Nilgün Cerrahoğlu
Nilgün Cerrahoğlu nilgun@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Putin’e ‘devşirmecilik’ suçu

19 Mart 2023 Pazar

21. yüzyılda çocuk devşirmek “savaş suçu” ve “insanlığa karşı bir suç” olarak algılanıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) hâkimlerince Putin’e yöneltilen suçlama bu: İşgal topraklarından Ukraynalı çocukları toplayıp, Rusya’ya transfer etmek, sonra bu çocukları Rusya Federasyonu’nda “Ruslaştırma” kampanyasına tabi tutmak.

Putin’in Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna Lvova-Belova’nın organizasyonu ile kundaktaki bebekten 17’sindeki ergenlere uzanan değişik yaş grubunda çocuklar, Rusya’ya taşınarak Rus ailelere evlat veriliyor, Rusya’nın çeşitli bölgelerindeki Rus kurumlarına yerleştiriliyor.

Putin, çocukların süratle evlat edinilebilmesi ve Rus vatandaşlığı kazanabilmesi için gereken tüm prosedürleri kısaltan özel yasalar, kararnameler çıkarıyor ve bugün belgeleriyle ortada duran düzenlemeler yapıyor.

Bu büyük devşirme operasyonunun başında bulunan ve Putin’le UCM tarafından hakkında tutuklama kararı çıkarılan Maria Alekseyevna Belova, tam bir “derin Rusya” kadını.

Koyu Ortodoks bir papazın karısı ve 18’i evlat edinilmiş toplam 23 çocuğu var.

Evlat edindiği çocukların sonuncusunu işgal altındaki Mariupol kentinden getirmiş. Sadece Mariupol’dan ithal ettiği son “evladı” ile değil, Moskova’ya çocuk bayramı gibi geniş kafilelerle transfer ettiği Ukraynalı küçüklerle çekilmiş çok sayıda fotoğrafı ve videosu bulunuyor.

Bunların herbiri UCM hâkimlerince, “belge” niteliğinde sayılıyor.

Çocukların ailelerinden ve kökenlerinden koparılmak suretiyle Rusya’ya nakli, “savaş suçu” kategorisine giriyor. Ruslaştırılmaları ve Rus ailelerce evlat edinilmeleri “insanlığa karşı suç” addediliyor. Ezcümle bu işlemlerin hepsi, çocukların “savaş ganimetlerine çevrilmesi” olarak değerlendiriliyor.

BİDEN İLK GÜNDEN SUÇLADI

Tepeden verilen Putin’in komutları ve kararnameleri doğrultusunda gerçekleşen bu devşirme operasyonunun, Kırım’ın 2014’teki işgalinden bu yana devam ettiği ve 16 bin Ukraynalı çocuğu kapsadığı söyleniyor

Savaşın sürdüğü son bir yılda Moskova’ya götürülen çocuk sayısı 6 bin, UCM’nin fiilen belgelediği, belgeleriyle ispat ettiği vaka sayısı 600 civarında.

ABD Başkanı Biden, daha savaşın çıktığı ilk günlerde Putin için “savaş suçlusu” ithamında bulunmuştu.

UCM, Biden’ın bir yıl önce ilan ettiği hükmü, şimdi kanıtlanabilir, somut, ve aleni insanlık suçu, “çocuk devşirme” dosyasıyla dünya çapında bir “wanted” operasyonuna dönüştürüyor.

Pratikte Putin sadece UCM’ye taraf olan 123 ülkede yakalanıp, tutuklanabilir. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Rusya, Çin, Hindistan gibi önemli bazı ülkeler UCM’ye taraf değil...

Bu yüzden Putin’in görevde bulunduğu sürece tutuklanma ihtimali fiilen yok denecek kadar az.

Ne var ki durum Rus devlet başkanının uluslararası camiada büsbütün yalnızlaştırılması ve dışlanması anlamına geliyor. Ekonomiksiyasi yaptırımlara, çemberi şimdi daraltan bir kuşatma ve “damgalayıcı” yeni bir tecrit ekleniyor.

“Savaş suçlusu” etiketi ile Putin, daha önce aynı mahkeme tarafından benzer suçlarla üstü işaretlenen Miloseviç, Kaddafi ve Ömer El Beşir gibi üçüncü dünya diktatörleri kümesine indirgeniyor.

‘TUVALET KÂĞIDI’ MI?

Putin’le aynı fotoğrafa girmek ve el sıkışmak; bundan böyle bir dünya lideriyle yan yana gelmek değil, paryalaştırılan bir devlet lideriyle iştigal etmek olarak algılanacak.

Olay böyle çok güçlü bir parçalı bomba etkisi yarattığı için Mosova’da alabildiğine sert tepkilere yol açtı ve öfke yarattı.

“Ne münasebet, yok böyle bir şey. Çocuk devşirmek de nedir?” demek yerine, yetkililer bizim iyi bildiğimiz malum sıkışmışlık, çaresizlik simgesi açıklamaya sığındılar ve “Karar, bizim için yok hükmünde” demekle yetindiler. 

Putin’in eski emanetçisi “hukukçu” Medvedev de kararı “tuvalet kâğıdı”na benzetti.

UCM kararının ilk etkilerini yarın başlaması beklenen Şi Cinping’in Moskova ziyaretinde görüp, ölçeceğiz.

Çin lideri Putin’e karşı bakalım görece nüanslı bir tavır mı takınacak, yoksa UCM, iki lideri son tahlilde ABD ve Batı karşıtlığında büsbütün yakınlaştırıp yan yana bir kez daha güçle mi tutkallayacak? 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

‘Belle Époque’ bitti 8 Aralık 2024
Trump, Musk ve Zweig 1 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları