ordusunun kontrolüne girmesi Türkiye için de en iyi çözümdür. İdlib’i, Afrin’i elde tutabilmenin şartı gören jeopolitikçi anlayış sürdürülemez. İdlib’i Halep’e sıçrama tahtası görmek zaten hayaldi. 

Sonuç olarak Suriye’nin siyasal birliği ve toprak bütünlüğünün yalnız kâğıt üzerinde değil, sahada da savunulması ve uygulamaya geçilmesi gereken bir dönemdeyiz.

Türkiye’nin Suriye politikası, artık temelden değiştirilmelidir. AKP iktidarının bu değişimi yapmayacağı bütün pratikleriyle ortadadır. Erken seçim, sırf bu nedenle bile Türkiye’nin ihtiyacıdır.